Paniek bij seks

Ik ben al bijna twee jaar getrouwd en heb nog geen seks gehad. Mijn man houdt het niet meer vol, waardoor hij soms naar porno moet kijken om aan z’n behoeften te voldoen of ik help hem daar bij. Maar hij wil echte seks, intiem zijn, dat ons huwelijk dieper wordt zodat we één zijn. En dat wil ik ook zo graag. Ik ben al naar een seksuoloog geweest, maar het probleem is geen vaginisme. Ik heb zo’n angst dat als er maar iets in de buurt komt ik in paniek raak en ik pas rustig ben als het weg is. We hebben wel aanraking of vrijen met kleren aan, of bevrediging, maar niet in de vagina. En ik ben wanhopig, want ik kan geen seksuoloog o.i.d. betalen, maar we willen ook  kinderen en we zijn al 23.

We willen zo graag verder. We hebben van alles al geprobeerd, zelfs alcohol, maar toen heb ik uiteindelijk alles uitgekotst door de paniek. Ik zat nog te denken aan drugs, maar dat wil mijn man niet, of spul van het ziekenhuis wat bij narcose word gebruikt, maar daar komen we niet aan. Ik kan er ook niet over praten omdat dit nogal een vreselijk onderwerp is. Het feit dat ik dit schrijf maakt duidelijk dat ik wanhopig ben. Weet u wat ik kan doen?

Hoi 23-jarige vrouw,

Wat naar te lezen dat dit probleem je zo hoog zit. Bij het lezen voel ik je paniek en machteloosheid bijna. Je verhaal heeft een aantal aspecten. Misschien geeft het wat verheldering als ik op een rijtje zet wat ik erin lees.

Je schrijft vooral over de angst die je ervaart. Je bent bang voor iets wat de vagina binnen zou kunnen dringen. Maar je bent ook bang om deze angst onder ogen te zien, omdat je er niet aan moet denken dat het zo zou blijven. Je legt jezelf vervolgens een enorme druk op dat jij dit moet kunnen oplossen. Druk, spanning, kramp en oplossingen gaan slecht samen met geslachtsgemeenschap, wat een spel is van ontspanning, plezier, leuke spanning en ontdekken. Je seksualiteit wordt nu een prestatie in plaats van iets van jezelf wat je vrijwillig en ongedwongen mag geven en delen. Dat komt omdat angst een rol is gaan spelen. Je reactie op deze angsten en bedreigingen is die van afwijzing en vechten. Je denkt als het ware: “De angst is de vijand, de angst veroorzaakt immers de paniek en de kramp waardoor ik niet meer toegankelijk ben.” Door deze benadering van angst ontstaat een eindeloze worsteling, want angst kun je niet verhelpen met strijdlust. Wanneer je angst probeert te verminderen of controleren ontstaat er vaak een kramp. Als je bang bent heb je geen standje nodig, maar een schuilplaats en geruststelling dat het er mag zijn.
 
Vanuit de oplossingsdrang zal je met je hoofd een verklaring willen zoeken. Je denkt mogelijk: “Als ik de juiste oorzaak maar weet, kan ik het oplossen.” Dat gaat voorbij aan het feit dat seks ook vooral een gevoelsding is. Seks is niet ‘een goede procedure volgen, wat knopjes indrukken en het werkt!’ Het is veel meer een geheel complex van wie je bent, wie de ander is, jullie samen, emotioneel, welk beeld je hebt van seks, welke verwachtingen en ga zo nog maar even door. Je mag jullie eigen fijne manier van seks gaan vinden. Iets wat jullie alleen samen kunnen; samen en dus niet alleen. Een seksueel probleem heb je nooit alleen. 

Over dat samen gesproken... Je merkt de ontevredenheid bij je man en je wil die zielsgraag verhelpen. Daarin schiet je echter tekort, want hoe graag je het ook zou willen, je kunt hem geen ontspannen vagina bieden. Hoewel er wel oefeningen zijn voor je bekkenbodemspieren, laat een vagina zich over het algemeen niet in de juiste toestand brengen door controle. Het vochtiger, wijder en meer ontspannen worden van de vagina is een gevolg van opwinding en overgave. Opwinding kan ontstaan door puur lichamelijke stimulatie en/of erotische prikkels, maar wordt bij de meeste vrouwen geblokkeerd wanneer er sprake is van een gevoel van onveiligheid of tekortschieten. Het ervaren van prestatiedruk en genieten van seks gaan moeilijk samen.

Bij jou is er een koppeling ontstaan tussen een penis in jouw lichaam en onveiligheid. Daar heb je hoogstwaarschijnlijk goede redenen voor (gehad). Zou je voor jezelf eens op een rijtje kunnen zetten welke herinneringen, welke gedachten en gevoelens er boven komen wanneer je aan penetratie denkt? Hoe maakte je kennis met seks? Welk beeld heb je van een penis, welk beeld van een vagina? Hoe ging je hier voor je huwelijk mee om? 

Welk moeten ervaar je? Heb je een beeld van een pornoster in gedachten? Hoe is het voor je dat je zo'n weerstand ervaart? Voel je je onzeker of jij wel ‘normaal’ bent? Er is geen ‘normaal’ bij geslachtsgemeenschap. Er is alleen bijzondere verscheidenheid.

Ik vermoed dat je zorg nodig hebt voor de achtergrond van je aversie en toestemming (van jezelf) om dit zo te mogen voelen. Zonder dat het opgelost moet worden. Dat is mogelijk een hele uitdaging, een proces. Temeer omdat je het onderwerp “vreselijk” noemt (wat ik ook zeker begrijp aangezien dit niet sociaal wenselijk gevonden wordt) en je je schuldig lijkt te voelen richting je man.

Je man wil echte seks, schrijf je, en vervolgens schrijf je dat hij naar meer diepgang verlangt dan er nu is. Het lijkt erop dat jullie seks zien als een eerste levensbehoefte van de man. Waarom is penetratie voor hem zo belangrijk? Voelt hij zich zonder misschien falen? Dat zou ik me voor kunnen stellen, aangezien veel mannen zich minder mannelijk voelen als hun relatie op seksueel gebied tekort schiet. De vraag is wat deze onzekerheid nodig heeft. Over het algemeen heeft het geen oplossing nodig maar erkenning. In plaats van zoeken naar alternatieve vormen van seks zou hij mogelijk meer geholpen zijn bij begrip voor zijn situatie, er (boos en dus) verdrietig over mogen zijn en dit leren dragen en aanvaarden als jouw man. Misschien geeft dit hem de mogelijkheid zijn teleurstelling te voelen zonder jou de schuld te geven.

Het is de vraag of je zwanger wilt raken door een wanhoopsdaad. Wanneer je echt op korte termijn zwanger wilt raken, kun je dit met de huisarts bespreken en zoeken naar alternatieve mogelijkheden die jullie geen gewetensbezwaar opleveren. Ook in dit geval is het de vraag of je er zo krampachtig mee om moet gaan, aangezien dat je angst waarschijnlijk alleen maar versterkt. Statistisch gezien is er nog tijd genoeg om eerst een therapietraject aan te gaan alvorens je keuzes maakt die grote gevolgen kunnen hebben.

Ik lees over het gemis van diepgang in jullie huwelijk. Hebben jullie er samen wel eens over gesproken voor welke eenheid je dankbaar bent en welke eenheid je mist? Wat ervaar jij als intimiteit, wat je man? Kunnen jullie dingen bedenken die niet seksueel van aard zijn, maar waardoor je wel geniet van het man-en-vrouw zijn? Durven jullie teleurstellingen te delen met elkaar? Elkaar te ontmoeten in elkaars verdriet? Seks gaat in een huwelijk nu eenmaal niet vanzelf. Een seksueel probleem is vaak een symptoom van zaken die naar elkaar toe niet worden uitgesproken, vermeden, ontkent of bedekt over de relatie.

Je schrijft dat je je wanhopig voelt. Ik kan me dat voorstellen. Gezien de reactie van je lichaam lijkt het me ook vrijwel onmogelijk dat je hier alleen uitkomt. Mogelijk kun je bij de huisarts een doorverwijzing krijgen zodat hulp vergoed wordt of even contact opnemen met je zorgverzekeraar. Het is vaak een enorme stap om hulp te vragen rondom seksuele problemen. Maar wees gerustgesteld, de huisarts is professioneel, heeft beroepsgeheim en krijgt deze vragen met regelmaat gesteld.

Ten slotte: seks mag je leren. Dat maakt het juist zo mooi en voor jullie uniek. Je hoeft niet perfect te zijn. In de aanvaarding daarvan ligt de genade en troost klaar. Als jullie dit lijden samen doorleven kan dat de verdieping van jullie huwelijk geven waar je zo naar verlangt.

Hartelijke groet,
Jantine Stam-van de Beek

Dit artikel is beantwoord door

J. (Jantine) Stam-van de Beek

• Geboortedatum:
  07-12-1987
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Barneveld
• Status:
  Actief

30 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven