Berijmde psalmen een negatievere inhoud

De berijmde psalmen en de onberijmde psalmen verschillen vaak nogal, d.w.z. dat de berijmde psalmen een veel negatievere inhoud hebben. Ik was er van overtuigd elke week uit diepten van ellenden enz. te moeten leven en dat jaar in jaar uit. Welke dominee doet dat zijn gemeente aan zo te laten zingen? Wat een tirannie van leven. Afzender, een ontgoochelde.

Beste vragensteller,

Voor de duidelijkheid ga ik er voor het gemak vanuit dat we spreken over de berijming van 1773, in de volksmond wel de “oude berijming” genoemd. Dat de (onberijmde) Psalmen afwijken van de berijming ervan staat vast en lijkt me op voorhand niet bezwaarlijk. Tegelijk verwonder ik me over je opmerking dat de berijmde Psalmen zoveel negatiever zijn. Nu kan ik je niet de vraag stellen wat je daar direct onder verstaat, maar als ik het verband in z’n geheel bekijk dan denk ik dat je doelt op de “ellende”. Ik ga er ook maar van uit dat je de (onberijmde) Psalmen leest, want anders past het niet om een oordeel te geven. Persoonlijk lees en herlees ik het Psalmenboek. Iedere morgen een Psalm. En met name in de zondagse eredienst zing ik de berijming ervan. En wat geniet ik daarvan. Waarom? Omdat ik Gods Woord zing en het dicht bij de beleving van het geloof sta.

Is de inhoud van deze Psalmberijming (1773) negatief te duiden? De Statencommissie ter verbetering van de Nederlandse Psalmberijming stelde drie criteria vast voor de nieuwe Psalmberijming: 1. overeenstemming, d.w.z. de Psalm moet met de tekst van de Statenvertaling in overeenstemming zijn. De nieuwe berijming mocht hiermee niet in strijd zijn en diende nauw bij de Statenvertaling aan te sluiten. 2. verstaanbaarheid, d.w.z. iedereen moest de tekst van de Psalmen goed kunnen begrijpen. En 3. eisen van de taal- en dichtkunst, d.w.z. de Psalmen dienden een goed literair niveau te hebben. Het lijkt me op basis van deze criteria niet moeilijk om je (vooronder)stelling te nuanceren. De Psalmberijming dient namelijk onder andere nauw aan te sluiten bij de Statenvertaling. De negatieve duiding gaat hierdoor niet terug op de tekst, maar op de interpreet.

Als je zegt dat je in de veronderstelling bent dat je jaar in jaar uit “uit de diepten van de ellende” moet leven, wil ik ook dat graag nuanceren. De gelovige leeft niet ùít zijn ellende, maar is juist verlost ván zijn ellende, door Jezus Christus. Betekent dit dat de ellende hiermee een gepasseerd station is? Integendeel. De gelovig leert juist in de weg van de dagelijkse bekering zich steeds meer als zondaar voor God kennen. Hoe klaagt Paulus: ik ellendig mens... Juist vanuit de liefde tot God en Zijn lieve Zoon Jezus Christus doet de zonde je zo’n verschrikkelijke pijn en met name dán kan het zingen van een Psalm waarin de diepte van de ellende, van het eigen hart, geestelijk gepeild wordt, je zo enorm vertroosten. En dat troost mij.

Zoals jij erover schrijft kan ik er niet zo veel mee. Waarom ik dat zo scherp stel? Omdat het me voorkomt dat je ergens mee tobt. Mag jij als “een ontgoochelde” weten dat je zonden vergeven zijn en dat je voor rekening ligt van Jezus Christus? Ik kan daar geen antwoord op geven. Ik kan je wel een raad geven. Wat dan? Lees en herlees de Psalmen. Een apotheek, zei Calvijn. In de Psalmen kijk je in het hart van Gods kinderen, zei Luther. En zing dan eens van tijd tot tijd de Psalmen, het tilt je uit boven je eigen kleine ik en boven de omstandigheden van het leven. Dat is geen tirannie, maar bevrijding van de tirannie. En daarom laat ik de Psalmen zingen, omdat God het gebruikt om mijn arme hart het juiste medicijn te geven. Elke keer maar weer. Een ware bevrijding. Die bevrijding gun ik je van harte.

Ds. E. Gouda/Oude Pekela

Dit artikel is beantwoord door

Ds. E. Gouda

• Geboortedatum:
  25-12-1968
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Nieuw-Lekkerland
• Status:
  Actief

100 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven