(...) Ze vindt maar dat wij teveel doorzaniken over al dat psychologische gedoe ...
Ds. H. Veldhuizen / Geen reacties
Vraag
Ik doe een sociale opleiding waar ik het erg naar mijn zin heb. Door de vele onderwerpen die er aan bod komen zie ik in veel dingen dat mijn ouders het anders deden. Niet dat ze geen goede opvoeding gaven, maar ze zijn heel nuchter ingesteld en hebben meer het motto van: niet zeuren maar doorzetten. Heel soms zeg ik ze dingen die ik tegenkom in de opleiding en die verschillen met mijn ouders in hoe ze met ons omgaan bijvoorbeeld. Maar mijn moeder springt dan uit haar vel. Ze vindt maar dat wij teveel doorzaniken over al dat psychologische gedoe enzo, maar ondertussen zie ik wel dingen fout gaan bij mijn andere zusje en broertje. Zelf heb ik misbruik meegemaakt, maar ook dat mag soms bijna niet bestaan omdat het nu alweer zes jaar terug is en ik maar eens moet doorzetten. Ik heb al ongelooflijk veel geprobeerd; met ze in gesprek gaan, gezegd dat ik ze ontzettend waardeer in alles wat ze voor me doen, maar het helpt allemaal niet echt. Hoe kan ik nu het beste met zoiets omgaan? Ik ben eigenlijk altijd nog maar het kleine meisje dat nu een opleiding doet en het beter weet. Moet ik de gesprekken maar ontlopen en me er maar een beetje van distantiëren? Maar eigenlijk wil ik dat niet, want ik geeft wel echt veel om ze... Ik hoop dat u misschien een advies/richtlijn heeft! Hartelijk dank!
Antwoord
Beste vriendin,
Het is goed dat je je vraag gesteld hebt. Bedankt ervoor. En laat ik meteen maar zeggen: het is heel herkenbaar wat je schrijft. Jij doet een opleiding waar je ouders weinig van weten, die zij in ieder geval niet gehad hebben, en nu botst het tussen jullie. Weet je waar zoiets heel extreem voorkomt? In veel gezinnen van allochtonen, bijvoorbeeld moslimgezinnen. De ouders hebben een heel eenvoudige opleiding, heel vaak de moeders nauwelijks. Moeders zijn er immers alleen om voor het huishouden te zorgen en de kinderen op te voeden! En nu zijn ze in onze westerse samenleving gekomen en hun kinderen gaan studeren. Vooral de dochters kunnen, als ze gaan studeren (en dat doen er velen; er is immers leerplicht) in een geweldige spagaat terechtkomen: ze houden van hun moeder (en vader), maar op school zijn de normen heel anders. De wereld van thuis (waar ze moeten helpen in de huishouding) en de school is heel verschillend. Dat kan veel spanning geven.
Het is maar een voorbeeld. Maar je zou kunnen zeggen dat iets dergelijks in zekere zin (!) ook voor jou geldt. Dat wil zeggen (ik moet een beetje voorzichtig zijn): Ik ken jullie gezin niet, weet van je ouders niets e.d. Van jou weet ik ook weinig. Ben je de oudste van het gezin?, enz. Maar houd het voorbeeld van zo’n moslimgezin even voor ogen.
Daar komt nog iets bij, je vindt het vast niet erg dat ik dat schrijf: Op een bepaalde leeftijd zijn meisjes dikwijls kritisch naar hun moeder (en vader) toe, en de jongens naar hun vader (en moeder) toe. Dat heeft gewoon met het generatieverschil te maken. En het generatieverschil is door de snelle veranderingen (opleiding, media, internet, enz.) in onze tijd veel groter dan zeg vijftig jaar geleden. Nu zeg ik niet dat dat met jou zo is. Ook niet dat je ouders hopeloos ouderwets zijn of achterlopen. Maar ze hebben een andere insteek dan jij. Jij hoort bij de jongere generatie en je doet een opleiding die er in de tijd van je ouders nauwelijks was, in ieder geval nauwelijks in beeld was. Dus het botst een beetje, en soms botst het heftig.
Wat moet je nu doen? Dat is je vraag. Ik geef je een paar gedachten mee. Nog eens, zonder dat ik je ouders en jou en jullie gezin ken. Dus een beetje op gevaar af dat ik de dingen niet goed inschat. Maar daar kun je vast wel doorheen zien.
1. Probeer je ouders steeds te waarderen. Heel fijn dat je schrijft dat je dat ook doet, dat je ze ontzettend waardeert. En dat je hen dat ook gezegd hebt. Probeer dat steeds te doen. Als ik aan mijn ouders denk (ze zijn al 15 tot 30 jaar overleden), dan denk ik met heel veel liefde aan hen terug. Maar wat was hun blik in heel veel opzichten beperkt. TV was er niet (Ik weet nog dat de eerste TV in ons dorp kwam), e-mail, internet en mobieltjes waren er ook niet. Wie kwam er in die tijd met vakantie in het buitenland, enz. Ik denk dat ik mijn ouders ook wel eens erg beperkt heb gevonden. Maar nu denk ik: wat hadden jullie, gemeten naar de omstandigheden van die tijd, een heldere, en vooral gelovige, blik. Probeer zo steeds naar je ouders te kijken.
2. Je vraagt: Moet ik de gesprekken maar ontlopen en me er maar een beetje van distantiëren? Ik antwoord: ja, met de nadruk op “een beetje”. Natuurlijk niet dat je je distantieert van je ouders, maar van datgene waarvan je denkt dat ze het niet goed doen. Je zult in je opleiding vast wel hebben meegekregen of meekrijgen dat je altijd moet proberen om je in een ander in te leven, sensitief te zijn, enz. Je ouders moeten dat ook! Zij moeten proberen zich in jou in te leven. Maar ik schrijf nu aan jou en niet aan je ouders. Dus: probeer een beetje gas terug te nemen.
3. Probeer om je zusje en broertje heen te staan als iets van je ouders bijvoorbeeld bij hen verkeerd overkomt. Zonder tegenover hen kritiek op je ouders te hebben natuurlijk. Maar zusjes en broertjes vangen, als er wat is tussen de ouders en een of meer van de kinderen, elkaar wel eens meer op. Natuurlijk met wijsheid. En alleen als je denkt dat dat echt nodig is. Je kunt dat, denk ik, vast wel.
4. Ik denk dat het overbodig is om te zeggen, maar ik zeg het toch maar: Doe de dingen in het geloof. Waarom zou je bijvoorbeeld niet elke morgen bidden: “Zet een wacht voor mijn mond. Behoed de deur van mijn lippen” (Psalm 141:3)?
5. Heb je er wel eens op gelet hoe Jezus zich in mensen weet in te leven? Je zegt: Ja natuurlijk kan Hij dat, daar is Hij Jezus voor. Daar heb je gelijk in. Maar de verhalen staan niet voor niets in de evangeliën geschreven. We kunnen er zoveel lering uit trekken. Jezus gaat met Nikodemus (Johannes 3) bijvoorbeeld heel anders om dan met de Samaritaanse vrouw, die een heel andere achtergrond had (Johannes 4). Hij is heel invoelend voor de overspelige vrouw en tegelijk ook voor de Schriftgeleerden en Farizeeërs; die laatste pakt hij scherp aan; dat hadden ze nodig. Maar Hij doet dat erg wijs: Wie van u zonder zonde is werpe de eerste steen op haar (Johannes 8). Ook voor Thomas, die zulke ruwe woorden had gebruikt en die Jezus’ handen mag zien en zijn hand in Jezus’ zijde mag steken (Johannes 20). Of voor de Emmaüsgangers, die weinig van Jezus’ sterven en opstanding begrijpen en die Hij eerst helemaal laat uitpraten. Daarna neemt Hij pas het woord.
6. De Heidelbergsche Catechismus (zondag 39) zegt dat we ons “met behoorlijk gehoorzaamheid” aan onze ouders hebben te onderwerpen en met “hun zwakheid en gebreken” geduld moeten hebben. Let op: Onbehoorlijke gehoorzaamheid wordt niet gevraagd. En (ik zeg dat altijd als ik daarover preek): Ouders (ook de jouwe, mijn ouders vroeger ook, en jij als je moeder bent ook) hebben zwakheid en gebreken. Ze hebben elke dag wijsheid van God nodig. Maar tegen de kinderen wordt gezegd: probeer ze hoog te houden en te eren als je ouders.
Het laatste wat ik zeg is: Je schrijft dat je zes jaar geleden misbruik hebt meegemaakt. Heel verdrietig! Ik hoop dat het een plaatsje bij je gekregen heeft. Hoewel dat, afhankelijk van wat er gebeurd is, niet gemakkelijk is. Ik hoef niet te weten wat dat misbruik precies is geweest en wie het deed. Maar als het echt incest was, dan zeg ik: weet je zeker dat het, met het oog op anderen, bijvoorbeeld je zusje, gestopt is? Of met het oog op andere meisjes in de buurt? Soms gaat incest in de doofpot, maar gaat het met een ander jonger kind door. Dan moet er in het belang van dat andere kind ingegrepen worden, bijvoorbeeld door een vertrouwensarts in de arm te nemen. Je zult dat in je opleiding wel gehad hebben of nog krijgen.
Fijn dat je een goede studie doet. En dat je het daarin naar je zin hebt. Jammer dat er daardoor spanningen met thuis zijn. Ik hoop dat ik je wat geholpen heb met mijn antwoorden. Laat ze op je inwerken.
Van harte Gods zegen op je studie. En voor jezelf! En voor jullie thuis.
Ds. H. Veldhuizen
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. Veldhuizen
- Geboortedatum:02-01-1938
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Wapenveld
- Status:Inactief
