Puriteinen

Kunt u eens wat meer vertellen over de Puriteinen? Welke Puriteinen kun je als belijdend lid van de Ger. Gem. zonder meer lezen? Ik krijg namelijk wel eens de indruk dat bijvoorbeeld de werken van Spurgeon niet op alle terreinen helemaal overeenkomen met de gereformeerde belijdenis. Of vergis ik me daarin? Kunt u er eens wat dieper op ingaan?

Een belangrijk boek over de Puriteinen is van W. van der Zwaag, "De Reformatie der Puriteinen". Ook ds. P. de Vries heeft er over geschreven in "De orde van het heil bij John Bunyan", hoofdstuk 1; en "Die mij heeft liefgehad", De betekenis van de gemeenschap met Christus in the theologie van John Owen (1616-1683), hoofdstuk 2.2.

Verder geef ik nog de volgende dingen door: "De puriteinen (16e en 17e eeuw) en hun nazaten hebben een enorme schat aan uitermate bijbelgetrouwe en gebalanceerde theologische literatuur nagelaten. Veel van deze werken zijn bijzonder pastoraal met een diepgang die we vandaag de dag nog maar zelden tegenkomen. Veel van wat toen, vaak in tijden van vervolging, geschreven is, is van een zo hoog gehalte, dat het in feite tijdloze literatuur is. Daarom is de benadering van veel boeken uit die tijd vaak zo verrassend actueel, dat het wel voor déze tijd geschreven lijkt.

Voor meer informatie over de George Whitefield Stichting, die zich richt op de Puriteinen en hun nazaten: rabezemer.gws@wxs.nl

Het unieke van de puriteinen is dat ze zo sterk op de Bijbel gefundeerd waren. In de theologie en in de praktijk, in de geloofsbeleving en in het kerkelijk leven zijn de puriteinen door en door bijbels. De Schrift was voor hen een levende werkelijkheid.

In bevindelijke kringen zijn Engelse en Schotse puriteinen als Bunyan, Boston, de Erskines en Rutherford al vanouds geliefd. De puriteinen zijn daarom zo belangrijk omdat ze wijzen op de consequenties die Gods Woord heeft, voor het leven van alledag. Ook klinkt in hun werken een bijbelse en warme spiritualiteit door. Puriteinen vertegenwoordigen een calvinistische traditie. Niet in de zin van een dode orthodoxie, maar van een ware en gevoelige vroomheid.

Het Bijbelse en het systematische aspect zijn bij de puriteinen altijd verenigd. Er is geen tegenstelling tussen iemand als Calvijn en iemand als de grootste der Puriteinen, Owen, iemand die een vorm van godzalige wetenschap tentoonspreidde, die we tegenwoordig zo nodig hebben.

Puriteinen hebben hun leer ontleend aan theologen van voorafgaande generaties, verstonden hun eigen tijd, zochten het goede van de kerken en hadden een grote liefde voor de Schriften. De puriteinen zijn in hun preekvorm en -methode gedateerd, maar zijn heel sterk in de analyseren van de zielen in de verschillende situaties. Zij zijn zielemeesters bij uitstek."

Ds. W. Pieters