Vraag
Dit jaar ben ik naar de Nederland Zingt-Dag geweest. Het was een mooie dag met samenzang, maar nu heb ik een vraag over het themalied: Bouw Uw Koninkrijk:
Ik had dit lied niet eerder gehoord, maar ik schrok van de uitvoering. Het galmde door de luidsprekers dat het haast schreeuwerig overkwam. Is dit nog wel eerbiedig? Spreekt hieruit eerbied voor God? Het deed pijn en het begon te knagen van binnen. Zie ook opening van deze dag:
Dit lied hebben we meerdere keren gezongen en ik twijfel of ik nog weer eens heen zal gaan. Zelf ben ik (nog) niet reformatorisch, maar dit wil ik wel graag worden. Hoe moet ik dit zien? Ik kijk erg vaak naar Nederland Zingt, maar kan ik hier niet beter mee stoppen en in plaats daarvan naar bijvoorbeeld een Psalmzangavond gaan waar ik mij waarschijnlijk meer op mijn gemak voel.
Antwoord
Beste vraagsteller,
Op zich denk ik dat liederen best uitbundig mogen zijn, afhankelijk van waar het over gaat. In de Bijbel vinden we daar verschillende voorbeelden van. Denk bijvoorbeeld aan de feesten bij het herstel van de tempel en van de muur bij Nehemia. Maar niet alles kan, uiteraard ligt ergens een grens. De vraag is dan natuurlijk: waar ligt die grens?
Ik denk dat die daar ligt waar het karakter en het doel van het zingen of van de samenkomst van aard begint te veranderen. Bijbels gezien zijn aanbidding, dankzegging en geestelijke opbouw de meest belangrijke zaken bij samenzang en geestelijke liederen. Daar past onlosmakelijk een zekere eerbied bij, die weliswaar vreugdevol kan zijn maar nooit losbandig kan worden. Er moet goede inhoud zijn en er moet een besef zijn van de heiligheid van God, van de eigen onwaardigheid en tegelijk dankbaarheid voor Gods genade in het evangelie van Jezus Christus. Deze zaken moeten een goede mix geven van eerbied, nederigheid, vreugde en dankbaarheid. De verandering komt wanneer andere zaken belangrijk gaan worden, zoals mensen te willen amuseren en spektakel te willen brengen en meer in te spelen op wat de vleselijke mens verlangt dan wat de geestelijke mens nodig heeft. Dan komen mensen op de voorgrond te staan en verdwijnt de Heere Jezus naar de achtergrond en wordt Hij meer het middel dan het doel en dan begint het fout te gaan.
Persoonlijk vind ik het eerste lied, voor zover ik dat via YouTube kan beoordelen, op de grens. Bij het openingslied is echter wat mij betreft deze grens gepasseerd. Dit is entertainment en niet geestelijke opbouw. Je kan inderdaad de vraag stellen waar hier het ontzag is voor een heilig God. Met uitbundigheid op zichzelf heb ik niet zo’n probleem maar het had anders ingevuld kunnen worden. Ik heb denk ik genoeg gelezen van wat verschillende christenen door de eeuwen heen hebben geschreven, uit welke tijd dan ook, om te menen dat geen van hen zich hierbij thuis zou voelen. Ook de apostelen zouden dit afwijzen. En wat zou Jezus zelf hebben gedaan? Ik moest onwillekeurig denken aan de tempelreiniging. Wat zou Jezus hebben gedaan als Hij de tempeldienst zo zou hebben aangetroffen? En vergeet niet dat Gods gemeente nu Gods tempel is (Ef 2:21, 1 Kor 3:16).
Hoe nu hier mee om te gaan? Ik denk dat het te beperkt is om te wijzen op een aantal uiterlijke zaken. Daarmee ga je voorbij aan iets dat veel wezenlijker is. Je moet je afvragen: wat voor een denkwijze zit hier achter, wat voor geloof zit hier achter?! De kern van het probleem is niet de uitvoering op zichzelf, het probleem zit in waar dit uit voort komt. Naar mijn ervaring komt een ongeluk vaak niet alleen. Ik bedoel daarmee dat als er iets grondig mis is, er meestal meer dan één ding mis is. Geen mens of groep is volmaakt en overal is wel iets op aan te merken. Maar als het echt verkeerd is, is het meestal niet slechts een bepaald aspect maar een hele serie van zaken. Vaak is er dan een ander Godsbeeld, een andere kijk op zonde, een andere kijk op genade, krijgt het evangelie een andere inhoud, worden andere dingen belangrijk en wordt wat het betekent een christen te zijn op een andere manier ingevuld. Het is denk ik belangrijk dit te leren doorzien en te leren onderkennen wanneer het structureel gaat afwijken van wat de Bijbel onderwijst. En dit is enorm belangrijk, niet om fouten bij anderen aan te wijzen, maar om zelf waakzaam te zijn waarin je je laat meeslepen.
En je hebt gezien hoeveel mensen zich laten meevoeren in iets. Achter de Rattenvanger van Hamelen aan. En ze hebben het niet door en zien geen probleem. Ondertussen verandert de inhoud van hun geloof steeds meer. Dat gebeurt niet binnen een paar weken, maar daar gaat vaak een langere tijd over heen. Het is een pad dat je op gaat. Aan het begin lijkt het nog onschuldig en lijkt het pad parallel te lopen aan het hoofdpad. Maar beetje bij beetje gaat het afwijken en dat gaat steeds verder. Daarom roept de Bijbel ons op waakzaam te zijn en in het juiste spoor te blijven, waarbij het in de eerste plaats gaat om de inhoud van je geloof en pas in de tweede plaats om de dingen die daar uit voorkomen.
Hiertoe zijn denk ik drie dingen nodig: Het eerste is opmerkzaam je Bijbel te lezen en te overdenken. In de eerste plaats het evangelie werkelijk te begrijpen en hier uit te leven en in te begrijpen hoe het leven van een christen er uit behoort te zien. Niet in de ogen van mensen, maar naar wat de Bijbel hier over te zeggen heeft. En het Nieuwe Testament heeft hier enorm veel over te zeggen, genoeg om je een leven lang mee bezig te houden.
Het tweede is te bidden om onderscheidingsvermogen en geestelijk inzicht. Naar mijn ervaring komt dat niet altijd gelijk, soms heb je het nodig eerst het ene te doorzien voor je het andere kan doorzien. Daarom kan het een tijdje duren voordat onderscheidingsvermogen op een bepaald terrein komt, omdat het nodig kan zijn dat je eerst een aantal meer fundamentele zaken gaat begrijpen.
Het derde is hetgeen je gelezen hebt en hebt leren begrijpen ook toe te passen in de praktijk, consequenties te trekken en hierin opmerkzaam te zijn om zo je (geestelijke) zintuigen te oefenen. Zoals Hebr 5:14 zegt, dat we door het gebruik van onze (geestelijke) zintuigen deze oefenen in het leren onderscheiden van goed en kwaad.
Al deze drie zijn nodig. We kunnen veel Bijbel lezen, maar zonder hulp van Gods Geest komen we niet ver daarmee. Aan de andere kant als we alleen bidden om onderscheidingsvermogen maar ons niet inzetten om God Woord te studeren en te overdenken, gebruiken we het belangrijkste middel waardoor Hij tot ons spreekt niet. En verder, zoals een sporter geen resultaten zal behalen als hij of zij wel de trainer aanhoort maar verder niet oefent, zo zal ook een christen niet opgroeien zonder wat de Bijbel noemt: oefening in godsvrucht (1 Tim 4:7) oftewel in heiligheid: in de wereld maar niet van de wereld. Horen en doen moeten samengaan (vgl. Matt 7: 13-27).
Ondertussen is het nooit verstandig tegen je geweten in te handelen. Houd altijd een zuiver geweten en laat niemand je daarvan afbrengen. Misschien zullen sommige mensen zeggen: doe niet zo moeilijk, maar dat is dan nooit geestelijk gedacht. Als je het idee hebt dat er iets niet goed zit, ga dan je geweten niet afstompen door er toch mee door te gaan. En blijf liever aan de veilige kant, binnen de grens, want wie zich op de grens begeeft zal er ook over gaan. Het is echter wel nuttig, en dat kan gerust wat tijd vragen, om voor jezelf helder te krijgen waar het probleem dan ligt. Is er werkelijk een probleem, wat heel goed mogelijk is, of is het alleen anders dan wat je gewend bent, wat ook het geval kan zijn. Beide zijn mogelijk en je moet geen van beide bij voorbaat uitsluiten. Als je denkt dat het allemaal niet meer is dan een kwestie van wat je gewend bent, dan word je blind voor werkelijke gevaren. Aan de andere kant: als je datgene wat je gewend bent tot maatstaf verheft, gebruik je de verkeerde maatstaf.
Het is zo nodig, in onze tijd misschien wel meer dan ooit, onze oren biddend te luister te leggen in de eerste plaats, niet bij mensen, ook niet bij mij, maar bij Gods Woord. Alleen daar kunnen we werkelijk leren en ook leren onderscheiden wat wel te doen en wat niet. Ik hoop dat dit je verder helpt keuzes te maken.
Ontvang een hartelijke groet,
Gerard Slurink
Dit artikel is beantwoord door
G. Slurink
- Geboortedatum:12-02-1963
- Kerkelijke gezindte:Reformatorisch
- Woon/standplaats:Lahti, Finland
- Status:Actief
Bijzonderheden:
*Voormalig popmuzikant
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
En nee, ik denk zeker niet lichtvaardig over zonde. Zonde brengt grote scheiding in de relatie tussen God en mens en moet beleden worden.
(niet dat ik zo uitbundig ben, maar heb geen moeite als anderen het wel zijn)
Psalm 103:1
De geest van de EO bedoel ik dan.
mag ik vragen waarom u het eerste lied "ik bouw op U" op de grens vindt?
Bij mij kwam het verhaal van Gideon in mn gedachten toen het lied gezongen werd en er mensen met soort fakkels liepen...
Niet eenzaam ga ik op de vijand aan.
Sterk in Uw kracht, gerust in Uw bescherming...
"Is dit van God?" Ik zei: 'Wat denk jij?" Ze zei: "Nee dat denk ik niet." Ik zei: "Waarom denk je dat?" "Omdat K3 ook zo doet en die zingen ook niet van God!"
Hoe duidelijk kunnen we het krijgen? Uit de mond der kinderen.... kinderen zien het verschil niet tussen wereldgelijkvormige dans van K3 en dans bij Nederland Zingt... laten we het niet zo moeilijk maken... deze vorm van dans wordt op de sportschool met een pittige popmuziek beoefend... ik zie hen daar nog geen opwekking afdraaien. Ik begrijp werkelijk niet waarom men niet inziet dat we de wereld niet gelijk moeten worden. Kunnen we ook zo dansen op psalm 1?
Bekend is natuurlijk het voorbeeld van de speelman uit 2 Kon 3:15; op de snaren van de muziek kwam de Geest des Heeren op de profeet Elisa. De Heere zegt zelf dat Hij woont onder de lofzangen Israels. Laten we daarom nooit het belang van de samenzang onderschatten. Laten we nog (maar!) een versje zingen, of: tijdens het zingen wordt er gecollecteerd zijn uitdrukkingen en gebruiken, die dit belang bepaald niet onderschrijven!
Hoe moeten we massale samenzang dan waarderen? De vraagsteller werd onaangenaam getroffen door de schreeuwerige sfeer die uit de openingsliederen van Nederland zingt op hem/haar overkwam. Ik heb zelf diverse psalmzang evenementen meegemaakt waarop mij ook wel eens dat gevoel bekroop. Het harde, langzame zingen, soms met bovenstem, waarmee dan “een stil ontzag” moet worden verwoord ….
Overigens kan ik mij ook de weerstand van de vraagsteller voorstellen. De grens tussen “de lofzang” (tot eer van God) en “het spektakel”, “het entertainment” (om de mensen te raken) wordt in dit soort massale evenementen snel overschreden.
Overigens is het openingslied (Ik bouw op U, Opwekking 124) geschreven op de melodie uit het Symphonische werk van de Finse componist Jean Sibelius, “Finlandia”. Een uitvoering is o.a. te vinden op: https://www.youtube.com/watch?v=F5zg_af9b8c . Op 6:10 start de melodie van het lied (met de fluit), en herhaald op 7:10 (met strijkers en koperwerk) en de openings”zin” nog eens op 8:59 (met “vol” orkest). Deze melodie vormde de inspriatie van diverse Christelijke dichters; ten minste 6 verschillende christelijke liederen zijn op deze melodie gedicht, o.a. het bekende"We Rest on Thee", (Edith G. Cherry , (1895)). Dit lied is in het Nederlands vertaald wat we kennen als “Ik bouw op U”.
Het “We rest on Thee” ontleent zijn bekendheid o.a. doordat dit het laatste lied is geweest wat vijf zendelingen werkzaam in het onherbergzame Amazonegebied hebben gezongen voordat zij door de Auca’s werden vermoord (1956).
In de uitvoering die op de “Nederland zingt”- dag ten gehore werd gebracht is de oorspronkelijke compositie van Sibelius als uitgangspunt gebruikt (met de daarbij behorende “volle” orkestpartijen) en dit werk is verweven met het themalied: “bouw Uw Koninkrijk” met de daarbij gekozen drama-elementen (lichteffecten, dans) tot een spectaculair geheel.
Deze uitvoeringsvorm spreekt ook mij vanwege het hoog spektakel-gehalte minder aan; ik mis in deze uitvoering de milde en zachte fluit van de oorspronkelijke uitvoering van Sibelius en door de keuze van de volle orkestpartijen krijgt het geheel een opzwepend karakter. Maar ik haast mij hierbij om te zeggen dat over muziekstijlen valt te twisten. En twisten moet niet de hobby zijn van hen, die gehoorzaam willen zijn aan het woord van Paulus uit Efeziërs 5:19 Sprekende onder elkander met psalmen, en lofzangen, en geestelijke liederen, zingende en psalmende den Heere in uw hart
De tweede - tja. Je kunt erin zien wat je wilt zien. Voor mij hoeft het allemaal niet, maar het blijft een prachtig lied.
Wat me ook opviel: wat is het - letterlijk - donker in die filmpjes. Dat vreemde, blauwe licht geeft een donkere sfeer. (Ik wil niet direct zeggen: duister..., maar toch).
Ik heb ook zo mijn vragen over opwekkingsliederen en de vele, vaak luidruchtige manieren, waarop ze worden uitgevoerd. Soms doet het pijn aan m'n oren. Ook in mijn eigen kerk.
Maar misschien is intentie wel belangrijker dan uitvoering? God ziet het hart. Als je 'alles' geeft omdat je Hem wilt eren, dan zou het toch goed moeten zijn?
Of jij (of een ander) er hoofdpijn van krijgt lijkt me geen argument.
Ik denk niet dat er ook maar 1 muziekstijl is waar niemand hoofdpijn van krijgt.
Ik vind dit niet mooi, en te theatraal, maar het komt op mij een stuk eerbiediger (doorleefder) over dan de standard gezongen psalmen op orgelmuziek (waar ik dan weer hoofdpijn van krijg).
