Vraag
De afgelopen tijd ben ik wat kritischer naar mijn eigen geloofstraditie (refo-Nederland) gaan kijken. Enkele zaken zijn naar mijn mening triviaal en vooral cultuurbepaald, zoals het wel/niet dragen van een hoedje/broek door vrouwen. Maar wat mij een steeds groter issue is geworden, is het inwisselen van de sabbat met de zondag als rustdag. Ik heb het gehele dossier van de zondag-sabbat gelezen, maar het kan mij niet volledig overtuigen. Er zijn drie hoofdargumenten die worden genoemd.
1. Jezus is opgestaan op de zondag, het is daarom een mooie dag om rust te houden en ook om het verschil tussen de Nieuw- en Oud-Testamentische bedeling aan te duiden.
2. In het Nieuwe Testament komen christenen op zondag bij elkaar (Hand. 20:7 en 1 Kor. 16:2), Jezus verscheen op de eerste dag aan zijn discipelen (Joh. 20:26) en in Openb. 1:10 krijgt de eerste dag een speciale naam.
3. De vroege kerk hield ook de zondag als rustdag.
Maar al deze argumenten gaan niet over de sabbat. Het bijeenkomen op de eerste dag sluit de sabbat niet uit. Dat terwijl het houden van de sabbat in de Tien Geboden staat. En zegt Jezus niet in Matheus 5: 7: “Denk niet dat Ik gekomen ben om de Wet of de Profeten af te schaffen; Ik ben niet gekomen om die af te schaffen, maar te vervullen.” De Reformatie heeft altijd het Sola Scriptura beleden, tegenover het gezag van traditie van de kerk zoals de Rooms katholieke kerk dat heeft. Maar speelt traditie hier niet een (te) grote rol? Jezus stierf om onze zonden, de zonden die ons wegens de wet (de Tien Geboden) zouden moeten worden toegerekend (Rom. 5:13). Is het dan niet ontzettend gevaarlijk de sabbat (vierde gebod) in te wisselen voor de eerste dag, zonder Goddelijk gebod?
Misschien gaat er iets mis in mijn redenering. Ik zie uit naar een verhelderend antwoord.
Antwoord
1. Een verhelderend antwoord wordt gevraagd. Meestal echter zoeken mensen een antwoord dat hun eigen mening bevestigd. En de stellingen rond de sabbat en/of de zondag zijn al heel diep ingegraven. Ik heb geen sterke hoop nog te kunnen overtuigen. Is dat trouwens wel nodig? Want...
2. Paulus schrijft aan de Kolossenzen (2:16) dat we elkaar op dit punt van de sabbat niet iets dwingends moeten laten voorschrijven. In bepaalde uitlatingen van Calvijn vinden we hetzelfde. In de oecumene komen we ook verschillen tegen. Als het fundament Christus maar blijft staan.
3. Ja maar: Christus kwam om ook op dit punt de wet te vervullen. Inderdaad, Hij heeft zich onder de wet gebogen en die wet zo vervuld. Niemand kan of behoeft daarna nog door het voldoen aan het sabbatsgebod de zaligheid te verdienen. Op de sabbat, de zaterdag, is de wet vervuld en voortaan kan daarna, op de zondag die vervulling en de opstanding gevierd worden.
4. Daarom kunnen en willen de leiders van de eerste gemeente in Jerusalem ook aan de christenen uit de heidenen meedelen dat het de Heilige Geest en hun behaagd had de gelovigen geen andere lasten op te leggen dan de genoemde in Handelingen 15:29. Daar is de sabbatsviering of -onderhouding niet bij!
5. Wat zouden we anders met de sabbat moeten doen? Gaat het om (absolute) rust, om vervulling van geboden, om feestelijke viering (hoe?) of om de heiliging van de sabbat?
6. In het Nieuwe Testament viert de gemeente het heil in Christus in de samenkomsten op de zondag. Behalve de in de vraag hierboven genoemde tekst Johannes 20:26 staat hetzelfde ook al in vers 19, kennelijk een vaststaande gewoonte. En tot het onderhouden van die onderlinge samenkomsten worden gelovigen opgeroepen.
7. In de strijd rond sabbat en zondag ben ik verder bezorgd over het fanatisme en de eenzijdigheid waarmee vele (niet alle) sabbattisten hun mening propageren. Alsof alles van het onderhouden van de sabbat afhangt. Ellen G. White (1827-1915), een grondlegster van de Zevende Dags Adventisten, beweert dat ze op dit speciale punt zelfs een bijzondere openbaring in de hemel heeft ontvangen.
8. In het oecumenisch contact met andere kerken, Gereformeerd en Evangelikaal, is een struikelblok dat de Zevende Dags Adventisten zichzelf officieel als de enige ware zien. Dat is het kenmerk van een sekte.
Ds. J. J. Tigchelaar
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J.J. Tigchelaar
- Geboortedatum:05-12-1931
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Putten
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Emeritus predikant en adviseur predikantenopleiding Church of Central Africa
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Er is namlijk ook nog een adere optie als Sabbat of Zondag, namelijk: elke dag. Wat denk je daarover?
Ikzelf heb in het nieuwe testament geen gebod gevonden dat sabbat of zondag een heilige dag is. Maar wel over elke dag. Wij moeten ons hele leven voor God geven:
Rom 12: 1 Ik roep u er dan toe op, broeders, door de ontfermingen van God, om uw lichamen aan God te wijden als een levend offer, heilig en voor God welbehaaglijk: dat is uw redelijke godsdienst.
Hand. 2: 46 En zij bleven dagelijks eensgezind in de tempel bijeenkomen, en terwijl zij van huis tot huis brood braken, namen zij gezamenlijk voedsel tot zich, met vreugde en in eenvoud van hart;
Hand. 19: 9 Maar als sommigen verhard werden, en ongehoorzaam waren, kwaadsprekende van den weg des Heeren voor de menigte, week hij van hen, en scheidde de discipelen af, dagelijks handelende in de school van zekeren Tyrannus.
Heb. 3: 13 Maar vermaant elkander te allen dage, zolang als het heden genaamd wordt, opdat niet iemand uit u verhard worde door de verleiding der zonde.
Hand. 20: 31 Daarom: wees waakzaam, en bedenk dat ik drie jaar lang, nacht en dag, niet heb opgehouden iedereen onder tranen terecht te wijzen.
In Hand. 2 en 19 zie je dat de christenen al de tijd wilden gebruiken om samen te komen, niet alleen op een speciale dag. In Heb. 3 en Hand 20 zie je dat ze elke dag wilden gebruiken om elkaar te vermanen en te bemoedigen. In de hemel zijn we "elke dag" (weliswaar zijn er dan geen dagen meer) samen met God en geloofsbroeders om God te dienen. Waarom hier dan op 1 dag van de week?
Reactie: emaildf1@gmail.com
Vooral punten 3-5 zijn verhelderend
Een reactie van mij is binnen 5 minuten verwijderd. Het lijkt me leuk om er op het forum over door te bomen. Doe je mee?
Nu betreft het hier middelmatige zaken, waarover je mag verschillen (al zullen 7e dags Adventisten dit ontkennen).
Denk ook eens aan onze data voor Pasen, Pinksteren... Ze staan in de Bijbel aangegeven, maar de traditie...
Nergens kun je lezen in het Nieuwe Testament dat de heiden christengemeentes de sabbat hielden.
Ook als je gaat zoeken naar oude bronnen buiten de Bijbel dan zie je dat het voor de christenen vanzelfsprekend was dat ze op zondag samen kwamen en niet op de zaterdag.
Een misvatting die je veel hoort is dat keizer Constantijn de zondag heeft ingesteld. Het is waar dat hij de zondag als rustdag instelde voor zijn hele rijk maar de christenen hielden dus al de zondag.
Op de zondag vieren de Christenen de opstanding van Christus. De zondag is dus ook niet hetzelfde als de sabbat.
De zondag werd door de christenen "de dag des Heren" (dag van de Heere, dag van de Heer) genoemd (en ook door buitenstaanders als ze het over christenen hadden).
Deze benaming kom je in verschillende oude bronnen tegen (en ook in openbaringen 1). En ook nu nog een term die christenen voor de zondag gebruiken
Voorbeelden van oude bronnen:
Brief van Ignatius aan de gemeente in Magnesia (ongeveer 115 na Christus):
"zij die hebben geleefd volgens oude gewoonten zijn tot de nieuwe hoop gekomen en houden niet langer de sabbat
maar leven in overeenstemming met de dag des Heren, waarop ons leven ook opstond door Hem en zijn dood"
Didachè (rond 150 na Christus???):
"Op de dag des Heren zult u samenkomen, het brood breken en dankzeggen na openlijk uw zonden beleden te hebben, opdat uw offer rein zij."
Justinus (ongeveer 170 na Chr):
"Op zondag komen christenen samen voor een eredienst, omdat op de eerste dag van de week Jezus uit de doden is opgestaan"
Ik wil niet zeggen dat deze bronnen absolute macht hebben, maar het wijst wel aan dat het in die tijd voor de christenen gewoon was op de zondag samen te komen.
En ze vierden de zondag omdat dit de opstandingsdag van Jezus Christus was.
Het is dus ook niet de sabbat die naar de zondag verplaatst is en het was ook niet perse een rustdag.
En het is wel het afvragen waard als je zegt dat de opstandingsdag de zondag zou zijn en Hij 3 dagen en 3 nachten in het graf zou zijn en de christenheid op vrijdag de goede vrijdag "viert"?!
Ook lees ik in Openbaringen 22:14 dat men zalig is als men Zijn geboden houdt! En dt liefde en niet uit dwang, maar omdat Hij het zegt en als we Hem willen volgen en geen mens.........
Ik heb dit niet verzonnen maar er zijn verschillende (de meeste) verklaarders die uit Openbaringen 1:10 concluderen dat hier bedoeld wordt dat God dus op de zondag verscheen aan Johannes.
Ook omdat de "dag van de Heere" in die tijd dus de benaming was die de christenen aan de zondag gaven.
Zie bijvoorbeeld de kanttekeningen:
29) den dag
Dat is, den eersten dag der week, zo genoemd omdat Christus op dien dag is opgestaan van de doden, en omdat de dienst des Heeren reeds in dien tijd door de christenen, in plaats van den Sabbat, werd gepleegd, gelijk alle oude leraars getuigen, en ook volgt uit Hand. 20:7, en 1 Cor. 16:2. Op dien dag dan, die tot den godsdienst was geheiligd, is Johannes, met heilige overdenkingen bezig zijnde, omdat hij in een plaats was waar toen nog geen vergaderingen schijnen geweest te zijn, deze Openbaring geschied.
"En het is wel het afvragen waard als je zegt dat de opstandingsdag de zondag zou zijn en Hij 3 dagen en 3 nachten in het graf zou zijn en de christenheid op vrijdag de goede vrijdag "viert"?!"
Dat is een andere discussie.... Doe hier wat onderzoek naar en je zal zien dat Jezus op zondag opgestaan is.
"Ook lees ik in Openbaringen 22:14 dat men zalig is als men Zijn geboden houdt! En dt liefde en niet uit dwang, maar omdat Hij het zegt en als we Hem willen volgen en geen men"
De zondag is ook geen dag van "moeten" maar van "mogen". Het is een feestdag!
Dus ik snap niet helemaal wat je hiermee wil zeggen???
Dit op gebied van zondagsheiliging. Alle regeltjes wat allemaal niet zou mogen.
De eerste christenen werkten namelijk waarschijnlijk gewoon op zondag en kwamen met de avondmaaltijd en er na samen voor de samenkomst.
Voor mensen die zich meer willen verdiepen in wat bekend is uit oude geschriften over het vieren van de zondag:
http://www.bible.ca/H-sunday.htm
http://www.7daweb.com/sabbat/173-sabbat-door-mens-veranderd
Ik zie het dus meer zo: omdat de christenen op de sabbat nog wel naar de synagoge gingen, konden ze op die dag niet als gemeente samenkomen. Daarom deden ze dit op zondag, de dag van Jezus' opstanding. Ik denk dat toen langzamerhand het accent is verschoven naar de zondag, omdat ze daar geestelijk meer gevoed werden en uiteindelijk de sabbat helemaal niet meer hielden.
"je zegt dat er in het Nieuwe Testament nergens wordt gesproken over christengemeenten die de sabbat houden."
Nee, dat zeg ik niet.
Ik had het over heiden christengemeenten.
Niet over Joodse christenen.
Aan de kanttekeningen hecht je veel waarde als ik dat zo lees, ze zijn soms wel vol van de vervangingstheologie helaas. Maar je zou eens moeten kijken wat er dan staat in Johannes 10:16 bij de tekst "Ik heb nog andere schapen die van deze stal niet zijn deze moet ik ook toebrengen". Tot je grote verbazing zal je dan lezen "namelijk van de Joodse gemeente"............ben benieuwd wat je daar dan mee doet of gaat doen!
Wij mogen bij Zijn Volk horen en als het goed is willen wij dat ook, omdat Hij onze Joodse Messias is en ook Eeuwig zal blijven.
Misschien ook goed om je af te vragen, is de Bijbel een Joods Boek of een Christelijk Boek..........
`Want de Zoon des mensen is Heere ook van de sabbat`
