Vraag
Een vraag over een tekst uit de HSV. In de SV staat in Jesaja 9: "Vader der eeuwigheid". In de HSV staat': "Eeuwige vader". Mijns inziens is dit geheel iets anders. Vanwaar deze vertaling?
Antwoord
De Statenvertaling geeft "Vader der eeuwigheid" als twee zelfstandige naamwoorden weer die door middel van een genitiefverbinding (der) aan elkaar gekoppeld zijn en waarbij het tweede zelfstandig naamwoord (eeuwigheid) de functie heeft van een bijvoeglijk naamwoord. Dit verschijnsel komt heel vaak voor in het Hebreeuws. Te denken valt aan de uitdrukking "berg der heiligheid". Die wordt in de HSV overal consequent weergegeven met "heilige berg". Dat bedoelt de uitdrukking "Vader der eeuwigheid" dus te zeggen: "eeuwige Vader". Dat is dus geheel niets anders!
Ook de Statenvertalers kenden deze constructie en de bedoeling ervan, maar hebben deze niet consequent in de vertaling doorgevoerd. In bijvoorbeeld Jesaja 27:13 is dit wél gebeurd: "op den heiligen berg te Jeruzalem." De Kanttekening hierbij luidt: "Hebr.: op den berg der heiligheid." De herzieners hebben deze grammaticale constructie niet hier en daar -zoals de Statenvertalers- maar overal consequent doorgevoerd. Van een betekeniswisseling is daarom in het geheel geen sprake.
"Vader der eeuwigheid" is een zogenaamd hebraïsme. Dat mag je ook gewoon vertalen met "eeuwige Vader." Dat wordt immers bedoeld.
Met hartelijke groeten,
Drs. L. B. C. Boot
Dit artikel is beantwoord door
drs. L. B. C. Boot
- Geboortedatum:21-10-1969
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Veenendaal
- Status:Actief
Bijzonderheden:
* Emeritus predikant* Bestuursondersteuner van de Stichting Herziening Statenvertaling
* Adviseur Herziene Statenvertaling bij Uitgeversgroep Jongbloed B.V. in Heerenveen
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Bovendien is er voor mijn besef ook geen enkele noodzaak om nu opeens anders te vertalen. Vader der eeuwigheid is toch niet zo "duister", dat nu opeens anders vertaald moet worden. Ik denk dat we dan de ontwikkeling van de jongeren onderschatten, Bovendien riekt de term eeuwige vader mij teveel naar Rome waar het Pausdom wordt aangesproken met "heilige vader". Ik geef dus zelf de voorkeur aan de SV, en ik denk dat daar goede redenen voor zijn.
Deze reactie is niet bedoeld om weer een heel debat op touw te zetten over de voors en tegens van SV versus HSV. Ik heb alleen mijn persoonlijke mening willen geven.
Voor mij zijn deze redenen voldoende. Ik zie geen noodzaak om bedoelde tekst te wijzigen. Dat bijvoorbeeld een woord als BERDER of BERDEREN vertaald zou worden in PLANKEN, daar zou ik persoonlijk geen bezwaar tegen hebben. Dit is namelijk een woord waar niemand zich heden ten dage nog iets bij kan voorstellen. Maar dat is bij bedoelde tekst niet het geval. Een persoon van gemiddelde ontwikkeling snapt best wat er staat. Men heeft dus geprobeerd iets te herstellen wat niet stuk was. Maar dan gaan we weer de discussie SV-HSV overdoen. Mijn ervaring is geworden dat het verspilde moeite is. Degene die hem aan willen schaffen lezen hem toch wel, en degene die er het nut niet van ziet laat hem in de winkel liggen. Het lukt maar in een hoogst enkel geval een ander te overtuigen. Bovendien is dat mijn taak ook niet, want ik ben geen ambtsdrager. Het spijt mij intussen meer dan ik zeggen kan dat we weer een punt van verschil hebben.
Maar dat moet niet de basis zijn op de HSV af te wijzen, in het geloof kun/durf je niet (altijd) op je gevoel vertrouwen. Vertrouw op God, niet op gevoel
Als het goed is geloof je iets op grond van feiten en niet omdat je je er goed bij voelt.
't Is mooi meegenomen als je je goed voelt bij iets wat waar is maar dat is geen 'must'.
