Reformatorische dienst in Rooms-Katholieke kerk

Nadat we van onze buitenlandvakantie weer thuis zijn, hebben we besloten om onze vraag eens hier voor te leggen. Met het boeken van onze vakantie hebben we rekening gehouden met de kerkgang op zondag. Via kerktijden in het buitenland staan de mogelijkheden om een kerkdienst in het buitenland te bezoeken op reformatorische grondslag. Toen we op vakantie naar de Nederlandse dienst gingen, was dat in een rooms-katholieke kerk. Daar hebben we een beetje een nare bijsmaak aan overgehouden. We zaten daar tussen de afgods-/heiligenbeelden,  brandende kaarsen en de wierooklucht drong onze neuzen binnen.

Vanuit onze reformatorische gezindte wordt altijd afgegeven tegen en gewaarschuwd voor de Rooms-Katholieke Kerk. Ook vanaf de preekstoel. Ligt het dan aan ons gevoel, of is het gewoon hypocriet om op vakantie dan in de kerk te gaan zitten waar onder andere de afgodsbeelden om je heen staan? En ja, de beelden zijn maar van steen, maar we gaan toch ook niet een kerkdienst houden in een Hindoetempel vol afgodsbeelden omdat ze maar van steen zijn? Voor ons voelde het vreemd, omdat je naar een op reformatorische grondslag-preek aan het luisteren bent, op een plek die qua interieur volledig indruist tegen het tweede gebod.

Beste vragensteller,

Ik kan me jouw gevoel wel wat voorstellen. Ik herinner me een huwelijksdienst die ik eens leidde, eveneens ‘tussen de beelden’ – wat ik overigens van tevoren niet wist...

Het is duidelijk dat de voorkeur gegeven moet worden aan een kerkgebouw zonder beelden en wierooklucht. Maar als die er niet in de buurt is? Ik denk dat er niets op tegen is om dan in zo’n rooms-katholieke kerk bijeen te komen. We moeten het gebouw niet te belangrijk maken. Ik zou juist blij zijn met een reformatorische preek in een rooms-katholiek gebouw! Even terug naar de periode van de Reformatie. De ene reformator ging verder en sneller in het reformatieproces dan de andere. Luther kon bijvoorbeeld meer ‘poespas’ gedogen dan Calvijn. In die overgangsperiode is er volop reformatorisch gepreekt in een context waarvan wij zouden zeggen: er moet nog wel wat veranderen.

Ik pleit er niet voor een stapje terug te gaan in dit proces. Ik heb ook moeite met de hedendaagse, protestantse knipoog naar Rome, die je bijvoorbeeld terugziet in de verklaring van het Platform Rome-Reformatie. Laten we op inhoud staan voor het Bijbelse, protestantse, gereformeerde geloof. Maar laten we tegelijkertijd een beetje flexibel blijven als het gaat om de setting waarin die leer wordt gepreekt. Een huis, een schuurkerkje, een gymzaal of een rooms-katholieke kerk worden onder Gods zegen immers allemaal Bethels: een huis van God en een poort naar de hemel (Genesis 28:17)!

Hartelijke groet,
Ds. T. A. Bakker