Autogene therapie

Beste dr. Paul, ik heb een vraag over de zonnevlecht. Mijn fysiotherapeut heeft aan mij gevraagd of ik wilde starten met autogene therapie i.v.m. met overspannenheidsklachten en frustraties. Maar ik vind de laatste oefening hiervan nogal dubieus. Daarin wordt gevraagd om de formule (zo wordt dat ook nog eens genoemd) “mijn zonnevlecht wordt helemaal zwaar” uit te spreken.

Ik heb daarom eigenlijk twee vragen: Is de zonnevlecht echt iets in ons (heb er het een en ander over gelezen)? Misschien zelfs de ziel.  Of is het iets wat eigenlijk niet bestaat. Of...? En vraag twee: als het inderdaad gevaarlijk is/occult, is het dan beter die hele autogene therapie niet te doen?

Beste vraagsteller,

De autogene training is een ontspanningsoefening die ongeveer een eeuw geleden werd ontwikkeld door de Berlijnse psychiater Johannes H. Schultz. Het doel van de methode is mensen een zelfcontrole-vaardigheid aan te leren. De ontspanningsreactie van autogene training heeft overeenkomsten met de ontspanningsreacties bij oosterse meditatie, hypnose en biofeedback. Schultz geloofde sterk in de zelfhelende kracht van het lichaam als dat met rust gelaten werd en zelf het herstelwerk kon doen. 

Bij autogene training is het nodig positieve en bevestigende wensen in gedachte te herhalen terwijl er een betekenisvol beeld bij gevisualiseerd wordt. Als gevolg daarvan ervaart de beoefenaar ontspanningsreacties van zwaarte, warmte, een rustige hartslag en verdieping van de ademhaling.

Schulz baseerde zich op de fysiologische veranderingen die zich tijdens een diepe ontspanning voordoen en op Oosterse technieken (Zen en Yoga). In de loop der jaren kreeg Schulz aanhangers die zijn oefeningen uittestten en verbeterden. 

Gerard Feller van de stichting Promise noemt diverse bezwaren die tegen deze autogene training ingebracht kunnen worden en noemt op die website ook alternatieven.

Dan de zonnevlecht. Dit is een naam voor het derde chakra, ook wel manipura chakra of plexus solaris genoemd. Volgens het hindoeïsme en boeddhisme zijn er zeven speciale energiecentra in het menselijk lichaam. Deze chakra’s zijn wetenschappelijk zeer omstreden, maar ze nemen in diverse oosterse filosofieën een grote plaats in. Het derde chakra betreft het middelpunt van het zelfbeeld, de wilskracht, de zelfdiscipline en de warmte in een persoonlijkheid.

Op grond van het levensbeschouwelijke karakter kan ik de bovenstaande benadering niet aanbevelen voor christenen. Er zullen zeker goede elementen in de methode zijn, maar er zijn ook problematische kanten. Het lijkt mij beter een methode te kiezen die uitgaat van een Bijbels mensbeeld.

Prof. dr. M. J. Paul