Ongetrouwde vrouw en scheppingsorde

Het valt me op dat wanneer er over een scheppingsorde, de rol van de man en vrouw, gesproken wordt, het bijna uitsluitend gaat over de situatie waarin men getrouwd is. Ik vraag mij als ongehuwde vrouw af of die orde waarover gesproken is alleen getrouwden aangaat. Wie is het hoofd van de vrouw als zij geen man heeft? Of is het zo dat zij die man als 'schakel' mist en direct staat onder het Hoofd van Christus? Maar dan neemt mijn inziens de vrouw teveel de rol op van de man... En mocht het zo zijn dat de man in algemene zin hoofd moet zijn van een ongetrouwde vrouw, hoe moet je dit dan in de praktijk brengen? Of hebben dit soort teksten voor ongehuwde vrouwen geen betekenis voor hun eigen persoonlijk leven? Er zijn misschien enkele voorbeelden te vinden van vrouwen in de Bijbel die geen man hadden, maar kun je de principes uit hun leven als basis gebruiken in deze moderne tijd? Ik merk vaak wanneer men hier vragen over stelt, dat men vaak niet verder komt als "ja, maar dat is allemaal niet meer van deze tijd, toen was het allemaal zo anders!" Het blijft vaak bij meningen van mensen. Maar God is vandaag de dag gelukkig nog steeds dezelfde, dus zijn richtlijnen toch ook? Een cultuur verandert het Woord niet. Ik hoor graag uw reactie.

Beste vragensteller,
 
Het heeft even tijd nodig gehad om een reactie te geven op de vragen die u stelt. Die tijd was nodig, om (enigszins) de aan de orde zijnde Schriftgegevens te bestuderen. Want vooropgesteld: God is inderdaad vandaag nog steeds Dezelfde, en Zijn Woord wordt niet veranderd door een cultuur. Het uitgangspunt bij alle vragen mag en moet dus alleen zijn wat de Heere hierover zegt in Zijn Woord.
 
Bij bestudering van dat Woord zijn er twee teksten die expliciet ingaan op de man als hoofd van de vrouw: Efeze 5:23 en 1 Kor. 11:3. Voor wat betreft de eerstgenoemde tekst maakt de context duidelijk dat de apostel hier het oog heeft op de huwelijksverhouding tussen man en vrouw. Binnen het huwelijk is de man het hoofd van de vrouw, zoals ook Christus het Hoofd van Zijn gemeente is. Dat laat zien dat het hoofd-zijn van de man in het huwelijk alles te maken heeft met een houding van opofferende liefde en trouw.
 
Toch lijkt er m.i. in dit hoofdstuk ook een aanwijzing te zijn die in de richting wijst van een algemene scheppingsordening van God. Gezien de context van het huwelijk zou het immers te verwachten zijn dat Paulus zou schrijven (in vers 23): Want de man is het "hoofd van zijn vrouw". Maar in werkelijkheid schrijft Paulus in het algemeen: Want de man is het "hoofd van de vrouw". Anders gezegd: Het hoofd zijn van de man binnen de concrete situatie van het huwelijk lijkt Paulus te baseren op een algemene ordening van de man als hoofd van de vrouw.
 
Diezelfde gedachte vinden we ook in 1 Kor. 11:3, waar precies dezelfde woorden staan: want de man is het hoofd van de vrouw. Blijkens de context vermaant Paulus de gemeente van Korinthe in dit hoofdstuk vanwege verschillende verkeerde gebruiken in de gemeente. Tijdens het bidden en profeteren hielden de mannen hun hoofden bedekt, terwijl de vrouwen dat niet deden. De apostel leert de gemeente dat het precies andersom behoort te zijn, en hij wijst daaraan voorafgaand in vers 3 eerst op een algemene ordening: Christus is het hoofd van iedere man, en de man het hoofd van de vrouw, en God het hoofd van Christus. Ook hier lijkt de concrete toepassing op de situatie in de gemeente van Korinthe dus gebaseerd te zijn op een algemene ordening van God.
 
Mijns inziens mogen we samenvattend stellen dat Paulus in beide situaties uitgaat van een algemene scheppingsordening van God, waarbij de man het hoofd van de vrouw is. Deze algemene scheppingsordening past hij concreet toe op zowel de situatie in de gemeente van Korinthe (1 Kor. 11:3) alsook op de verhouding in het huwelijk (Ef. 5:23). Geldt het hoofd zijn van de man dus alleen binnen de kerkelijke gemeente en binnen het huwelijk? Juist omdat Paulus in beide teksten uitgaat van een algemene ordening, lijkt het mij niet mogelijk dat zonder meer te stellen. Paulus spreekt immers in twee verschillende concrete situaties over dezelfde algemene ordening: want de man is het hoofd van de vrouw. Het gaat dus om een algemene scheppingsordening, waarbij de Heere wil dat de man in verhouding tot de vrouw een positie als hoofd inneemt. Naar mijn overtuiging is dit de lijn die het Woord van God ons aanwijst. Man en vrouw zijn wel gelijkwaardig, maar krijgen geen gelijke taak in de verschillende verbanden van het leven. Daarin is de man door God geroepen het hoofd van de vrouw te zijn.
 
Als het vervolgens gaat over de vraag hoe we deze lijn vanuit Gods Woord in praktijk moeten brengen, is dat geen eenvoudige vraag omdat er talloze verschillende situaties zijn. Een ongehuwde vrouw heeft niet te maken met de situatie waarin de algemene scheppingsordening van God wordt toegepast op het huwelijk, maar wel in allerlei andere situaties.

Hoe moeten we dat concreet voor ons zien? Hoofd zijn heeft in de Schrift alles te maken met een sturende en/of leiding gevende taak, die vervuld wordt vanuit het besef dat God op deze plaats gesteld heeft. Die taak kan en mag daarom ook alleen vervuld worden in liefde voor degenen aan wie leiding gegeven wordt. Concreet: In situaties waarbij er zowel (een) man(nen) als (een) vrouw(en) aanwezig zijn, en waarbij het nodig is dat iemand deze taak op zich neemt, is de lijn van het Woord dat een man deze taak op zich neemt. Ook al zijn er in de praktijk enorm veel uiteenlopende situaties, waarbij ook culturele aspecten een rol spelen; niettemin zal een christen ernaar streven om ook dit aspect van het onfeilbare en heilzame Woord van God op alle terreinen van het leven in de praktijk te brengen.
 
Het lijkt me persoonlijk erg moeilijk om bepaalde principes uit het leven van ongehuwde vrouwen in de Bijbel te gebruiken als basis voor onze tijd. Want, wie bepaalt dan welke principes dat zijn? En op grond waarvan bepalen we dat? En bovendien: heeft de Heere de betreffende delen van Zijn Woord echt met dat doel laten opnemen in de Schriften? Het lijkt me zuiverder om de teksten die expliciet spreken over het hoofd zijn van de man t.o.v. de vrouw verder te doordenken in alle praktische consequenties. Daarbij kan in de uiteindelijke invulling van dit Schriftgegeven mogelijk ook enig verschil zichtbaar worden tussen christenen onderling, die allen op grond van dezelfde (hierboven staande) lijn van het Woord van God biddend een afweging gemaakt hebben. Dat laatste is echter wel van het allergrootste belang, juist ook voor u in uw persoonlijke situatie.
 
Ik hoop met deze opmerkingen iets te hebben bijgedragen aan verheldering van deze vragen in het licht van Gods Woord. Gods wijsheid en zegen toegewenst, op de plaats waar Hij u gesteld heeft.
 
Met hartelijke groet,
Ds. G. Kater

Dit artikel is beantwoord door

Ds. G. Kater

• Geboortedatum:
  10-07-1978
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Arnemuiden
• Status:
  Actief

50 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven