Eerlijk en bijbels beeld in muziek

Beste mijnheer Slurink. In 2015 beantwoordde u deze vraag over 'goede muziek', wat mij toen goede handvatten gaf. Onlangs kocht ik een heel nieuwe cd, van Tenira Sturm, wat ik erg mooi vind, “To believe”. Prachtig gemusiceerd! Ik raak er echter ook van in de ‘knoop’ en kan er niet goed de vinger op leggen waarom dat zo is. Zij zingt liederen van Hans Maat en Sela, of van Elly en Rikkert zelfs. Hier en daar komen we als gezin dat vaker tegen en niet alle tekst, inhoud, lijkt me onjuist. Toch voel ik het wringen en weet niet waar. “Heer wijs mij Uw weg.” Dat bidden wij inderdaad.

Later staat er “als mij moed ontbreekt, troost mij dan liefdevol en moedig mij weer aan.” Hiervan ga ik twijfelen. Is dát Wie God is? Hoe zit het met Zijn zuivere Heiligheid en rechtvaardigheid? Ik raak dat begrip kwijt. Niet alleen door deze muziek denk ik, maar in heel mijn levensomgeving. Ik vind het wel terug in sommige oude gedichten of bij de Puriteinen: “Eens was ik een vreemdeling”, of een prachtig gedicht als “zoals ik ben, kom ik onbereid. Uw bloed is het waar ik biddend op pleit.” Dat gedicht is werkelijk heel mooi.

Ik ga twijfelen door deze mooie muziek. Is God veranderd en is geloven anders in 2017 dan in 1617 bijvoorbeeld? De cd is prachtig, andere onbekendere muziek daarop ook, maar ik weet niet of ik nu een eerlijk en bijbels beeld tegenkom. Dat maakt me onzeker, want ik heb het nodig om een sterk en juist beeld van de Heere te leren kennen en geloven. Een eerlijk beeld, want zullen we anders niet heel subtiel makkelijk verleid worden of afdwalen?

Beste vraagsteller,

Het is inderdaad niet zo eenvoudig. De muziek is mooi. Maar hoe zit het met de inhoud? Ik denk dat er in het algemeen gezegd vier problemen kunnen zijn: 

-Het eerste is dat er dingen worden gezegd die totaal niet kloppen. Ik ken wel teksten waar dat zo is, maar dat is denk ik hier niet aan de hand.

-Het tweede is dat een tekst weinig concreets zegt en grotendeels alleen maar sentiment oproept. Ik herken dat uit de popmuziek waar ik vroeger zo van hield. Daar was vaak een illusie van inhoud en diepgang, waar ik helemaal van leefde en me aan vast hield. Voor mij was dat ‘echt’ en ‘diep’. Tot ik zag dat de woorden geen inhoud hadden. Luchtkastelen waar je niet in kan wonen. Ik herken dit ook in veel hedendaagse christelijke muziek. Het enige verschil is dat het daar dan een religieuze lading krijgt. Ik denk dat dit op deze CD bij een paar liedjes in een bepaalde mate zeker aan de hand is. Misschien is het goed eens de liedjes na te gaan en bij elk daarvan te onderzoek: wat wordt er hier nu eigenlijk concreet gezegd waar ik iets aan heb in mijn dagelijks leven en wat me concreet opbouwt in geloof en houvast geeft? Ik denk dat er bij een aantal liedjes dan wel iets zal zijn en bij andere heel weinig.

-Het derde is dat er dingen worden gezegd die in zeker zin niet helemaal onjuist zijn, maar die je eigenlijk ook niet zo kunt zeggen als je de Bijbel er naast legt. Of op zijn minst moet je ze dan wel uitleggen op een manier die niet gelijk voor de hand ligt in de tekst. Ik denk dat dit ook met een aantal liedjes van deze CD aan de hand is. 

-Het vierde is dat er dingen missen en de juiste context ontbreekt. Ik heb gekeken welke nummers er op de CD staan en de teksten bekeken en vroeg me af, is er eigenlijk wel één enkele tekst waarin een belijden van zonde, schuld en berouw in voorkomt? Ik heb er geen enkele gevonden. De vraag rijst dan wat “to believe” dan eigenlijk inhoud. Dan kan het ontbreken van een heldere context een probleem zijn. Veel van de teksten zijn op zich niet verkeerd, mits ze in een juist geheel staan. Maar als dit totaalbeeld ontbreekt komt het in de lucht te hangen en kan het zomaar een andere invulling krijgen. Als er wezenlijke zaken zoals zonde, schuld, rechtvaardigheid, verzoening, bekering, berouw, de heiligheid van God, een geheiligd leven enzovoort missen, kunnen de zaken die worden genoemd in de liedjes ineens een heel andere invulling gaan krijgen. Het beeld dat van God geschetst wordt in de liederen van de CD van Tenira Sturm is niet verkeerd, maar onvolledig. God is een zorgzame God en een liefhebbende God. Maar als we hierbij vergeten dat God heilig is en toornt over de zonde en ook verlangt dat wij een geheiligd leven leiden, dan krijgen we een scheefgetrokken beeld. Dit kom je mogelijk ook in je levensomgeving veel tegen. God wordt gezien als een God die zorgt, ons liefheeft en voor ons klaar staat. Maar dat God de schuldige niet voor onschuldig houdt en betaling eist wordt vergeten.

Het ziet er vaak zo uit, en dan kijk ik wat ruimer dan de genoemde CD, alsof een schilderij in 100 vierkantjes is geknipt, een deel van de stukjes is weggegooid en daarvoor andere stukjes in de plaats zijn gekomen die er niet horen en deze weer zijn samengevoegd tot een nieuw geheel. Een aantal van de originele stukjes tonen nog goede elementen, meer er zitten ook allerlei stukjes in die er niet horen en die komen uit een hedendaags werelds denken. Het totaal geeft een verwrongen beeld dat niet meer klopt met het origineel. En dan kijk je naar de goede stukjes en dan denk je: daar is toch niets mis mee. Maar toch wringt er iets. Het totaalbeeld klopt niet meer. Het stukje is goed maar het zit verkeerd in het geheel. Er ontbreken stukjes en er zijn stukjes die er niet in thuis horen. Je kan niet zeggen dat het helemaal fout is, maar toch klopt er iets niet. Dat is denk ik een belangrijk verschil met de veel van de oude hymnes en gedichten zoals dat prachtige “Eens was ik een vreemdeling” van Murray McCheyne en dat “Zoals ik ben” van Charlotte Elliot. Daar is wel een heldere en zuivere bijbelse inhoud en is de context van zonde en genade duidelijk aanwezig. 

De heiligheid van God is inderdaad een wezenlijke zaak. Onze grootste gebrek is mogelijk een onvoldoende diep besef hiervan. Als we maar meer werkelijk doordrongen zouden zijn van Gods heiligheid dan zou ons leven er misschien heel anders uitzien. Ik erken dat ook bij mezelf als een groot gebrek. Jesaja 6 is natuurlijk hier heel erg sprekend. Jesaja kreeg een glimp te zien van Gods heerlijkheid en heiligheid en kon niet anders dan uitroepen: “Wee mij, want ik verga!” Hij besefte zijn onreinheid en dat Hij niet kon bestaan voor het aangezicht van deze heilige God. Als we van Gods heiligheid doordrongen raken, beginnen we een beetje van de weerzinwekkendheid van onze zonde te zien.

Toch bekommerde God zich om de mens. Hij koos Abraham, Izaäk en Jakob als de stamvaders van Zijn volk Israël. Niet wegens iets van hunzelf maar vanwege Zijn eigen welbehagen. Hij haalde hen uit Egypte en gaf hen twee dingen bij de berg de Horeb: de wet en de tabernakel, met in de tabernakel de ark met daarop het verzoendeksel. De wet moest hen hun zonde leren zien. Bij het verzoendeksel kon verzoening worden gevonden. Niemand had toegang tot God. Slechts één keer per jaar mocht de Hogepriester het Heilige der Heiligen ingaan. Dan nam hij het bloed van de bok die voor het volk geslacht was en sprenkelde dat op en voor het verzoendeksel. We weten, uit bijvoorbeeld de Hebreeënbrief maar ook uit andere bijbelgedeelten, dat dit vooruit wees naar de uiteindelijke Hogepriester en het uiteindelijk Offer: de Heere Jezus. Paulus schrijft in Rom 3:25: “Hem heeft God openlijk aangewezen als middel tot verzoening, door het geloof in Zijn bloed.” Het Griekse woord dat hier gebruikt wordt “middel voor verzoening” (hilastērion) wordt in Hebr 9:5 vertaald met “verzoendeksel.” Ik ben geen expert in Grieks maar mogelijk zou je Rom 3:25 min of meer kunnen vertalen met: “Hem heeft God openlijk aangewezen als het verzoendeksel.” We weten ook dat dit inhoudelijk klopt uit andere bijbelgedeelten. Jezus zegt: “niemand komt tot de Vader dan door Mij” (Joh 14:6). We vinden alleen verzoening met God door de Heere Jezus.

Daarom word ik altijd erg ongemakkelijk als mensen spreken over God en de toegang tot Hem nemen buiten de Heere Jezus om. Want net zoals God het volk Israël de tabernakeldienst gaf, heeft Hij nu Zijn Zoon, de Heere Jezus, aangewezen als middel tot verzoening. Als we de heiligheid van God beseffen, beseffen we ook dat er geen andere weg mogelijk is. Ik ben onrein en moet eerst gereinigd worden en dat kan alleen door het bloed van de Heere Jezus. Persoonlijk bid ik altijd in de naam van Jezus, niet als een magische formule, maar vanuit het besef dat ik alleen het recht kan hebben te bidden tot mijn hemelse Vader door te pleiten op het verzoenend bloed van de Heere Jezus. En vanuit die positie heb ik dan ook de volle vrijmoedigheid tot Hem te gaan, want alhoewel ik besef dat ik doordrenkt ben van zonde, weet ik ook dat het bloed van de Heere Jezus mij rein maakt. Ik zou geen andere weg durven nemen. 

Als we dan in deze positie zijn, gereinigd door het bloed van Christus door het geloof in Hem, dan mogen we ook weten dat God een liefhebbende Vader voor ons is. De zinsnede “als mij moed ontbreekt, troost mij dan liefdevol en moedig mij weer aan” is dan niet per se verkeerd. Een vraag is dan wel op wat voor manier je deze troost verwacht. Deze troost en aanmoediging komt in de eerste plaats door het weer helder voor ogen stellen van de bijbelse beloften door het geloof in de Heere Jezus. 

En ook als we ons verzoend weten door de Heere Jezus, blijft God heilig. “Laten wij daarom, omdat wij een onwankelbaar Koninkrijk ontvangen, aan de genade vasthouden en daardoor God dienen op een Hem welgevallige wijze, met ontzag en eerbied. Want onze God is een verterend vuur,” zegt Hebr 12:28-29. Als we daar maar eens wat meer doordrongen van waren! Maar we gaan vaak zo lichtvaardig om met Gods Heiligheid en laten ons zo gemakkelijk meetrekken in allerlei dingen van de wereld, terwijl Petrus zegt: “Maar zoals Hij Die u geroepen heeft, heilig is, word zo ook zelf heilig in heel uw levenswandel, want er staat geschreven: Wees heilig, want Ik ben heilig” (1 Petr 1:15-16). 
Dus of we een eerlijk en bijbels beeld tegenkomen? Ja en nee. Dat wil zeggen, mits je het in een juiste bijbelse context plaatst hoeft het niet verkeerd te zijn, maar die context is niet altijd aanwezig in de liedjes zelf. Er moet altijd een context van zonde, schuld, berouw, genade, evangelie, bekering, verzoening door Christus en een navolgen van Hem zijn. Als dit ontbreekt gaan begrippen een eigen leven leiden en kan je inderdaad heel subtiel op een ander spoor komen.
 
In 2016 koos Oxford Dictionaries het woord “post-truth” als het internationale woord van het jaar. “Post” betekent hier niet “na”, maar dat het van geen belang meer is. In ons tijdperk van “post-waarheid” kan iemand allerlei onwaarheden verkondigen en toch leider worden, als hij maar genoeg op de sentimenten inspeelt. Of het klopt wat hij zegt doet er weinig meer toe. We zien dat overal om ons heen. Dit denken heerst niet alleen in de seculiere wereld, maar heeft ook bezit genomen van het denken van veel gelovigen. Zoals christelijk-denker Francis Schaeffer in zijn boek “De God die leeft” en zijn serie “Hoe zullen wij dan leven” illustreert, ging vroeger de discussie over wat waar is en wat niet. Men was het oneens over wat nu de waarheid was, maar er werd nog begonnen met het uitgangspunt dat waarheid gevonden kon worden en dat het het waard was er naar te zoeken. Daar kwam een kentering in toen de hoop op het vinden van waarheid werd opgegeven, eerst in de filosofie, toen in de kunst (inclusief muziek en film) en uiteindelijk ook in het geloof. Nu zijn we zover dat de moderne mens niet alleen de hoop heeft opgegeven dat waarheid gevonden kan worden, maar dat het ook van geen belang meer is. Het gaat nu voor velen om het sentiment, de persoonlijke beleving en wat het voor jou doet. Dat is een belangrijk onderscheid met vroeger, met bijvoorbeeld hoe de puriteinen dachten. 

De inhoud van ons geloof is belangrijk en moet gegrond zijn in waarheid. Jezus zei: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven. Niemand komt tot de Vader dan door Mij (Joh 14:6). Dat is niet iets abstracts, dat is de realiteit. Waarheid kan alleen worden gevonden bij Jezus. Daarom moeten we naar Hem luisteren. Hij vertelt ons wie wij zijn, wie God is en wat we nodig hebben en Hij is gekomen om ons dat te schenken. Zoals Jezus zei: “Als u in Mijn woord blijft, bent u werkelijk Mijn discipelen, en u zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u vrijmaken” (Joh 8:31-32). 

En geloof is dan meer dan het belijden van de juistheid van bepaalde doctrines. Deze zijn belangrijk, maar deze moeten leiden tot actie, namelijk het geloof in de Heere Jezus. Geloof is gericht op een Persoon en niet op abstracte waarheden. De doctrines geven de richting aan, zodat we onze hoop en verwachting gaan zetten op de Heere Jezus en verbonden zijn met Hem door het geloof. Zoals Noach en zijn de familie de ark binnenging, zo zijn wij veilig in de Heere Jezus door ons toe te vertrouwen aan Hem. Als we echter een verkeerd beeld hebben van onszelf en van God dan kan het zijn dat we Jezus eigenlijk helemaal niet echt nodig hebben. Dat heeft dan ook gevolgen voor ons geloof en het leven uit dat geloof, wat dan mogelijk een heel andere invulling gaat krijgen. 

Dit geeft denk ik een richtlijn waar we waakzaam moeten zijn, dat we blijven bij de Heere Jezus zoals Hij tot ons komt in de Bijbel en gehoor geven aan wat Hij zegt. Tegelijkertijd geeft dat ook rust want dan geldt ook dat we mogen weten dat niets ons zal kunnen scheiden van de liefde van God in Christus Jezus, onze Heere (Rom 8: 31-39). 

Ik hoop dat dit antwoord wat richting geeft. Een hartelijke groet, 
Gerard Slurink

Dit artikel is beantwoord door

G. Slurink

• Geboortedatum:
  12-02-1963
• Kerkelijke gezindte:
  Reformatorisch
• Woon/standplaats:
  Lahti, Finland
• Status:
  Actief

155 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven