Vraag
Wat kan iemand mankeren bij wie niks lukt, alles te zwaar is en moeilijk gaat, maar het zelf in de hand lijkt te hebben? Niet goed eten en dan voel je je inderdaad duizelig en heb je geen energie en gaat alles moeilijker. Het niet goed eten wordt niet benoemd, maar dat kun je zien en merken. Werk lukt bijvoorbeeld niet, terwijl iedereen die werkt en kinderen heeft zich moet voorbereiden, energie moet sparen voor werk, op moet schieten.
Deze persoon lijkt wel niet te willen veranderen. Best makkelijk om even niet te hoeven doorzetten, maar dat is dus ook niet makkelijk, want het leven is alleen maar negatief (ervaart het negatief). Ik wil ook niet iemands problemen bagatelliseren, maar wat kan hier aan de hand zijn of hoe kom ik daar achter? Het zuigt me leeg dat er nauwelijks positieve berichten tussen zitten...
Antwoord
Beste vragensteller(ster),
Naar ik begrijp, als ik goed lees, betreft het niet uzelf maar iemand uit uw omgeving. U schrijft dat het gedrag van de ander u leegzuigt. Kennelijk voelt u zich verbonden met die ander en probeert u te investeren in het bewerkstellingen van een andere stemming, gedrag en meer activiteit. U concludeert dat het lijkt of die ander niet wil veranderen wat u lijkt te frustreren.
U schrijft niet hoelang het beschreven gedrag bij de ander al aanwezig is. Is dat altijd zo geweest of al geruime tijd aanwezig of recentelijk ontstaan? Ik heb helaas te weinig informatie om te kunnen vertellen wat er precies aan de hand is. Ik kan alleen u meedelen wat de door u beschreven symptomen bij mij oproepen.
- Het kan zijn dat de genoemde persoon een andere opvatting heeft van wat u wilt bereiken of wat deze volgens u zou moeten doen. Ik lees namelijk niet dat de persoon bij u een hulpvraag heeft neergelegd of er zelf last van heeft.
- Er kan mogelijk sprake zijn van een stemmingsstoornis waardoor iemand zich mogelijk depressief voelt wat maakt dat initiatief nemen en in actie komen niet lukt.
- Er kan somatisch iets aan de hand zijn waardoor er geen energie en kracht is om te doen wat men wil doen.
- Zo zijn er nog meer oorzaken te noemen die een rol kunnen spelen.
Ik denk dat het goed is dat u uw bezorgdheid over het gedrag van die ander niet veroordeelt, maar de betreffende persoon vraagt wat er aan de hand is. Een open vraag en al luisterend ervoor open staat om te horen wat de ander voor antwoord geeft. Mogelijk krijgt u dan meer zicht op waar de ander mee zit of last van heeft. In het geval als de ander meldt dat er sprake is van een voortdurend negatieve en sombere stemming of zich steeds onwel voelen, is het niet verkeerd de ander te adviseren met de genoemde klachten naar de huisarts te gaan. Deze kan dan onderzoeken en beoordelen wat er eventueel nodig is.
Hartelijke groet,
Kees den Hamer,
Psychotherapeut-BIG/Seksuoloog NVVS
Dit artikel is beantwoord door
C. den Hamer
- Geboortedatum:15-03-1953
- Kerkelijke gezindte:Gereformeerd Vrijgemaakt
- Woon/standplaats:Zwolle
- Status:Actief
Bijzonderheden:
Psychotherapeut/Seksuoloog NVVS, GGZ Cruciaal
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Depressieve gevoelens, vermoeidheid, futloosheid: Waar begint dat en hoe stop je dat? Er kunnen wel 100 dingen vooraf gespeeld hebben.
Persoonlijk kan hij/zij traag zijn in het tempo/functioneren of denken. Is er een verschil met vroeger en nu? Aangeboren of een ontwikkelde stoornis en/of (jeugd)trauma? Dat brand je helemaal op van binnen, vooral als je daarin vast komt te zitten blijft er weinig energie over want dat gaat op aan al die gedachtes.
Weinig energie? Je zit steeds meer stil en komt niet toe aan activiteiten en de behoefte aan rust blijft groeien, of diegene kan niet goed prioriteiten meer stellen en vergeet zich te wassen, eten, drinken... Uiteindelijk voelt hij/zij zich dan ook minder fijn en fit.
Niet goed eten? Misschien (ook) een eetstoornis, of is er niet bewust van dat dit zo is. Als niemand ernaar omkijkt en onderwerpen steeds gaan over problemen dan focus je daarop. Alles voelt al zo zwaar, moet je daar ook nog rekening met eten houden! Dan ga je eerder twijfelen aan jezelf, of minderwaardig voelen.
Kan diegene uit de put getrokken worden? Wellicht, maar zoals het antwoord (en ik) wil schetsen kan hij met een heleboel problemen tegelijk zitten wat boven het hoofd gegroeid is. Die zijn amper zichtbaar voor buitenstaanders.
Dat los je niet zomaar op. Probeer je voor te stellen hoe dat is, alles is negatief en uitzichtloos. Dat lukt je niet goed om te voelen. Maar bedenk: Als veel niet lukt en blijft mislukken dan zie je vanzelf geen uitkomst meer.
Je kan proberen het vertrouwen te winnen van diegene. Biedt eens een lekkere gezonde maaltijd aan, geef een beetje steun met wat aandacht en aardigheid. Wie weet verbeterd dat de toestand waarin diegene is en komt er iets los wat verandering brengt. Hopelijk zal hij/zij die hulp van jou accepteren of op zoek gaan naar een oplossing. Maar uiteindelijk kan je niks concreet voor een ander doen tenzij die zelf veranderen wil.
Heb je wel eens zonder gelijk een veroordelende houding aan te nemen een gesprek proberen te hebben?
Als je een open houding aan neemt en luistert, zonder gelijk te vertellen wat die genen allemaal moet gaan doen om het weer op orde te krijgen, dan kan er wel eens iets open gaan bij die persoon.
Daarnaast heb jij misschien het idee dat het gewoon een keuze is om blij en vrolijk te zijn maar dat is niet altijd het geval. Natuurlijk kun je keuzes maken als het gaat om nuchter na denken maar denk je dat die persoon dat niet al lang heeft geprobeerd?
Door te graag te willen dat deze persoon veranderd gaat het misschien juist minder goed.
Er word in zijn/haar beleving al zo veel verwacht van hem waar hij niet aan voldoen kan, wat ook moeilijk is.
Luisteren is soms de beste manier om veiligheid te geven
Inderdaad luisteren naar de persoon en vragen naar het hoe en waarom van keuzes of het niet maken van goede keuzes.
Als de persoon niet wil of kan praten en ook geen advies wil aannemen... Neem dan zelf een beetje afstand! Laat je niet teveel en onnodig leegzuigen. Het is zijn of haar leven en jij hebt je eigen leven. Laat jouw leven niet teveel om de ander draaien. Kun je niet om hem of haar heen of geen afstand nemen? Blijf het gevoel van leegzuigen...? Zoek dan hulp voor jezelf hoe jij jouw energie en grenzen kunt bewaken en bewaren...
Sterkte en wijsheid toegewenst!
