Eindelijk een kerk vinden die bij mij past

Ik ben met het christelijk geloof opgevoed, maar ik heb van mijn ouders veel vertwijfeling en verwarring meegekregen. Kort gezegd is dit mijn geschiedenis: als kind ging ik wegens ruzies en strubbelingen in de kerk met een van mijn ouders mee naar de PKN. Mijn broers en zussen gingen met mijn andere ouder mee naar de GKv en we waren daar ook lid. Toen ik een jaar of acht was verhuisden we en werden we lid van de Vrijgemaakte kerk aldaar. Ik ging nog wel naar de christelijke basisschool en niet naar de Vrijgemaakte.

Toen ik naar de middelbare school moest ging ik wel naar een Vrijgemaakte middelbare school en bij de kerk naar catechisatie. De kinderen van de kerk hadden allemaal bij elkaar op school gezeten en stonden er niet voor open mij te leren kennen. Voor JV was er nooit iemand te vinden om onze groep te leiden, wat erin resulteerde dat ik misschien vijf keer vereniging heb gehad. Catechisatie ging wel elke week door, maar de dominee had zo’n moeite om de orde te bewaren dat ik er niets van heb geleerd. Ik was het enige kind dat wel antwoord probeerde te geven als hij ons iets vroeg en dat werd me door de groep niet in dank afgenomen.

Ondertussen miste ik de kerk en de kinderen van de gemeente waar ik tot mijn achtste elke week heen ging, maar mijn ouders vertelden me dat deze kerk beter was en dat ik die andere kerk maar moest vergeten. Toen ik een jaar of zestien was ontstonden ook in deze gemeente ruzies en gingen we plotseling wel weer naar de PKN waar ik vroeger ook geweest was. Ondertussen bleven we wel lid van de GKv en sluimerde het conflict twee jaar door.

Toen ik achttien was heb ik mijn ouders verteld dat ik belijdenis wilde doen en wel in de PKN, omdat dit de kerk was waar ik me thuis voelde. In de Vrijgemaakte kerk voelde ik me altijd eenzaam en mijn ouders hadden altijd heel veel kritiek op de GKv. Ik heb belijdenis gedaan en ben lid geworden van de PKN en mijn ouders volgden mij en werden daar ook lid.

Inmiddels ben ik 22 jaar oud en worstel ik nog steeds met de vraag bij welke kerk ik nu thuis hoor. Mijn moeder zou nog steeds het liefst bij de Vrijgemaakte kerk lid zijn, maar na alle ruzie daar kan dat niet meer. Ik kan met haar over veel dingen goed praten, maar zij verheerlijkt de Vrijgemaakte kerk vanuit haar opvoeding en omdat haar ouders er destijds voor gevochten hebben om van de Vrijgemaakte kerk lid te zijn. Tegelijkertijd is ze het niet eens met veel van wat de kerk leert. Ik merk bij mezelf een afkeer van de Vrijgemaakte kerk die voortvloeit uit het gevoel dat ik als kind ervoer, terwijl ik tegelijkertijd verlang naar de houvast van een kerk met een duidelijke leer.

De protestantse kerk waar ik lid van ben is inmiddels steeds vrijer geworden en de huidige dominee geeft aan dat hij niet over een almachtige God wil preken, maar liever over “de Eeuwige” omdat hijzelf niet in God zegt te geloven. Ik ken de Bijbel goed, maar ik heb het gevoel dat ik nooit zoveel geleerd heb als andere christenen en ik leer niets van de preken van deze dominee. Tegelijkertijd weet ik ook niet waar ik nu wel thuis hoor, omdat ik van kinds af aan van kerk naar kerk ben gesleept. Al mijn vrienden van de middelbare school zijn lid van kerken waar ze hun hele leven al lid van zijn, dus met hen kan ik hier niet over praten. Ik heb van mijn ouders alleen alle slechte dingen over elk kerkgenootschap geleerd, maar ik heb nooit geleerd ergens bij te horen.

Ik wil zo graag een kerkgenootschap vinden waar men in God gelooft en waar ik kan groeien in mijn geloof, een genootschap waar ik thuis kan komen en waar ik de rest van mijn leven lid van kan blijven. Misschien is dit niet mogelijk voor mij, maar ik wil het in ieder geval proberen. Hoe vind ik een kerkgenootschap dat bij mij past? Ik hoef niet elk element van de leer voor 100 procent aan te hangen, want dan zou ik beter zelf een kerkgenootschap kunnen beginnen, maar hoe vind ik in de basis een kerk waar ik het mee eens kan zijn? Ik hoop dat u mij op weg kunt helpen.

Een groot complex van vragen! Ik probeer er enkele lijnen uit te halen en over deze thema’s afzonderlijk iets te zeggen. Voordat ik dat doe, zeg ik het zelfde als waar de vraagsteller mee eindigt: “Ik hoop dat ik je op weg kan helpen.” Het zal niet veel meer zijn dan ‘op weg helpen’. Want wat je nodig hebt is vooral een directe gesprekspartner, die goed naar je luistert en probeert je vragen en moeiten serieus te overdenken. Dat kan via dit medium slechts zeer ten dele. Ik doe een poging.

In dit verhaal onderscheid ik een aantal thema’s of lijnen: 1. Je relatie met je ouders; 2. Je relatie met de kerk; 3. Je relatie met God en de Bijbel

1: Je relatie met je ouders

Het grijpt me aan dat je zegt dat je van je ouders “veel vertwijfeling en verwarring meegekregen” hebt. Dat is als ik dit verhaal lees ook mijn indruk. Eigenlijk zeg je daarmee, dat je ouders je zo allerminst geholpen hebben in je relatie met de kerk. Ze hebben je eigenlijk zelfs belast met hun eigen problemen of moeiten met de kerk, in die mate dat ook jij nu moeite hebt om je aan te sluiten of verbonden te voelen. Zeker, je kunt zeggen dat het telkens veranderen van kerk te maken had met externe factoren (conflicten en ruzies). Ik weet uiteraard niet op welke wijze je ouders zelf bij deze conflicten betrokken waren. Je verhaal is, dat ze daarom uit de ene kerk weggingen en naar de andere overstapten. Maar zo hebben ze jou als hun kind wel meegetrokken in hun keuzes, met het risico dat je nergens goed kon wortelen (wat ook inderdaad niet gebeurd is). Zelfs zeg je, dat je vooral de slechte dingen over elke kerk van je ouders hebt meegekregen! Daarmee hebben ze jou toch echt geen dienst bewezen. Dit zeg ik niet om negatief te spreken over je ouders. Ik ken ze niet en oordeel niet over hun keuzes, omdat ik niets over de achtergrond ervan weet. Ik zeg dit wel degelijk met alle respect. Maar feit is wel, dat hun vertwijfeling en verwarring nu ook de jouwe is.

Tegelijk hebben de standpunten van je ouders grote invloed op je. Je bent 22 en dus een jong-volwassene, de tijd in ons leven dat we onze eigen keuzes maken. Toch vind je dat moeilijk, want wat je moeder zegt legt groot gewicht in de schaal. Zij lijkt de ‘vrijgemaakte kerk’ te verheerlijken, maar let wel: vanuit haar opvoeding! En, nota bene, ook omdat haar eigen ouders voor die kerk gestreden hebben! Dit betekent dat een kerkelijke situatie van één en zelfs twee generaties terug nog steeds gewicht krijgen voor keuzes die jij nu moet maken! Terwijl die kerken na al die jaren een sterke ontwikkeling hebben doorgemaakt en vandaag niet meer zijn wat ze toen waren. Dat zegt je moeder dan ook: ze verheerlijkt de vrijgemaakte kerk, terwijl ze het met recentere ontwikkelingen niet eens is. Dat wil dus zeggen, dat ze iets van vroeger verheerlijkt en iets van nu afwijst! Dat onderscheid moet je dus wel maken.

Dit brengt me op een eerste waarneming. Je bent zo verbonden met je ouders (je noemt vooral je moeder), dat het voor jou moeilijk is om je eígen keuze te maken. Om dus de vraag in jezelf toe te laten: wat vind ik nu zélf belangrijk? Wat wil ik nu zélf kiezen? Iets daarvan verwoord je wel degelijk: je verlangt er naar “een kerkgenootschap (te) vinden waar men in God gelooft en waar ik kan groeien in mijn geloof, (...) waar ik thuis kan komen en waar ik de rest van mijn leven lid van kan blijven.” Dit vind ik werkelijk heel mooi gezegd en hier zie ik de kern van wat je zoekt en waar je naar verlangt. Dat betekent dat je zo ver moet komen dat je dat hele verleden van je opvoeding en van de ervaringen van je ouders (en zelfs grootouders) een plekje moet geven, en je eigen verhouding tot die geschiedenis zult moeten vinden. Dat is echt niet eenvoudig, dat vraagt gebed en leiding van Gods Geest, en hulp van (en gesprek met) betrouwbare mensen.

2: Je relatie met de kerk

In die hele geschiedenis heb je veel en grote teleurstellingen ervaren. Dat is het tweede dat me raakt in je verhaal. Je verhaal laat zien, dat je verlangde naar een kerk waarin je je veilig voelt met je vragen en waarin je veel leert over God en de Bijbel. Het komt me voor dat dit werkelijk geen onterechte verwachtingen zijn van een kerk, integendeel! En wat ben je daarin tekort gekomen en beschadigd. Leeftijdsgenoten die je niet opnamen in hun groep, kerken vol ruzies en conflicten (als iets vernietigend is voor onze geloofsgroei dan wel dat!), een dominee van wie je niet veel leerde en gebrek aan jeugdleiders zodat je honger naar Gods Woord niet gestild werd en ten slotte een dominee die de naam van God niet wil uitspreken omdat hij mogelijk niet eens echt in die God gelooft (het meest verbijsterende in je hele verhaal!).

Hierin zie ik twee niveaus. Het eerste is dat van sociale aansluiting, of misschien beter gezegd je verbonden kunnen voelen met een gemeenschap. Dan gaat het om mensen, met wie je het geloof deelt en bij wie je je veilig voelt met je vragen en behoeften. Op dat eerste, menselijke, niveau heb je aansluiting gemist. Mensen hebben je diep teleurgesteld en pijn gedaan. Je kwam min of meer alleen te staan. Naast het gemis van goede leiding hierin van je ouders kreeg je dus ook hier niet wat je nodig had. Ik kan me voorstellen dat dit je boos maakt en zou het zelfs begrijpen als je daarmee alles wat met kerk te maken heeft de rug toegekeerd had. Toch heb je dat niet gedaan, nog steeds verlang je naar een kerk die jou helpt in je geloof. Dat is een wonder van God! Hij is bezig jou vast te houden en geeft je door zijn Geest dat verlangen naar een goede plek in zijn kerk.

Want dat is dat tweede, veel belangrijkere niveau: dat je verlangt naar een kerk waarin het Woord van God zuiver wordt verkondigd en waar je veel over God en de Bijbel hoort en leert. Ook op dat niveau heb je veel teleurstelling ervaren. En ervaar je dat nu opnieuw, als een dominee niet het zuivere Woord van God verkondigt maar daar openlijk aan lijkt te twijfelen. In artikel 29 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis staat dat de “ware kerk” (dat is de kerk die echt de naam “Kerk van Christus” waardig is) door het geloof gevonden kan worden. Dat is wat ik bij jou zie: dat jouw geloof je doet zoeken naar de kerk waar zijn Woord getrouw wordt geleerd. Dan denk ik aan de woorden van de Heere Jezus, als Hij zegt: Ik ben de Goede Herder. Dat betekent onder andere dit: “de schapen volgen hem omdat ze zijn stem kennen” (Johannes 10,4). En ook als Hij zegt: “Ik ben de goede herder. Ik ken mijn schapen en mijn schapen kennen mij, zoals de Vader mij kent en ik de Vader ken. Ik geef mijn leven voor de schapen” (Johannes 10,14-15). In wat jij over jezelf vertelt, herken ik dit: je kent Hem en Hij kent jou, en je wilt je voegen bij zijn kudde, er bij horen en Hem volgen.

Dus gaat het er nu om: hoe kun je al die negatieve ervaringen verwerken en als het ware met een ‘schone lei’ een nieuwe start maken? Opnieuw kan dat alleen door te zoeken naar de diepste vraag: wat wil je nu echt, wat heb je nodig, wat zoek je, waar verlang je naar.

3: Je relatie met God en de Bijbel

En dat brengt me bij het laatste, diepste motief in je verhaal (dat ik eigenlijk zo juist al aan de orde stelde): je verlangt naar een kerk waar over God gesproken wordt als de Levende God en over Jezus als Zijn Zoon en over de Bijbel als Zijn Woord dat gezag heeft voor ons leven. Je wilt drinken uit die Bron. Dat is wat ik proef in je verhaal. En dat is een prachtig verlangen. Hoe kun je die bron dan vinden, in een leven vol teleurstellingen en in kerken vol verscheurdheid en verdeeldheid?

Ga op zoek naar de kerk waar Gods Woord trouw en zuiver verkondigd wordt. Omdat ik jouw plaatselijke situatie niet ken, kan ik onmogelijk een ‘kerkgenootschap’ noemen waar je dat zult vinden. Zelf ben ik gereformeerd predikant (in de Gereformeerde Kerken ‘vrijgemaakt’). Zeker zie ik in die kerken ook conflicten en sociale uitsluiting, de dingen waar jij zo door bent bezeerd. Maar ik zie ook andere dingen: Gods Woord wordt hier onverkort verkondigd. Je moeder (en vele anderen) maken zich zorgen over ontwikkelingen in deze kerken. Het is waar, de GKv zijn gevoelig voor de moderne cultuur. Sommigen hebben zorgen over het feit dat in de GKv vrouwelijke ambtsdragers nu zijn toegestaan. Er zijn ook andere thema’s waarover sommigen zorg hebben. Toch meen ik oprecht, dat deze kerken trouw zijn en blijven aan Gods Woord en de belijdenis daarvan in de gereformeerde confessies. In deze kerken wordt de Bijbel als het volle Woord van God aanvaard en ik zie oprecht geen enkele aanwijzing, dat dat geloof losgelaten gaat worden.

Maar het punt is: daarin zijn de GKv beslist niet de enige! Er zijn Goddank vele andere kerken waarin dit geloof ook vastgehouden wordt. Er zijn PKN-gemeenten waarin dat geloof onverkort gepredikt en geleerd wordt. En ook de Nederlands Gereformeerde Kerk en de Christelijke Gereformeerde Kerk zijn trouw aan de Bijbel. Om daarin een keuze te kunnen maken zou ik alleen dit willen zeggen: blijf dicht bij wat je echt zoekt, een Bijbelgetrouwe kerk. En ga praten met mensen van die kerken, zeker ook met de voorgangers, om je daar een goed beeld van te vormen.

Ik heb uit je verhaal niet de indruk, dat je zoekt naar een kerk in het meer evangelische spectrum. Ik kan je die ook niet aanbevelen. Ik ken die categorie gemeenten onvoldoende om er over de hele linie een oordeel over te kunnen geven. Het Woord van de Heere wordt er over het algemeen zeker serieus genomen. Toch mis ik soms een helder belijden, zodat er gemakkelijk onbijbelse ideeën in kunnen sluipen. Kerken van gereformeerd geloof en belijden hebben een historie en basis waar ze zich op kunnen laten aanspreken: blijven we trouw aan het ware Woord van de Heere? Die bescherming of garantie mis ik bij te veel evangelische gemeenten. Deze zie ik meer als een kerkelijke subcultuur, waar je uiteindelijk juist teleurgesteld zult raken en onbevredigd zult blijven als het gaat om diepgang in de leer en theologisch goed onderbouwd onderwijs. Ik besef dat ik hiermee nogal wat zeg, maar helaas is dat mijn ervaring met veel evangelische predikers wel, ook omdat er geen duidelijke ambtelijke structuur en leiding is.

En conflicten en dus teleurstelling in mensen, die zul je overal blijven ervaren. Geen kerk ontkomt daar aan. Want de kerk is Gods kerk, maar ook een kerk van mensen. En mensen falen, met al hun goede bedoelingen zelfs. Nergens ga je een kerk vinden waar nooit meer conflicten zullen zijn. Het paradijs is voorbij, de hemel wacht. Daar tussenin leven we, in een gebroken en verdeelde kerk. Daarom moet je het uiteindelijk niet van een kerk verwachten maar van Jezus Christus alleen. Dat zal voor jou moeilijk zijn, met jouw verhaal van teleurstellingen, dat begrijp ik zeker. Ik wil je alleen maar waarschuwen: zoek Jezus, luister goed of je de Stem van de Goede Herder hoort, sluit je aan bij Hem. Met je belijdenis heb je dat al gedaan. Nu komt het er op aan Hem te blijven volgen.

Dit antwoord is lang geworden. Het was ook een ‘lange vraag’, dat wil zeggen: een complex van vragen, of beter een heel levensverhaal. Dat kon ik niet met een kort simpel antwoord afdoen. En zelfs nu weet ik niet, of dit je echt verder helpt. Ik wens je Gods zegen en het licht van zijn Geest, om een goede keus te maken, je ergens aan te sluiten en daar rust en vrede te mogen vinden.

Ds. K. van den Geest

Dit artikel is beantwoord door

Ds. K. van den Geest

• Geboortedatum:
  12-10-1957
• Kerkelijke gezindte:
  Nederlandse Gereformeerde Kerken
• Woon/standplaats:
  Deventer
• Status:
  Actief

123 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven