Schade opgelopen door afwezige vader

Mijn ouders zijn gescheiden toen ik nog heel jong was. Mijn vader is er sindsdien nooit echt helemaal voor mij geweest, hij was weinig tot helemaal niet aanwezig in mijn dagelijks schoolleven. En als het hem niet uitkwam, wat heel vaak zo was, dan hoefde ik ook echt niet bij hem aan te kloppen voor hulp en ondersteuning. De enige die er wel altijd voor mij was en altijd voor mij klaarstond is mijn moeder. Daarom heb ik een hele hechte band met haar. Maar mijn vader heeft zich, om onverklaarbare redenen, fel tegen haar gekeerd en vindt dat zij mij teveel verzorgde en daarmee op een verkeerde manier beïnvloedt.

Mijn moeder en ik willen graag (weer) in gesprek met hem, een poging om weer nader tot elkaar te komen. Maar hij wil dat niet. Ook niet nadat ik hem een mail gestuurd heb over hoe ik ons contact ervaren heb. Ik heb daarom het contact met hem verbroken. Het maakt mij verdrietig dat hij mijn moeder zo respectloos en afkeurend behandelt en dat hij geen zorgzame vaderfiguur voor mij kan zijn. Hij snapt niet dat als hij mijn moeder kwetst, hij mij ook pijn doet.

Ik was dertien jaar toen mijn vader mij bewust helemaal los liet. Ik was volgens hem volwassen genoeg om mijn eigen boontjes te doppen. Ik hoefde volgens hem niet meer om hulp te vragen en hij vond dat mijn moeder zich ook maar niet al teveel met mij moest bemoeien, want dat zou in zijn ogen slecht zijn voor mijn ontwikkeling (gelukkig was mijn moeder wel wijzer), terwijl die tijd juist voor mij een moeilijke tijd was. Als ik naar deze periode terug kijk, dan verbaast het mij dat het zo gegaan is en dat het me alsnog gelukt is in mijn eentje alles te overleven. Ik zie ook in dat God mij heeft behoed voor gevaren die ik toen niet zag en Hij heeft een aantal verschillende mannen van middelbare leeftijd kort in mijn leven voorbij laten komen, die eventjes als tijdelijke vaderfiguur konden fungeren.

Ik ben nu inmiddels eind 20 en ik merk dat ik, ondanks al de levenslessen die ik geleerd heb en mijn pogingen zelfstandig te leven, hier nog steeds hinder van ondervind. Vooral in het zelfstandig zijn, maar ook in het contact met het andere geslacht. Ik heb nog steeds heel vaak het gevoel overal alleen voor te staan en dit kan mij op moeilijke dagen erg boos en depressief maken. Ik verlang heel erg naar de steun, de liefde en genegenheid van een lieve man (helemaal nu in coronatijd, waarin de 1,5 meter afstand tussen mensen het nieuwe normaal lijkt te gaan worden en ik lang en veel alleen thuiszit). Van mijn vader hoef ik dit allang niet meer te verwachten en ik kan hem jammer genoeg ook niet inruilen voor een ander exemplaar.

Mijn hoop ligt daarom nu in de toekomst. Ik zou ook zo graag willen gaan settelen, gelukkig zijn met een maatje voor het leven, huisje boompje baby (of beestje, dat mag ook), net zoals vrijwel elke vrouw van mijn leeftijd dit wil... denk ik. Maar daar moet ik natuurlijk ook wel iets voor doen! Dus ik werk aan mezelf, ik verzorg mijn uiterlijk, draag leuke kleding en een beetje make up, ik sport elke dag een half uurtje, ik doe leuke dingen waar ik blij van word. Maar als ik een relatie aanga met een leuke (christelijke) man, dan maakt ineens een voor mij onbekende angst zich van mij meester en krijg ik stress. En hoe verder de relatie zich ontwikkelt, hoe angstiger ik word, helemaal als hij intiem wil worden met mij. Tot het moment dat die angst en stress zo groot is dat ik er echt niet meer omheen kan. En dan maak ik de relatie meteen uit. Dan kan ik weer heel opgelucht ademhalen.

Maar na een paar weken krijg ik spijt, mis ik hem en wil ik hem weer terug. Maar dat kan dan niet meer. En als dit dan wel nog kan, dan begint dit gewoon weer opnieuw. De mannen krijgen bij mij het gevoel dat ik met hun gevoelens speel en worden dan soort van boos op mij. Wat ik ergens wel begrijp maar toch ook weer niet, want moet ik hen dan steeds over mijn grenzen laten gaan om een beetje liefde van ze te krijgen? Ik heb ook vaak gedacht: misschien ben ik wel helemaal niet geschikt voor relaties? Dus ik blijf maar gewoon single. Lekker makkelijk. Geen gedoe. Maar ondanks dat stellige voornemen gebeurt het nog altijd dat ik een soort van pijn en verdriet van binnen ervaar als ik een stelletje op straat lief tegen elkaar zie doen en hand in hand zie lopen. Ook als een collega van mij honderduit praat over haar zeer hechte en warme familie en over haar huwelijksplannen. Ik gun haar haar geluk, maar jaloezie steekt me altijd keihard. En het is echt waar als ik zeg, dat ik gewoon blijf glimlachen tot ze is uitgepraat. Daarna loop ik naar de wc om even een traantje weg te vegen, te relativeren, te bidden en te kalmeren. Dat klinkt ontzettend overdreven, dat weet ik, maar het gebeurt gewoon zo. Het gevoel van verlies kan mij soms echt overweldigen.

Ik zie mezelf niet alleen blijven eerlijk gezegd. Maar als God van mij vraagt om toch alleen te blijven, dan wil ik dit ook geen probleem kunnen vinden. Alleen zijn heeft ook zo zijn voordelen. Maar dan wil ik wel heel erg graag verlost worden van die constant schreeuwende honger naar mannenliefde. Hoe moet ik als jong volwassen vrouw hiermee omgaan? Mijn moeder kan mij hierin niet helpen. Ze begrijpt me wel als geen ander, want zij komt namelijk ook uit zo’n dergelijke gezinssituatie en zij heeft ook veel te maken gehad met dit verdriet, afwijzing door haar vader en broer (en later ook nog eens door haar man en zoon) en het gevoel er alleen voor te staan. Maar zij weet ook niet wat nou de juiste manier is om hiermee te dealen in het leven.

Wanneer is een vrouw nou eindelijk een gelijkwaardige partner voor een man, zoals God dit bedoeld heeft? Eva is geschapen als “hulp” voor Adam, niet als minderwaardig hulpje. Hoe moet een vrouw doen of zijn, of welke eigenschappen moet zij bezitten, om iemands gelijkwaardige hulp genoemd te mogen worden een relatie? En kan ik dat nog leren, of moet het je gewoon gegeven zijn? Wat verwacht een man van een vrouw in een relatie of in een huwelijk? Moet zij zich afhankelijk van hem opstellen of vind een man het juist heel leuk als ze lekker onafhankelijk  is en los van hem haar eigen gang gaat? Boekentips zijn ook welkom?

Het is een lang verhaal geworden, ondanks mijn pogingen het zo kort mogelijk te houden. Er is nog zo veel wat ik wil toevoegen, maar ik denk dat ik de kern voldoende benoemd heb. Ik zou het fijn vinden als een mannelijk panellid van de vragenrubriek hier mijn mail zou willen beantwoorden. Ik heb al veel gesproken met vrouwen, maar ik wil ook graag leren van de mannelijke kijk op dit onderwerp. 

Een eenzaam vlindertje.

Beste eenzame vlinder,

Uit je vraag maak ik op dat je heel goed kunt nadenken over je problematiek en dat goed onder woorden kunt brengen.

Ik zal proberen mijn antwoord bondig te houden, maar net zoals je hebt gemerkt bij het opschrijven van je vraag, al schrijvend en denkend wordt het stilletjes aan toch weer langer. Ik meen drie hoofdlijnen in je vraag te ontdekken.

1. De schade die je hebt opgelopen door een afwezige/afwijzende vader. Je hebt met hulp van God en anderen die Hij op je pad heeft gebracht je leven aardig op de rit gekregen, maar toch merk je aan allerlei dingen dat je nog niet verlost bent van de pijn uit het verleden. Je hebt nog steeds heel vaak het gevoel overal alleen voor te staan en dit kan je soms erg boos en depressief maken. Het hindert je ook in je contacten met het andere geslacht (daarover straks meer).

Als het moeilijk is, kun je jezelf zo in een neerwaartse spiraal brengen zodat je alleen maar de dingen ziet die je mist en waar je zo ontzettend naar verlangt. Ik wil ik je adviseren om te proberen dat om te keren en eens voor jezelf op een rijtje te zetten wat je allemaal wel hebt waar je dankbaar, blij en trots op mag zijn. Je komt uit een heel moeilijke situatie en je zegt zelf hoe je moeder je tot steun is en dat er vaderfiguren in je leven waren toen je het zo hard nodig had en dat je geloven mag dat de Heere die mensen allemaal op je weg heeft gebracht. Tel je zegeningen!

Ik dacht bij het lezen van je vraag aan Psalm 27. Lees die psalm, en leg je hart naast dat van de dichter, want daar is ook sprake van een mens die in dit geval door zowel zijn vader als zijn moeder is verlaten, maar hij belijdt: de Heere zal mij aannemen. God zoekt de verlorenen en de verworpenen! 

Daarbij denk ik dat je kunt overwegen om professionele hulp te zoeken om dit verleden met je vader echt te verwerken, een plek te geven en af te sluiten. Je zegt dat je, na herhaalde pogingen om weer in contact te komen en na evenzovele afwijzingen, het contact met hem hebt verbroken. Door het feit dat je er nog wel terugkerend hinder van ondervindt meen ik te moeten constateren dat je dit hoofdstuk nog niet hebt kunnen afsluiten. Hulp kan daarbij goede resultaten geven; dit kan ik niet doen (zeker niet in een schriftelijke vraagbeantwoording).

2. Je verlangen naar liefde en een relatie. Dat is een gezond verlangen! Een van de gevolgen van je beschadigd verleden is dat je angstig wordt en stress ervaart, wat toeneemt naarmate een relatie zich verder ontwikkelt, zeker als de ander verder wil gaan in intimiteit. Deze symptomen zijn niet gezond en onderstreept wat mij betreft de noodzaak om dit ook in een hulpverleningsvraag te adresseren, maar los daarvan wil ik je adviseren om je angsten en stress ook in je relatie bespreekbaar te maken. Je probeert nu de spanning “simpel” op te lossen door de relatie te verbreken, maar je hebt gemerkt: daarmee gooi je je eigen glazen in. Je moet je verleden niet met jan en alleman gaan bespreken, maar als een relatie serieuzer wordt en je die angst en spanning ervaart, is je valkuil dat je sterk en zelfstandig wilt overkomen. Je kunt je ook kwetsbaar opstellen en het hem toch gewoon zeggen: Ik vind je best aardig (misschien al zelfs lief), maar ik heb redenen om niet te hard van stapel te gaan. Je kunt, naarmate je de ander in vertrouwen kunt nemen, iets vertellen van je verleden, zeggen dat je bezig bent om dat te verwerken. Maar vooral is het belangrijk om die ander te vragen jou te helpen. Hem niet afwijzen, maar hem vragen om geduld met jou te hebben, omdat het jou niet lukt om zo snel te gaan. Als je je kwetsbaar opstelt en iemand om hulp vraagt, zal hij zich minder snel afgewezen voelen. En iemand die jou de moeite waard vindt, zal ook de liefde en het geduld op kunnen brengen om die extra stap te zetten. En tegelijkertijd. door het te bespreken, praat je ook de angst en de stress een beetje van jezelf af.

En los van alle achtergronden: het is in de liefde nooit dat je moet accepteren dat je over je eigen grenzen heen zou moeten gaan. IN een relatie moet je elkaar volledig kunnen vertrouwen en dat betekent dat je niet neemt, maar geeft (en ontvangt).

3. Dat laatste sluit dan ook weer aan op het laatste deel van je vraag wat begint met: “Wanneer is een vrouw nou eindelijk een gelijkwaardige partner voor een man, zoals God dit bedoeld heeft?” en daaruit voortvloeiende vragen. Inderdaad zijn er over deze vragen een keur aan goede boeken geschreven. Ik aarzel om hiervan schrijvers en titels te noemen, omdat anderen hier een grotere deskundigheid en belezenheid hebben dan ik meen te kunnen pretenderen. Als jong volwassene heb ik zelf veel gehad aan die boekjes van Walter en Ingrid Trobisch, maar sindsdien zijn er weer andere boeken verschenen. 

Sleutelwoord voor deze vragen heb je zelf al genoemd, maar daarbij komt de formulering precies. God schiep geen hulp voor Adam, maar God letterlijk staat in Genesis 2:18: Ook had de HEERE God gesproken: “Het is niet goed, dat de mens alleen zij; Ik zal hem een hulpe maken, [die] als tegen hem over [zij].” Niet boven, niet onder, maar tegenover; ook niet naast, maar tegenover, elkaar in de ogen kijkend, elkaar zien en horen (letterlijk en figuurlijk), elkaar helpen en ondersteunen (en geholpen en ondersteund willen worden). Dat wil ook zeggen dat het heel goed kan zijn dat je ook wel eens tegenover elkaar kunt komen te staan en dat een vrouw haar man (of andersom) in voorkomende gevallen zelfs corrigeert! Ik ben wat voorzichtig met het gebruik van de voorzetsels minderwaardig (en dan kiezen we ook voor het verkleinwoordje: hulpje) of ook gelijkwaardig, want die voorzetsels beschrijven de zojuist afgewezen posities: onder en naast. De omschrijving gelijkwaardig kan ook tot misverstanden leiden, want man en vrouw zijn wel gelijkwaardig, maar niet gelijk. Sara noemt Abraham, haar man: “haar heer” (lees ook de contekst van deze tekst in 1 Petrus 3:6). 

Mooi is ook  als je de Engelse vertaling van Genesis ernaast legt: “I will make him an help meet for him.” Een vrouw dus, die bij hem past, als twee puzzelstukjes, die bij elkaar aansluiten. God als de volmaakte matchmaker!

Algemene uitspraken over wat een man van een vrouw verwacht kan ik niet geven. Dat is individueel maatwerk, maar de basis van een goed huwelijk wordt gekenmerkt door het bovenstaande.

Beste vraagstelster, je noemt jezelf een eenzaam vlindertje. Je raakte me door dat beeld. Een vlinder maakt een hele ontwikkeling door van een onooglijke, op de buik gaande rups, via een cocon naar een prachtige vlinder. Ik hoop dat je je verleden echt goed af mag sluiten en dat je in die zin uit je cocon mag komen om tevoorschijn te komen als de vlinder die zo mooi is om te zien. Ik hoop en bid dat je op een dag een vlinder tegen mag komen die bij je past. om samen, dansend tussen de bloemen, te genieten van het goede dat God ons in deze bedeling nog geeft, ondanks de gebrokenheid, die er door onze zonde is gekomen. Daarvoor is heling en vergeving. “Waar liefde woont, gebiedt de Heer’ Zijn zegen. Daar woont Hij zelf, daar wordt Zijn heil verkregen en ’t leven tot in eeuwigheid” (Psalm 133:3). Door Hem, die de diepste verlatenheid heeft gekend. Van God verlaten, opdat gij nimmermeer van Hem verlaten zult worden.

Gode bevolen,
J. P. van den Brink

Dit artikel is beantwoord door

J.P. van den Brink

• Geboortedatum:
  10-06-1960
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Eindhoven
• Status:
  Inactief

80 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven