Wie van genade leeft, kan geen universalist zijn

Ik heb een vraag aan dr. Van den Brink naar aanleiding van het artikel “Wie de hel wil afschaffen, wordt genadeloos” uit het RD van 24 mei 2019. In het artikel gaat u uitvoerig in op een boek over de interpretatie van het universalisme. Het artikel eindigt als volgt: “Wie van genade leeft, kan geen universalist zijn.” Over deze laatste zin heb ik een vraag.

Ik geloof van harte dat God de redder is van alle mensen en dat God alles zal bijeen vergaderen in Christus, ik ben dus universalist. Nu is het mij niet te doen om een discussie hierover. Het gaat mij om iets anders. U suggereert dat wie van genade leeft geen universalist kan zijn. Betekent dat inderdaad dat u universalisten uitsluit van het kindschap van God? Als dat zo is doet mij dat pijn. Ik vind het zo jammer dat het in christelijke kring zo moeilijk is om open met elkaar in gesprek te gaan zonder dat er meteen veroordeling plaatsvindt. Ik ben bang dat er op die manier een gesloten angstcultuur gecreëerd wordt waarin iemand bang gemaakt wordt om zijn of haar mening te geven.

Mijn vraag is of ik u goed begrijp en wat u precies met de hierboven genoemde zin bedoeld heeft.

Beste vragensteller,

In de genoemde recensie over “The Devil’s Redemption” van Michael McClymond heb ik erop gewezen dat het universalisme op ongeveer alle theologische punten een andere opvatting heeft dan (zeg) de gereformeerde theologie. De visie op verkiezing, genade, Gods liefde, geloof, de Schrift enzovoorts wordt radicaal anders bij iemand die universalist is. In de slotzin heb ik de wijzigingen benadrukt in de betekenis van wat genade is.

Ik vind het belangrijk om onderscheid te maken tussen dwalingen en ketterijen. Iemand kan een bepaalde dwaling hebben, zonder dat dit de genadestaat van die persoon in gevaar brengt. Je kunt dergelijke mensen zonder terughoudendheid als kinderen van God beschouwen. Bij een ketterij ligt het echter anders. Een ketterij is een dermate ernstige inbreuk op de bijbelse boodschap, dat de redding en zaligheid erdoor in het geding komt. 

Als jij universalist bent, zul je dit onderscheid niet aanvaarden. Immers, niemands redding en zaligheid komt volgens jou ooit werkelijk in het geding. Maar ik geloof dat mensen verloren kunnen gaan door opvattingen die Gods boodschap van redding door het geloof in Christus verduisteren en ontkrachten. En het universalisme hoort, helaas, beslist tot deze categorie.

In je vraag noem je twee bezwaren. Allereerst geef je aan dat er zo geen open gesprek mogelijk is. Ten tweede wordt er een angstcultuur gecreëerd. 

Met het eerste punt ben ik het niet eens. Het onderscheid tussen dwalingen en ketterijen maakt het gesprek niet onmogelijk, maar integendeel – het geeft aan hoe belangrijk het gesprek hierover is omdat er zoveel op het spel staat. 

Het tweede punt begrijp ik niet. Iedereen mag wat mij betreft zijn of haar mening geven, maar ik voel me niet verplicht het ermee eens te zijn. Reinier Sonneveld maakt ook het verwijt dat zijn critici gedreven worden door angst. Zo’n benadering vind ik nou een manier om het gesprek stuk te maken.
 
Stel je een arts voor die waarschuwt voor het gebruik van bepaalde medicijnen door kinderen. Ze worden er niet slechts ziek van, maar sterven erdoor. Is de man onderdeel van een gesloten angstcultuur? Maakt hij andere mensen bang? Blokkeert hij het open gesprek? Volgens jou zijn de problemen opgelost als de dokter zegt dat kinderen er hoogstens ziek van worden en er in ieder geval niet dood aan gaan. Maar ik heb dan toch liever een dokter die de waarheid spreekt.

Met vriendelijke groet,
Dr. G. A. van den Brink