Vrije besluiten van de mensen

Is het bijbels om te stellen dat God niet van eeuwigheid weet welke vrije besluiten de mensen in de toekomst zullen nemen? Ik stel deze vraag, omdat ik zit met het feit dat God de mensen de vrijheid heeft gegeven om te kiezen tussen het goed en het kwaad. Maar als God van eeuwigheid al weet welke besluiten mensen zullen maken, hoe kan er dan sprake zijn van die vrijheid van de mens die God ons heeft gegeven?

Beste vraagsteller,
 
Onlangs ontving ik je vraag en ik wil er graag op ingaan. Je stelt wel een heel moeilijk onderwerp aan de orde. Het gaat over de verhouding van Gods voorzienigheid en onze verantwoordelijkheid. God weet alle dingen van eeuwigheid. Alles ligt in Zijn raadsplan besloten, "Gode zijn al Zijn werken van eeuwigheid bekend" (Hand. 15:18). Zijn bestuur gaat over alle mensen. Art. 13 van onze NGB zegt, "dat wij geloven, dat die goede God, nadat Hij alle dingen geschapen had, deze niet heeft laten varen, noch aan het geval of de fortuin (noodlot) heeft overgegeven, maar ze naar Zijn heilige wil  alzo stiert en regeert, dat in deze wereld niets geschiedt zonder Zijn ordinantie, hoewel nochtans God noch auteur is noch schuld heeft van de zonde, die er geschiedt."

Zijn bestuur gaat over alle dingen. Er gebeurt niets in deze wereld, of het staat onder Zijn bestuur. Zelfs de zonde gaan niet buiten Gods voorzienig beleid om. De mens blijft wel verantwoordelijk voor zijn eigen daden. Soms loopt de menselijke lijn de goddelijke lijn door elkaar heen. Jozef werd door zijn broers verkocht aan Midianitische kooplieden. Daarmee verrichten de broers van Jozef een gruwelijke daad jegens de Heere. Maar uiteindelijk moest het zo gaan, want Jozef was door God bestemd als de Redder van een groot volk. Dat pleit de daden van de broers van Jozef niet vrij, maar tegelijk voerden ze daarmee het raadsplan van God uit. Denk aan Pilatus. Hij heeft Jezus overgeleverd om gekruisigd te worden en daarvoor staat Pilatus voor 100 procent verantwoordelijk, maar tegelijker tijd was het zo door God bepaald dat Hij zou worden overgeven om gekruisigd te worden. We mogen Gods soevereiniteit en onze verantwoordelijkheid nooit tegen elkaar uitspelen. De mens blijft ten volle verantwoordelijk voor zijn daden, maar dwars door dat alles heen volvoert God Zijn raad.
 
Gods bestuur gaat over alle dingen. God komt met eerbied gezegd niet voor verrassingen te staan, omdat Hij niet zou weten welke vrije beslissingen de mensen in de toekomst zullen nemen. In het paradijs had de mens een vrije wil. Hij kon zowel het goede als het kwade kiezen. Dat was de verheven staat van de mens.  God had de mens geschapen met een vrije wil. Nu begeerde de Heere, dat de mens het goede zou kiezen en het kwade zou verwerpen. Maar we weten, dat de mens geluisterd heeft in de influisteringen van de vorst der duisternis. De mens heeft gegeten van de verboden vrucht, waarvan de Heere gezegd had: "Ten dage als ge daarvan eet, zult ge de dood sterven." De mens is het gebod van God ongehoorzaam geweest en vanaf dat moment is de mens verdorven geworden. Hij kan alleen nog maar het kwade doen. De mens is onbekwaam geworden tot enig goed en geneigd tot alle kwaad (HC zondag 3 vr/antw. 7). Dan gaat het niet om de beslissing van: welke kant ga ik op? Ga ik links of rechts? Ga ik naar huis of ga ik naar een ander. Ook dat staat onder Gods voorzienig beleid. Nee, maar het gaat om de keus tussen goed en kwaad. Onze wil is zo verdorven, dat we niet anders kunnen dan kwaad doen. We hebben de dood gekozen boven het leven, de leugen geloofd boven de waarheid en die keus bepaalt nu ons hele leven. We kunnen alleen maar kwaad doen. Dat God het kwaad nog ingetoomd heeft, is genade van God. Anders zou dit leven al een hel op aarde zijn.
 
Maar daarbij mag ik stellen: "zijn wij dan zo verdorven, dat we ganselijk onbekwaam zijn tot enig goed en geneigd tot alle kwaad? Tenzij..."(HC zondag 3 vr/antw. 8). Er is een tenzij. Tenzij iemand wederom geboren wordt. Door de wedergeboorte wordt de mens vernieuwd. Dan gaat hij weer het beeld dragen, waarin hij geschapen is in ware kennis, gerechtigheid en heiligheid. Dan wordt de wil vernieuwd, zodat we gaan willen wat God wil. Dan komt er een lust en liefde om naar alle geboden van God te leven, maar dat neemt niet weg dat we die oude mens nog altijd met ons meedragen. Dan moet zelfs Paulus zeggen na ontvangen genade: "als ik het goede wil doen, ligt het kwade mij bij. Ik, ellendig mens, wie zal mij verlossen van het lichaam dezes doods" (Rom. 7:18 ev). Gelukkig houdt God de teugels van bestuur in handen en laat Hij het niet aan de mens en zijn vrije wil over. We moeten dat naast elkaar laten staan, dat God alle dingen leidt en dat wij verantwoordelijk zijn voor onze eigen daden. Die twee lijnen kunnen we nooit bij elkaar brengen.
 
Ik heb je wat doorgegeven tot overdenking. Wees er biddend mee bezig. Kom er gerust op terug, als er nog vragen overblijven.
 
Hartelijke groet en Gods zegen,
Ds. B. de Romph

Dit artikel is beantwoord door

Ds. B. de Romph

• Geboortedatum:
  17-07-1940
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Noordeloos
• Status:
  Inactief

71 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven