Zus met borderline

Ik heb een vraag over hoe ik, maar ook de rest van mijn broers en zussen, moet omgaan met een zus van ons. Bij haar is jaren geleden borderline vastgesteld, alhoewel het in de jaren daarna vrijwel stabiel was, al kon je wel merken dat er nog steeds ‘vreemde trekjes’ waren, maar daar was als broer of zus mee te leven. Alleen de laatste tijd zie je haar weer erg veranderen, ze manipuleert, vertelt allerlei onwaarheden over haar jeugd tegen anderen, roddelt over haar eigen broers en zussen, neemt ons (onterecht!) kwalijk dat we er jaren geleden niet voor haar waren toen ze borderline kreeg, heeft over elke broer of zus wat te klagen dan wel leugens te vertellen, heel vals en onredelijk... Ze gedraagt zich heel superieur boven de rest, met een houding van: jullie deugen allemaal niet en ik ben volmaakt...

Opvallend is dat juist degene waar ze het meest close mee was, die het extra moeten ontgelden bij haar. Je weet dat het met borderline te maken kan hebben, want ze zit momenteel erg slecht in haar vel. Ondanks dat haar meerdere malen verteld is dat dat niet waar is, blijft ze in haar eigen leugens geloven, wat nog eens extra gevoed wordt door haar echtgenoot die -naar wij menen- haar bewust van haar familie wil vandaan houden. Hij is zeer dominant en we denken dat ze ook niet gelukkig is met hem, maar zo doet ze het wel voorkomen naar de buitenwereld. We kunnen haar niet helpen, want ze blijft maar bagger over haar familie rondstrooien. Iedereen is een beetje klaar met haar, voor een gesprek staat ze niet open, want het ligt niet haar zo als ze zelf zegt. Ze heeft ook niets uit te leggen en daar mogen wij het mee doen. Iedereen is het spuugzat nu, vooral omdat ze haar leugens en gemanipuleer blijft ontkennen.

De rest van het gezin is heel close met elkaar en we hebben het goed verder, maar we willen gewoon verder met ons leven. We hebben allemaal ons eigen jonge gezin en het is niet de bedoeling dat al onze levens op de kop staan door haar onredelijke gedrag! Daarom hebben we besloten om voorlopig afstand van hen te nemen totdat ze weer wat tot bedaren is gekomen, maar ze ziet het probleem niet bij zichzelf. Wat moet je met zo een persoon in de familie? Het geeft wel rust voor ons allen nu we afstand hebben genomen. En is het bekend van borderline dat ze na jaren een heftige terugval krijgen? En dat ze het dan juist op familie gemunt hebben?

Hallo vragensteller,

Wat een vervelende situatie en toch wat herkenbaar. Ik zou veel kunnen vertellen over cluster B persoonlijkheidsstoornissen, dit is de groep waarbinnen Borderline valt, echter verwijs ik je hiervoor naar internet. Ik focus me op je vragen.

Wat moet je met zo een persoon in de familie? Het antwoord op deze vragen is moeilijk, want de ene (met alle respect) borderliner is niet de andere. De rode lijn in wat ik tegenkom en wat goed lijkt te werken is dat je jezelf begrenst. Je zus valt de familie aan, maakt ze zwart en manipuleert. Dit kan je niet voorkomen. Wat  belangrijk is dat jullie op één lijn liggen en continu hetzelfde blijven doen. Dit creëert een bepaalde mate van veiligheid en houvast op korte en of langere termijn. Wat hierin belangrijk is en tevens heel moeilijk is dat je wel laat zien dat je zus welkom is ten alle tijde, maar dat daar wel voorwaarden aan zitten. 

Een voorbeeld hiervan: Je zus spreekt niet slecht over andere familieleden in het bijzijn van familie (hierin is er vrijheid om buiten jullie om te doen wat zij denkt dat goed is). Wanneer je via via terughoort dat je zus slechte dingen zegt over jullie, probeer dan niet in verweer te gaan. Benoem vooral wat dit oproept bij jullie: verdriet/boosheid andere emoties en hoe moeilijk jullie deze situatie vinden. Weerleggen resulteert namelijk bijna altijd in strijd, indirect omdat ‘de ander’ deze informatie dan weer doorspeelt aan je zus en zo blijft er een negatief proces actief.

Terugval na jarenlange ‘rustige’ tijd? Ja dit kan en komt veel voor. Bij depressies is het algemeen bekend dat sombere episodes een aantal maal per leven terug kunnen komen. Bij persoonlijkheidsstoornissen speelt dit ook, maar dan vaak door onverwerkte trauma's en of andere negatieve life-events. Wanneer iemand met borderline bijvoorbeeld intensief (mag/moet) zorgt voor een ander, kan het lange tijd goed gaan. Zorg voor zichzelf is lastig en wanneer die zorg dan wegvalt, krijgt iemand met borderline opnieuw een terugval. Dit kan uiteraard op verschillende manieren en voorgaande is slechts een voorbeeld.

Waarom juist op familie? Familie is relatief veilig en familieleden reageren vaak met emotie terug. Dit zorgt voor een bepaalde negatieve dynamiek die -hoe raar dit ook klinkt- iemand met borderline vaak overeind houdt omdat diegene dan weer bezig is met anderen in plaats van zichzelf.  Als familie en of naasten is het dan ook belangrijk om samen te kijken hoe je dit proces dusdanig neer kan zetten dat het voor jullie draagbaar is, je allemaal op lijn zit en indien mogelijk op eenzelfde manier reageert op je zus.  Hierbij is het belangrijk om je zus wel het gevoel te geven dat ze welkom is maar dan onder voorwaarden (zoals al eerder genoemd). Het principe geldt: op gezonde afstand toch nabij.

Buiten alles om hoor ik vaak en merk ik ook dat het verstrijken van tijd een goede invloed heeft en dat mensen over bepaalde gevoelens en of gedragingen heen groeien.

Ik wens jullie succes en sterkte toe en hoop op herstel van relaties voor jullie.

Met vriendelijke groet,
Jan Tollenaar

Dit artikel is beantwoord door

Jan Tollenaar

• Geboortedatum:
  25-10-1985
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Renswoude
• Status:
  Inactief

19 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven