Redeneertrant

Graag zou ik uw uitleg horen over de opvatting dat er kennelijk volken zijn die van huis uit vooral inductief redeneren en volken die de nadruk leggen op deductief redeneren. Zo begrijp ik uit de geschiedenis dat de Grieken vooral deductief redeneren en de Romeinen inductief. Ik wil de gedachte dat de Grieken de Romeinen vergaand hebben beïnvloed graag buiten beschouwing laten; voor deze vraag althans. De vraag komt bij me op aangezien ik zelf ook vanuit mijn werkzame leven vaker ben aangelopen tegen een heel andere denkwijze. In mijn werk bijvoorbeeld wees een collega me er op dat ik een mappenstructuur opbouwde die vrij specifiek begon en steeds grover werd naarmate de structuur werd uitgebreid. Ik zou, dat geldt niet alleen voor dit voorbeeld, meer als een Romein opereren en mijn collega als een Griek. Erg leuk natuurlijk om die verschillen te zien, maar nog leuker vind ik het te weten waarom deze verschillen er zijn. Nu zijn we beiden gewoon Nederlanders, maar ik vroeg me dus af waar dit verschillende denken mee te maken heeft, wat mogelijke verklaringen voor deze redeneertranten zijn en of het sterk individueel bepaald of groepsafhankelijk is.

Of er een verband is tussen de deductieve en inductieve denkstijl en de Grieken, respectievelijk de Romeinen, zou ook ik echt niet weten. Deze beide denkstijlen zijn vooral van belang in het kader van de wetenschap. De ene denkstijl komt op een andere manier tot bewijsvoering dan de andere. Inductief te werk gaan betekent dat je vanuit verschillende waarnemingen komt tot een algemene regel. Deductief werkt precies omgekeerd. Meer hierover vind je op internet.

Daarnaast zijn er nog heel andere indelingen in denkstijlen. Kennis daarvan kan zeker van belang zijn. De ene denkstijl past beter bij een bepaalde taak dan een andere. Ook de combinatie van denkstijlen van de leden van een team, kan belangrijk zijn. Zeker als er complexe en uiteenlopende taken door een team uitgevoerd moeten worden is het goed dit van elkaar te weten en teams niet te eenzijdig samen te stellen.

Iemand die hier interessante dingen over heeft geschreven is De Bono. Als je surft op internet, kom je veel informatie tegen over de zes denkstijlen die hij onderscheidt. Kort samengevat zien die er zo uit:

Wit: Denkt in cijfers en berekeningen. Zo worden de beslissingen objectief genomen. Hierdoor kan wit zichzelf verliezen in informatie.

Rood: Gaat af op gevoel, daardoor worden de beslissingen snel genomen, maar kan het snel leiden tot slechte gevolgen.

Zwart: Deze criticus kan heel snel fouten in de plan zien. Dit kan leiden tot dat er helemaal geen beslissingen genomen worden.

Geel: Een positief iemand die enthousiast is waardoor er makkelijk beslissingen gemaakt kunnen worden. Maar is er rekening gehouden met de valkuilen?

Groen: Creatieveling die nieuwe dingen bedenkt. Soms kunnen ideeën als onrealistisch overkomen.

Blauw: Monitor van het denkproces. Zorgt ervoor dat er geen chaos ontstaat. Mist inhoudelijke inbreng.

Hier zijn ook weer allerlei testen over in omloop.

Dr. J. van der Wal

Dit artikel is beantwoord door

dr. J. van der Wal

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven