World Mission Society Church of God

Afgelopen week ben ik door leden van de World Mission Society Church of God aangesproken. Van hen kreeg ik de vraag voorgelegd of ik wist wie God de moeder was. Aan de hand hiervan heb ik ruim 40 minuten met hen gesproken. Het was een interessant gesprek, wat mij niet loslaat. Na dit gesprek heb ik vragen waar ik zelf geen antwoord op weet. Vraag 1: Is er een God de moeder? Dit wordt in de kerken niet geleerd, maar hoe gaan wij dan om met de tekst uit Galaten 4 vers 26 (die weer verwijst naar Openbaring 21 vers 2), Vraag 2: Het avondmaal als directe vervanging van het pesachmaal ingesteld? We lezen in 1 Kor. 5 vers 7-8 hoe Christus wordt genoemd als het Pesachlam. Wanneer het avondmaal het pesachmaal vervangt, gelden hier dan niet ook dezelfde regels voor als die waren ingesteld bij pesachviering. Dit zou betekenen dat het avondmaal maar 1 x per jaar moet worden gehouden. "En deze dag zal ulieden wezen ter gedachtenis, en gij zult hem den HEERE tot een feest vieren; gij zult hem vieren onder uw geslachten tot een eeuwige inzetting (Exodus 12 vers 14). Onderhoudt dan deze zaak, tot een inzetting voor u en voor uw kinderen, tot in eeuwigheid" (vers 24). Vraag 3: Waarom zijn de kerken er stellig van overtuigd de zondag te houden als dag van God? Nergens in de Bijbel kan ik lezen hoe/waarom de sabbat is afgeschaft. Als dooddoend antwoord wordt hier op gegeven: het is de dag van Christus opstanding en daarom houden wij zondag. Naar mijn idee zouden wij de zondag kunnen vieren als dag van Christus opstanding, als blijde dag waarin wij vrolijk mogen zijn. Als wij dan zeggen door Christus zijn wij vrij van de wet, dan betekent dit dat wij op de zondag geen wet meer voor zouden moeten lezen met daarin "gedenk de sabbatdag dat gij dien heiligt." De sabbat in het Nieuwe Testament is ter herinnering aan Jezus. Matth. 12:8. Jezus zelf onderhield de sabbat (Lucas 4:16). De zondag is ook niet direct na de uitstorting van de Heilige Geest ingesteld. Want in Handelingen 17 vers 2 lezen we hoe Paulus de sabbat houdt en predikte op de sabbat. Herkomst van de instelling van sabbat naar zondag is ontstaan bij keizer Constantijn. Zondagdienst kwam van de zonverheerlijking door de heidenen. In 321 na Chr. verklaarde keizer Constantijn de eerste dag van de week "de eerbiedwaardige dag van de Zon (Zondag)." Hij gebood dat de zondag, de eerste dag van de week, een publieke vrije dag zou zijn. Op deze ingestelde vrije dag begonnen de kerken de zondag te gebruiken als vrije dag. Zijn wij als kerkelijke christenen dan niet wat op het verkeerde spoor beland? En zouden wij niet wat positiever moeten staan tegenover sabbathouders?!

1. God als moeder. Wanneer wij God als Vader aanspreken in ons gebed, doen wij dat niet alleen in navolging van, maar ook in gehoorzaamheid aan Jezus. Hij leert Zijn discipelen een nieuw gebed op de dag dat hij zegt: "Tot nog toe hebt gij niet gebeden in Mijn Naam…" Er werd wel degelijk gebeden, maar de gebedsrichting wordt door Jezus veranderd. Tevens leert Jezus hen én ons te bidden "Onze Vader, Die in de hemelen zijt..." Als het anders was, dan had Hij dat wel gezegd.

Doet me denken aan mijn seminarieperiode in 1992, waarbij een jonge dominee op een (voor de meesten van ons wel duidelijk) nogal provocerende manier voorstelde, om bij de opening van de maaltijd met elkaar hardop te bidden: "Onze moeder, die in de hemelen zijt..." (Motie verworpen).

Professor dr. Gilles Quispel refereerde in zijn colleges over de geloofsbelijdenis van Nicéa aan de vrouwelijke eigenschappen bij God, toen hij ons wees op de grondtaal van de uitspraak over de Heilige Geest. Hij zei, niet zonder humor: "Wat zouden de orthodoxe kerken ervan vinden, als ze erachter kwamen dat "Die"  in de uitspraak "Die Heere is en levend maakt" hier een vrouwelijke vorm is en niet een mannelijke?" Een dergelijk beeld komt op een bepaald confronterende, niet minder overtuigende, wijze naar voren in het spraakmakende boek van William P. Young, "The Shack" (in het Nederland uitgegeven onder de titel "De Uitnodiging").

Het vaderschap van God wordt prachtig verwoord in Matth.6:9vv en Joh.20:17. Lees ook eens de mooie uitleg over Gods Vaderschap in zondag 46 van de Heidelbergse Catechismus. Dat deze hemelse Vader ook als een moeder troost, lezen we in Jesaja 66:13. Het troostambt is overigens een eigenschap van God de Heilige Geest in het bijzonder. Ik meen dat de slotwoorden van de Bijbel –"En de Geest en de bruid zeggen: Kom! En wie het hoort, zegge: Kom! En wie dorst heeft, kome, en wie wil, neme het water des levens om niet" (Openb. 22:17)– ook in deze richting wijzen, en de (naar ons gevoelen) meer moederlijke kant van God belichten, in de Derde Persoon.

2. Sabbat en zondag. Het is bekend, dat vanaf de eerste dagen na Christus’ opstanding Zijn volgelingen op de eerste dag van de week bijeenkwamen om Hem in de samenkomst van de gemeente te gedenken; een spontane toepassing van het rustdaggebod. Zie ook Openbaring 1:10 over de dag des Heeren. De sabbat (7e dag) was voor de christenen een schaduwbeeld van de rustdag. Bedenk ook, dat er de eerste eeuwen in het Romeinse rijk (dus ook in de diaspora) geen vrije dag in de week was om sabbat of rustdag te onderhouden. Ik hoef er niet op te wijzen dat de keuze van Constantijn in 321 minder theologische, maar eerder politiek onderbouwd was, om het Romeinse rijk te verenigen met name tegenover het heidendom. Ik mis in je vraag overigens een verwijzing naar de Arabieren die niet de zondag (christenen), of de zaterdag (Joden), maar de vrijdag als rustdag hebben.

3. Heilig Avondmaal en Pesach. De meeste gemeenten vieren vier keer per jaar het Heilig Avindmaal, sommige gemeenten zelfs vijf keer (incl. Goede Vrijdag). Calvijn streefde in Genève naar 52 keer per jaar, ofwel: elke zondag, wellicht om de meeste gemeenteleden (afkomstig uit de Romana) gewend waren aan een wekelijkse eucharistieviering. Misschien speelde dat een rol bij de wens om de tekenen van brood en wijn als versterking van het geloof ook in de protestantse erediensten te ontvangen. Dit voorstel is door de stadsraad afgewezen. Ook vanuit praktisch oogpunt –het voorlezen van het formulier– zal er weinig stimulans zijn voor een wekelijke viering, hoewel de Romana die ruimte in haar (hoog)mis juist weer wel heeft. Het idee van veelvuldige avondmaalsviering, zoals Calvijn voorstond, vinden we als gewoonte terug bij de eerste christengemeenten (zie Handelingen 2:46). Overigens zijn de sacramenten bijkomend (dat is niet: bijkomstig) bij de Woordbediening. (Alleen het Woord werkt geloof; de sacramenten versterken enkel maar het geloof.)
 
In de traditie van het gereformeerd protestantisme is het vieren van het HA vier (of vijf) keer per jaar gewoonte geworden. Een conclusie trekken uit wat in Exodus staat over de Pesachviering met betrekking tot het Heilig Avondmaal (een keer per jaar) is een oneigenlijk argument. Het mag gezegd worden, dat de Avondmaalsviering van Jezus met Zijn discipelen weliswaar het karakter had van een Pesachviering, maar Jezus heeft er een geheel nieuwe richting aan gegeven. Hij verandert bewust de bekende en verwachte woorden, door niet (meer) op een historisch moment terug te wijzen (uittocht uit Egypte), maar op Zichzelf: "Dit is Mijn Lichaam... dit is Mijn bloed..." Vandaar dat we (in navolging van Hem) spreken van het "Nieuwe Testament in Zijn bloed." De frequentie van de vieringen van het Heilig Avondmaal is daarvan dan ook niet af te leiden.

Ds. M. F. van Binnendijk,
Rotterdam

Dit artikel is beantwoord door

Ds. M.F. van Binnendijk

• Geboortedatum:
  30-11-1963
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Stadskanaal
• Status:
  Actief

170 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven