In onze gemeente is er een stel (zij jong, hij al wat ouder) dat wil gaan trouwe...

In onze gemeente is er een stel (zij jong, hij al wat ouder) dat wil gaan trouwen. Hij is gescheiden op een manier die niet naar Gods Woord is. Wanneer ik een bijbelstudie hou over dit onderwerp (hertrouwen na een scheiding) en ik lees er een paar boekjes op na (zoals een rapport van de Geref. Kerk, een boekje van W. J. Ouweneel en een boekje van ds. Pieters) dan valt het me op dat hoe ‘zwaarder’ de kerk is, hoe makkelijker er over hertrouwen gedacht wordt. Wanneer ik echter Gods Woord lees staat er heel duidelijk dat je niet mag hertrouwen (in geen geval). Soms ben ik bang dat we teveel naar gevoel kijken en wat oudvaders enzo. hebben gezegd, dan wat Gods Woord zegt. Wat is nu bijbels? En als ik de Bijbel lees kom ik tot de conclusie dat deze relatie onrechtmatig is; niet volgens Gods Woord. In hoeverre ligt de plicht op familie of gemeenteleden om zulke mensen te waarschuwen voor deze zonde?

Beste vrienden,

Dit is inderdaad een heel groot probleem in ons land, maar ook zeker in onze gezindte. We dienen inderdaad wel heel duidelijk te blijven bij de lijnen, die het Woord voor ons uittekent. We kunnen rustig stellen dat er inderdaad een verschrikkelijk slijtageproces aan de gang is rondom het huwelijk. Je moet eens nagaan hoeveel keren binnen kerkelijke kring wordt gesproken over “schuldloos gescheiden.” Dat is eerder een verontschuldiging en een vrijbrief om weer tot een nieuw huwelijk te komen. Tegelijk moeten we ook de huwelijksnood in onze tijd niet onderschatten. Het feit dat zoveel huwelijken worden ontbonden, ook binnen kerkelijke kring, is een teken dat er heel veel aan de hand is in onze gezinnen. Het consumptisme viert hoogtij. Veel huwelijken gaan stuk door het egoïsme en door gebrek aan verantwoordelijkheid naar elkaar toe. Helaas is het ook waar, dat velen in onze tijd niet meer willen vechten voor hun huwelijk. Het huwelijk dient een profetische, priesterlijke en koninklijke eenheid te zijn, waarbij het dienen voorop staat. Is er in onze verkeringstijd een echt gesprek, waarbij de wezenlijke dingen vooropstaan (profetisch)? Wat hebben we voor elkaar over en kunnen we ook echt met elkaar bidden (priesterlijk)? Willen we echt strijden tegen verkeerde begeerten in onze verkeringstijd en ook in ons huwelijk (koninklijk)? Staat het gericht zijn op elkaar voorop in een relatie of houden we naast onze relatie bv. allerlei liefhebberijen in stand die de relatie schaden? Dat zijn enkele vragen die aan een huwelijk moeten voorafgaan en steeds weer terugkomen binnen het huwelijk. 

Nu weet ik niet of het waar is dat “hoe zwaarder de kerk is, hoe makkelijker er over hertrouwen gedacht wordt.” Ik denk wel dat er door de chaos in huwelijk en gezin, een verschuiving plaats vindt en ook een slijtageproces rondom de vragen van huwelijk en gezin.
Binnen de reformatie was de enige reden dat een huwelijk ontbonden kon worden ontrouw in het huwelijk, bestaande in overspel. Die lijn heeft Calvijn getrokken, omdat Jezus dat uitdrukkelijk genoemd heeft in Mattheüs 5:32 en Mattheüs 19:9. Hierbij funderen we ons dus op het woord van de Heere Jezus Die zo sprak in Mattheüs 5: “Wie zijn vrouw anders dan uit de oorzaak van hoererij zal verlaten, die maakt dat zij overspel doet en zo wie de verlatene zal trouwen doet overspel”. Voor Jezus is de mogelijkheid voor het verbreken van een huwelijk alleen ontucht een rede, als we het Nieuwe Testament goed lezen. Jezus zegt dit tegen de achtergrond van de joodse wetgeving: er was een strenge school, die alleen toestond een scheidbrief te geven, wegens pervers wangedrag en er was een milde school die toestond om al te scheiden wegens het niet goed toebereiden van het voedsel. Mozes was destijds geroepen om de scheidbrief in te stellen, Deuteronomium 24. Maar Jezus zegt duidelijk dat dit wegens de hardigheid des harten gebeurde. Jezus erkende die scheidbrief wel, maar sanctioneerde de echtbreuk daarmee nog niet. De algemene regel is dat God de echtscheiding haat. Dat is de lijn van Oud en Nieuw Testament.
 
Op dit ogenblik vindt er op kerkelijk erf een verschuiving plaats vindt, waarbij we als ambtsdragers en als gemeente wel zeer waakzaam moeten zijn. De vragen over trouwen na echtscheiding komen steeds meer aan de orde. Ook wat de kerkelijke bevestiging in de gemeente betreft. We denken dat dit niet naar de Schrift is, behalve als er sprake is van  kwaadwillig verlaten worden.

Om nog een lijn te noemen: Bucer heeft anders dan Calvijn gezegd, dat een huwelijk letterlijk dood kan zijn en hij gaf dit ook als reden aan om te kunnen scheiden. Inderdaad kan een huwelijk helemaal dood zijn, als er geen enkel gevoel is in de omgang met elkaar. Die praktische huwelijksnood mogen we niet onderschatten. Toch blijf ik wel met wat vragen zitten: Dat zijn de vragen rondom de levende rouw, die echtbreuk veroorzaakt. Echtscheiding veroorzaakt altijd een levende rouw voor het echtpaar zelf en voor de kinderen, die erbij betrokken zijn. Pastoraal kunnen er toch vaak veel vragen ontstaan, als je een echtscheiding echt als een levende rouw ervaart. Dan komen vaak de vragen boven, of men de ander misschien niet, om maar één voorbeeld te gebruiken, emotioneel verwaarloosde, waardoor de scheiding zich langzaam ging voltrekken. Van de bekende Mary Stuart, de vrouw van de koning-stadhouder Willem III is bekend dat ze het begin van haar huwelijk vreselijk heeft gevonden, maar dat die huwelijksnood van dit politiek gesloten huwelijk haar in het gebed heeft gebracht. Zij mocht op het einde van haar leven belijden een zeer goed huwelijk te hebben gehad met Willem, die zo verbonden was aan Mary Stuart, dat later zijn weduwnaarschap zeer zwaar is geweest door de droefheid die dit met zich meebracht! Het begin was kil, maar de Heere gaf zegen op het gebed. Op het gebod om niet te scheiden rust zegen.

Ik zou daarom des te meer willen manen om zeer voorzichtig om te gaan met de uitdrukking “schuldloos gescheiden”. Wie kan zeggen bij een echtscheiding dat hij helemaal onschuldig is, ook zelfs bij ontrouw van de ander? Met het woord “schuldloos” moeten we daarom maar heel voorzichtig zijn. Jezus zei toch bij de beschuldiging van de overspelige vrouw: “Wie van u zonder zonde is, werpe de eerste steen” ( Johannes 8).

Verder zou ik ook willen zeggen, dat overspel wel een echtscheidingsgrond is, maar niet als een argument gebruikt mag worden om te “moeten” scheiden. We kunnen dat ook niet zomaar als een verlof gebruiken om een ander huwelijk aan te gaan.

Inderdaad geloof ik dat we binnen een familie en vriendenkring, wat de vermaning in echtscheidingen betreft, elkaar ernstig moeten waarschuwen voor echtscheidingen. God haat de echtscheidingen. Lees eens na: Maleachi 2:10-16. Daarin zien we duidelijk, hoe de Heere het huwelijksverbond ziet als een heilig verbond. Het verlies van de ervaring van Gods heiligheid gaat duidelijk gepaard met een onverschillig omgaan met de huwelijkstrouw, zoals de Heere die geboden heeft in Zijn Woord.

Wat de oudvaders betreft, ik denk dat zij de trouw in het huwelijk wel heel sterk in woord en geschrift bepleit hebben. Je moet eens zien, hoe precies het oude huwelijksformulier is samengesteld. De omslag in de visie op de huwelijkstrouw is vooral ontstaan in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Door de hele omslag in de cultuur, is er ook een omslag gekomen in sommige kerken over de heiligheid van het huwelijk, omdat velen daarin door het vrijzinnige denken meezeulen op de golven van de cultuur van het moderne leven. Daarmee ging ook de seksuele revolutie van die jaren gepaard. We denken ook dat onder invloed van moderne theologen er een slijtageslag heeft plaats gevonden t.a.v. het verstaan van de wet der Tien Geboden. Ik zou daarom niet willen zeggen dat we ons kunnen funderen op de oudvaders om gemakkelijker om te gaan met de vragen rondom echtscheiding en echtbreuk. Juist de Nadere Reformatie en de Puriteinen hebben heel wat geschriften het licht doen zien, waarin de huwelijkstrouw wel heel sterk wordt benadrukt. Daarbij denk ik aan het pas verschenen boekje van ds. P. den Ouden.

Dat velen zich wel heel duidelijk door het eigen gevoel laten leiden en niet door wat het Woord zegt over huwelijk en huwelijkstrouw is duidelijk.

Ds. P. Molenaar

Dit artikel is beantwoord door

Ds. P. Molenaar

• Geboortedatum:
  22-05-1945
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Lunteren
• Status:
  Actief

105 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven