Heilbespiegelingen

In Psalm 45 wordt gezongen over heilbespiegelingen. Wat zijn dat nou precies?

Het woord “heilbespiegelingen” is in de berijming van Psalm 45 een vertolking van wat er letterlijk staat: Mijn hart geeft een goede rede op; ik zegge mijn gedichten uit van een Koning... (Psalm 45:2).

Het is altijd goed om te kijken wat er in het Hebreeuws (de oorspronkelijke taal van het Oude Testament) staat. De Hebreeuwse heeft een woord wat betekent: in beweging zijn. Bedoeld wordt dus dat de lippen van de dichter van Psalm 45 in beweging zijn. Hij spreekt woorden uit die opwellen uit zijn hart. Dat gebeurde omdat de schrijver van deze Psalm helemaal in vervoering is van de heerlijkheid van de koning die hij ziet. Zijn hart is er vol van en hij spreekt allerlei mooie en liefdevolle woorden uit. 

Het is goed om te bedenken dat het hart niet zozeer het gevoel van de dichter weergeeft, maar zijn gedachten en voorstellingen. Het hart heeft in de Bijbel ook te maken met ons denken. In Psalm 45 zijn “heilbespiegelingen” de grote en heerlijke gedachten die iemand overweldigen bij het zien van de heerlijkheid van een koning. De kanttekenaren bij de Statenvertaling zeggen dat  “zijn hart door het vuur van de Heilige Geest aangestoken en verhit is om deze voortreffelijke leer aan de kerk Gods met bijzondere ijver voor te dragen.”

Wanneer de “heilbespiegelingen” in het geheel van de psalm worden gezet, gaan er rijke zaken open. Psalm 45 is een bruiloftslied. Een lied waarin het huwelijk tussen de zoon van een koning en een (buitenlandse) prinses wordt bezongen. Ten diepste is het een liefdeslied.  De meeste aandacht gaat uit naar de koning die bruidegom is.  Van hem wordt gezegd dat hij ‘schoon’ is.
 
Wanneer we deze psalm als een messiaanse psalm lezen, wordt het nog rijker.  Het gaat dan om Christus en de kerk als Zijn bruid. Wie met de ogen van het geloof dit geheim ziet en kent, krijgt diepe en heerlijke gedachten van Christus (heilbespiegelingen over de Heiland!). Hij is ‘schoon’ in Zijn grote en onbegrijpelijke liefde voor zondaren. Hij schittert in Zijn offer aan het kruis en in de heerlijkheid van Zijn opstanding. Kohlbrugge zei: O hoe schoon, is Koning Jezus. Wat heerlijk Hem te zien in Zijn heerlijkheid! Hij gaat alles te boven.

Ds. A. L. van Zwet