Rechtvaardige vergelding

Wat is rechtvaardige vergelding?

Deze woorden kunnen we vinden in Hebr. 2:2: “Want indien het woord, door de engelen gesproken, vast is geweest, en alle overtreding en ongehoorzaamheid rechtvaardige vergelding ontvangen heeft; Hoe zullen wij ontvlieden, indien wij op zo grote zaligheid geen acht nemen?” Ik heb de zin in z’n geheel opgenomen; vers 2 loopt door tot in het eerste deel van vers 3. Dat is niet zonder belang. 

Vergelding kunnen we opvatten als “straf”. Loon dat we ontvangen als straf op overtreding. Onze Catechismus spreekt van tijdelijke en eeuwige straffen. Ik ben uiteraard niet bekend met de achtergrond van deze vraag bij de vraagsteller. Je hebt ongetwijfeld nagedacht over de idee van de straf. Het is een Bijbels begrip. Toch ook een zaak die bij velen vragen oproept. Het woord zou ook onterecht aanleiding tot misverstand kunnen oproepen.

Immers, wij mensen verwarren vaak kastijding met straf. Als de Heere ons wil opvoeden, denken wij aan straf. We hebben tegenslagen en moeiten. Zou dat niet een straf zijn op mijn zonden, zo vragen we? In dit aardse leven moeten we uiterst voorzichtig zijn te spreken over vergelding zonder meer. De Heere heeft er in het heden der genade altijd een positieve bedoeling mee, als Hij ons tuchtigt en bezoekt met plagen. Maar de dichter zingt er wel van: schoon ze ook om hun zonden, straffen ondervonden. Men kan dat zo zeggen, als we maar bedenken dat het nooit alleen maar vergelding is; het is altijd ook een middel tot verbetering. Daarbij komt dat we snel denken aan straf, terwijl de Heere daar een heel andere bedoeling mee heeft (Joh.9:3). Zondige daden kunnen een zekere mate van vergelding oproepen, maar het is nooit zonder meer alleen maar vergelding.

Er is nog een aspect in deze vraag. De zichzelf autonoom voelde moderne mens komt in opstand tegen het begrip vergelding. Voor de rechterlijke macht is vergelding ook een lastig begrip. Er zijn er velen die vanuit deze achtergrond bijvoorbeeld de realiteit van de hel hebben ontkend. Zij achten dit in strijd met Gods liefde en menen dat een eeuwige straf zich niet laat verenigen met een evenwichtig oordeel.

Wie kent deze vraag niet? Is het wel rechtvaardig wat God doet, dat mensen eeuwig moeten lijden? Wij mensen kunnen ons dat nauwelijks voorstellen. Was het niet te zwaar wat Job overkwam? Zo zijn er veel vragen.

Er is geen menselijke verklaring voor. Wel deze dat God volkomen rechtvaardig is. De Heere schippert niet, is niet partijdig, is niet wraaklustig, straft niet te zwaar. Zijn oordeel is volkomen recht. Dat moeten en mogen we aannemen. Wie daar een geloofsindruk van ontvangen heeft, kan daar rust in vinden. Dus: rechtvaardige vergelding!

Het begrip “vergelding” kan beangstigen. Dat is niet verkeerd. Maar zie het ook eens anders: als we het hebben over vergelding door mensen, dan kun je je hart vasthouden. Maar nu dit van de Heere wordt gezegd, mag je weten dat God strikt rechtvaardig is. Dat betekent ook: Hij zal een zondaar niet zomaar, willekeurig, straffen en vergelden. Jouw en mijn zaak ligt in de beste handen! Want Gods recht gaat ook samen met Zijn liefde. Vergeet ook dat niet. Gods rechtvaardigheid betekent ook dat Hij ieder afweegt wat hem of haar toekomst. De goddeloze wordt veroordeeld, maar wie in Christus mag rusten, wordt ook recht gedaan, een genadig recht, op grond van het offer van Christus. Zodoende moet dit leiden tot een vrezen van de Heere. Bedenken we toch dat de zonde niet ongestraft blijft. Dat wil ons leiden tot het geloof. Wij dan wetende de schrik des Heeren, bewegen de mensen tot geloof! (2 Kor. 5:11). Dat ligt ook in de gehele vraag uit Hebr. 2:2 en 3. 

De zin is: als de Heere de zonde tegen de wet vergeldt, dan zal Hij het zeker vergelden als we op Zijn zaligheid en genade (!) geen acht geven. Hier speelt de gedachte dat het ongeloof de grootste zonde is. Dus beweegt ook dit woord tot het geloof. Als Zijn oordeel niet brengt tot geloof, dan zal Zijn “zaligheid” dat toch wel doen? Als we zelfs door Zijn zaligheid niet bewogen worden om Hem te vrezen, dan blijft er geen oordeel meer over voor de zonde. 

Zo heeft deze besproken uitdrukking ten diepste een dubbele bedoeling, namelijk om heen te leiden naar Christus Jezus. Hij heeft de straf volkomen gedragen. Hij, rechtvaardig voor de onrechtvaardigen. Het vraagstuk van de vergelding lost zich op aan de voeten van het kruis. Daar heeft de Rechter Zelf de straf voor Zijn volk weggenomen.

Er zou meer van te zeggen zijn, maar ik hoop dat ik iets begrepen heb van de vragen, die bij jou leven.

Ds. P. Roos

Dit artikel is beantwoord door

Ds. P. Roos

• Geboortedatum:
  29-10-1938
• Kerkelijke gezindte:
  Christelijk Gereformeerd
• Woon/standplaats:
  Veenendaal
• Status:
  Inactief

38 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven