Vraag
De laatste tijd word ik steeds vaker gevraagd om in een groep hardop voor te gaan in gebed. In het begin vond ik dat vrij moeilijk. Soms stotteren, halve zinnen, stille momenten, in herhaling vallen, etc. De laatste tijd gaat het wel steeds beter. Ik weet dat het niet gaat om de vorm van het gebed, maar om de inhoud. Maar ik zou toch graag een aantal boeken willen lezen, waarin handreikingen staan om hardop voor te gaan in gebed. Zijn die boeken er? Of misschien kunt in de reactie al een aantal dingen noemen? Hoe kun je een gebed, van zeg tien minuten, doen zonder steeds in herhaling te vallen? Waar kun je aan denken in een gebed? En als je de volgende keer weer een gebed moet doen, hoe zorg je er dan voor dat je niet weer precies hetzelfde gebed (zelfde woorden, zelfde begin) doet?
Antwoord
Geachte vraagsteller. Ik weet niet of je met je vraag doelt op een gebed dat bijv. aan het begin van een vergadering wordt uitgesproken of dat het gaat om een gebed dat onderdeel is van een kringgebed of groepsgebed. Ik ben maar van het laatste uitgegaan, hoewel ikzelf niet zo vertrouwd ben met het kringgebed. Ik kan daarom niet zozeer van binnenuit het karakter van het kringgebed 'beoordelen'.
Ik kan je ook geen boeken noemen die een handreiking doen op dat gebied maar ik denk dat zulke boekjes er wel zijn. Wanneer je navraag doet in een christelijke boekhandel zullen ze je daar wel kunnen helpen. Vooral aan materiaal uit de wat meer evangelische hoek, waar men over het algemeen meer ervaring heeft met het hardop bidden. Ik reageer daarom wat meer vanuit mijn ervaring rondom het consistoriegebed en het kanselgebed. Ook daar doen zich dezelfde vragen voor als die jij stelt namelijk: val ik niet steeds in herhaling? Maak ik geen halve zinnen? Haper ik niet teveel? Enz. Menig kerkenraadslid ziet er tegenop om het gebed in de consistorie te doen vóór de zondagse eredienst.
Om bijv. herhalingen te voorkomen lijkt het me verstandig dat een bijdrage aan een kringgebed niet te lang is. Tien minuten lijkt me te lang. Dan kan het niet anders of je valt in herhaling. Vijf minuten lijkt me lang genoeg. Dan kun je thuis soms enkele punten voor jezelf op papier zetten en die voor jezelf memoriseren..Meestal wordt een gebed voorbereid n.a.v. een aantal punten. Ik weet niet of er in een kringgebed eerst uit de Bijbel wordt gelezen. Als dat het geval is kun je in het gebed op dit bijbelgedeelte teruggrijpen. Bij een opening van een vergadering kan teruggegrepen worden op het lied dat gezongen is. Meerdere bijbelgedeelten (zowel uit het OT en NT) kunnen zinnen en gedachten aanreiken voor het gebed waarbij natuurlijk wel gewaakt moet worden dat het gebed niet een exacte kopie wordt van de gelezen bijbelgedeelten.
Verder is het zinvol om -als het gaat over de aanspraak van God- een aantal aanspreekvormen voor jezelf paraat te hebben. De Bijbel staat vol van aanspraken van God. Soms lijkt het wel alsof er maar één aanspraak bestaat: namelijk “hemelse Vader” of “almachtige God” maar wie gedeelten in de Schrift leest waar gelovigen op de knieën gaan om hun God aan te roepen, die kan een schat van uitspraken verzamelen: Heere, onze Heere, mijn God, onze God, HEERE God, Heere der heirscharen, almachtige God, eeuwige God, Vader van alle barmhartigheid, rechtvaardige God, heilige God, getrouwe God, Die trouwe houdt en eeuwig leeft, groot van goedertierenheid, enz. God van Abraham, Izak en Jacob, de God en Vader van onze Heere Jezus Christus, getrouwe Verbondsgod, enz. Het is goed om enige variatie aan te brengen, ook als we beseffen dat het niet in de grote omhaal van woorden zit of in de vorm.
De opbouw van het Onze Vader is voor de orde van ons gebed heel leerzaam: eerst de aanhef, dan de lofprijzing en de verheerlijking van Gods Naam en deugden. Daarna komen onze noden en zorgen en vreugden aan bod. Afgerond door een lofprijzing op de Heere, van Wien onze verwachting is. Probeer in het gebed deze lijn aan te houden.
Ik neem aan dat er gebedspunten zijn in een kringgebed die eerst doorgenomen worden. Er zijn ook bepaalde roosters. Om bijv. concreet voor zendingswerkers te bidden of evangelisten. Waarschijnlijk zal er ook een inventarisatie gemaakt zijn voor wie en wat gebeden wordt (en zal worden). Structuur is belangrijk zonder afbreuk te doen aan de spontaniteit.
Ons gebed wordt het meest 'meegebeden' door anderen wanneer we in ons gebed teruggrijpen op het Woord van God en niet onze eigen emotionaliteit de boventoon voert. Teruggrijpen op de Bijbel roept herkenning op bij de ander. Dan kan hij of zij meekomen. Daar kan hij of zij amen op zeggen. Bidden is spreken tot God met de woorden die Hij Zelf ons heeft aangereikt vanuit Zijn Woord. Het is daarom beter om de ik-aanspraak te vermijden: ik wil U bidden, Heere enz. Dat doen we in de binnenkamer, maar in het openbaar spreken we mede namens anderen, dus bij voorkeur: wij. Jezus leerde Zijn discipelen het onze Vader.
Ik heb wat dingen genoemd uit de 'losse pols'. Misschien heb je er iets aan. Anderzijds hoeven we ook niet krampachtig om te gaan met het verschijnsel dat we in herhaling kunnen vallen. In een gebed als Daniël 9 vinden we dat ook. Herhalingen kunnen heel legitiem zijn als ze voortkomen uit een gemoed dat aandringt op de vervulling van Gods beloften zoals een kind bij zijn ouders zijn verzoek herhaalt en daartoe nog eens en nog eens de naam van vader of moeder herhaalt om zijn bede kracht bij te zetten. Als de Geest “in de raderen is” dan hoeven we niet krampachtig te letten op lengte, ed.
Vergeet met de lofprijzing niet de diepe tonen van verootmoediging en berouw over het kwaad dat we gedaan hebben en de schuldbelijdenis vanwege al onze tekorten. Daarmee krijgt ons gebed diepgang.en oefenen wij ons in afhankelijkheid van Hem Die om Christus' wil ons zeker wil verhoren gelijk Hij ons in Zijn Woord beloofd heeft.
Lees voor jezelf Zondag 45 van de Heid.Catechismus door als een handreiking van toen, die ook voor onze tijd nog niets van haar kracht verloren heeft.
Ds. M. A. Kuyt
Dit artikel is beantwoord door
Ds. M.A. Kuyt
- Geboortedatum:17-04-1957
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Wijk en Aalburg
- Status:Inactief
