Ontstaan van christendom

Wanneer ontstond het christendom? In mijn gedachten loop ik daar tegenaan. Je kunt zeggen dat het ontstond toen Christus op aarde volgelingen kreeg. Maar eigenlijk vind ik dat niet helemaal terecht, want hebben gelovigen zoals Abraham en David niet lang voor de geboorte van Christus dienst aan hun Heer’ en Heiland bewezen? Of moet je in dit verband een onderscheid maken tussen een theologisch spreken over het christendom en een historisch duiden van deze beweging? Ik denk zelfs aan het ontstaan van het christendom bij Adam en Eva. Kortom, hoe zit dat met het christendom?

Leuke vraag! Bijbels gesproken kun je ervan uitgaan dat de Kerk van Christus concreet en historisch ontstond nadat Hij Zijn Heilige Geest heeft gezonden. Dat mogen wij met Pinksteren herdenken en dat wordt door Lukas in Handelingen 2 beschreven.

Daar kun je echter ook lezen dat het Nieuwe Testament niet los kan worden gezien van het Oude Testament. Want Petrus haalt in zijn daarin overgeleverde prediking Joel 2:28-32 en Psalm 16:8 aan. Dat zijn niet de enige plaatsen in het Oude Testament waarin naar Christus en het Nieuwe Testament wordt verwezen. De duidelijkste verwijzingen kun je vinden in Jesaja 52:13 - Jesaja 53:12. In dat tekstgedeelte loopt Jesaja in 52:15 ook al vooruit op het werk van de Heilige Geest in het Nieuwe Testament onder alle volken.

En net zoals het OT niet los kan worden gezien van het NT moet je een theologisch spreken over het christendom en een historische duiding van deze ‘beweging’ niet van elkaar gaan scheiden. Dat deed Christus Zelf namelijk ook niet toen Hij Kleopas en zijn door Lukas niet bij name genoemde metgezel onderweg naar Emmaüs, uit de Schriften, dat wil zeggen uit het OT, onderwees (Lukas 24:27).

De enige historische scheidslijn die je misschien kunt aanbrengen, is dat de werkzaamheid van Gods Geest en het verbond wat God met de mensheid heeft gemaakt, zich voor de komst van Christus grotendeels beperkte tot het directe nageslacht van Abraham. Maar deze scheidslijn is geen strikte historische en theologische afbakening. Want een Jona moest bijvoorbeeld naar Nineve (hij wilde niet), om daar onder de heidense Assyrieers het oordeel van de God van Israel te verkondigen (Jona 1:2, Jona 3:1-10). En in Daniel, waar ook een aantal malen op de Kerk van Christus vooruit wordt gelopen, kun je lezen wat voor effect de prediking van Daniel op de heidense Babylonische en Perzische vorsten had (Daniel 3, 5 en 6).

Wij kunnen daaruit de slotsom trekken dat het verbond wat God met de mensheid heeft gemaakt nooit strikt particulier en etnisch begrenst is geweest; noch in historische zin, noch in theologische zin. Maar wel, dat het concrete historische begin van de Kerk van Christus in het tweede hoofdstuk van Handelingen wordt beschreven.

Let tenslotte nog even op... Gezien het feit  dat wij het Oude Verbond dus niet van het Nieuwe Verbond kunnen scheiden, moeten wij er daarom ook voor waken om Israel los te gaan zien van de Kerk van Christus. Want dan lopen wij het gevaar om te vervallen in de zogenaamde vervangingstheologie, die in de loop der geschiedenis de meest verschrikkelijke en heilloze gevolgen heeft gehad. Deze vervangingstheologie wordt door Paulus in Romeinen 11:22-36 tegengesproken, dus zij heeft geen Bijbelse gronden. En zij kan daarom niet met een beroep op de Bijbel worden verdedigd; niet uit het NT en ook niet uit het OT. Zij heeft daarom ook geen Bijbels-historische en theologische gronden.

Over jouw vraag zou ik wel een boek kunnen schrijven. Maar dat hebben veel anderen al gedaan, die het ook veel beter kunnen. Bovendien moeten wij het hier kort houden. Maar hopelijk kun je wat met dit beknopte antwoord.

Hartelijke groeten,
Drs. W. H. Hoorn

Dit artikel is beantwoord door

drs. W.H. Hoorn

• Geboortedatum:
  30-01-1959
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Dedemsvaart
• Status:
  Actief

99 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven