Vraag
Wat is de precieze betekenis van de uitdrukking “meewerken met de genade”? Deze uitdrukking kom ik ook weleens in een niet-godsdienstige context tegen, maar het is mij niet helemaal helder wat het betekent.
Antwoord
Het is een vraag die al heel wat pennen in beweging heeft gebracht. Je zult begrijpen dat je vraag alles te maken heeft met de vrije wil. De discussie tussen Luther en Erasmus ging over de knechtelijke wil, zoals Luther die leerde en de vrije wil zoals Erasmus die leerde.
Je kunt eigenlijk een drietal visies op de genade onderscheiden. Een eerste is die van Pelagius, die vond dat de mens blanco in de wereld komt. De mens leert de zonde door navolging. Een tweede is die van het semi-pelagianisme. De mens in niet geestelijk dood, maar geestelijk ziek. Hij kan meewerken met de genade. Zijn wil is wel verzwakt, maar hij is toch tot het goede geneigd. Zo ook de Roomse leer die op een van haar belangrijkste concilies uitsprak dat de mens uit vrije wil instemt met de voorafgaande genade of hij wijst haar af. In zover moet gesproken worden van een samenwerken van God en de mens.
Tegenover deze beide meningen staat Augustinus en de Reformatie die de Schrift naspreken: de mens is geestelijk dood. Hij is geneigd tot alle kwaad. Als hier dan over genade gesproken wordt staat deze tegenover alle eigen inbreng. De definitie van genade is: “Genade is de onverdiende gunst van God aan zondaren bewezen.” De tollenaar in de gelijkenis bad: “O, God wees mij zondaar genadig.” Hij was tot en met zondig en ervaarde dat ook. Maar na zijn gebed ging hij gerechtvaardigd naar huis.
De Reformatie heeft drie kenmerkende beginselen: Sola fide (alleen door het geloof); sola gratia (alleen door de genade); sola scriptura (alleen door de Schrift). We moeten oppassen dat we niet gaan denken dat we dus maar moeten afwachten totdat God genade schenkt. Als de Heilige Geest in ons werkt, en dat doet Hij door het Woord, leert Hij ons wat zonde is. We willen dan graag van de zonde af, maar al werkend leren we dat het niet gaat. Ik kan het niet. Maar dan wijst ons de Heilige Geest op het heerlijke feit van de genade. Wat ik niet kan, kan God wel. Bij Hem zijn alle dingen mogelijk.
Vergeet niet dat God met Zijn beloften tot ons komt en daarin belooft Hij alles wat wat wij tot onze zaligheid nodig hebben.Het zijn genadige beloften en beloften van genade. Nu mogen we pleiten op die belofte. Heere U hebt beloofd: al wat je ontbreekt schenk Ik zo je het smeekt, mild en overvloedig. God heeft beloofd dat Hij het zal geven aan ieder die tot Hem komt. De zondaar ervaart daarin geen enkele verdienste van zichzelf, maar leert dat het alleen de genade van God is ,die hem van al zijn zonden bevrijdt. Dus, zoals onze Dordtse Leeregels leren: we zijn geen stok of blok, maar levende mensen. Genade leert ons aan God alleen de eer te geven. Daarin verheugt zich juist de geredde zondaar.
Lees Dordtse Leeregels 3:12 en 3:16.”We lezen in 3:12: ”Door de wedergeboorte wordt de wil, zijnde nu vernieuwd, niet alleen van God gedreven en bewogen, maar, van God bewogen zijnde, werkt hij ook zelf. Waarom terecht gezegd wordt, dat de mens door de genade, die hij ontvangen heeft, gelooft en zich bekeert.”
Juist zij die God het meest zoeken en uit Christus gaan leven, belijden dat het enkel genade is dat er sprake is van bekering in hun leven. Alle roemen in onszelf is uitgesloten.
Wat de uitdrukking “meewerken met de genade” in een niet-godsdienstige context betreft is mij onbekend.
Ik wens je toe zo de genade te beleven, zodat je belijdt: ik ben zeer begenadigd.
Met een christengroet,
Ds. A. K. Wallet
Dit artikel is beantwoord door
Ds. A.K. Wallet
- Geboortedatum:17-06-1939
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Schoonrewoerd
- Status:Actief
Bijzonderheden:
emeritus
