Loyaliteit tijdens relatietherapie

Betekent een huwelijk dat je altijd achter je man staat (excessen vanzelfsprekend uitgezonderd)? Mijn man en ik zijn in relatietherapie door problemen in ons huwelijk. Echter wil ik mijn man ten alle tijden hoog houden en hem niet afvallen. Dus moeilijkheden veroorzaakt door zijn depressie en werkloosheid mogen er zijn en dat is niet het probleem. Zijn daaruit voortkomend gedrag, waar ik last van heb, mogen naar mijn idee niet in de therapie aan bod komen, althans niet op de manier waarbij ik hem af zou moeten vallen. Ik mag wel werken aan mijn eigen aandeel en proberen mijn houding te verbeteren naar mijn man toe, volgens mij. Onze therapeut is echter van mening dat ik dit best in therapeutische sessies mag zeggen. Hij vindt dat geen afvallen of zwart maken. Zelf denk ik dat het de bedoeling is dat ik in de eerste plaats God dien en dit doe door mijn man onvoorwaardelijk te volgen en alleen bij God mijn (eventuele) klaagzang m.b.t. mijn man mag uiten. Daar mag mijn verdriet wel een plek hebben of zie ik dit te streng? Het voelt namelijk niet goed om de vuile was buiten te hangen terwijl mijn hart iets anders met God heeft afgesproken. Namelijk Gods plan volgen door mijn man te eren. De verleiding om er op in te gaan en wel mijn hart uit te storten is groot en is dat dan verleiding of gezond verstand? Het blijft voor mij echt een twijfelgeval. De therapeut geeft aan dat ons huwelijk er beter door zal worden, alleen mijn gevoel zegt "nee, hierin ga je tegen je belofte in." Wat is wijsheid?

De centrale kwestie in uw vraag is wat loyaliteit praktisch gezien inhoudt t.o.v. uw echtgenoot. Dat er loyaliteit gevraagd wordt in het huwelijk is buiten kijf. Je belooft elkaar trouw voor goede en kwade tijden. Je ontvangt elkaar met lusten en lasten. Ik hoorde zopas iemand zeggen: je trouwt elkaar niet netto, maar bruto.  U hebt een hoge opvatting van loyaliteit naar uw echtgenoot en meent dat u van daaruit naar geen enkel mens toe problemen die u met uw man hebt naar buiten mag brengen. Alleen naar God toe mag u ze uiten. Ik denk dat die opvatting van loyaliteit te ver gaat.

De loyaliteit naar uw echtgenoot houdt in dat u hem respecteert, liefhebt, trouw blijft en helpt, en dat u hem in het algemeen gesproken hooghoudt naar buiten toe. Maar nu er moeilijkheden zijn in uw huwelijksleven vanuit zijn depressie en werkeloosheid en zijn omgaan daarmee, bent u samen in therapie en is het de bedoeling dat u vanuit de basishouding van loyaliteit samen werkt aan uw huwelijk in het doorstaan van deze tijd. En uw aandeel daarbij is, dat u eerlijk aangeeft hoe u daar in staat. En dan is het goed om te vertellen hoe u er zelf mee omgaat, maar ook hoe u het gedrag van uw man beleeft en wat dat met u doet. Dit is niet "zijn vuile was buiten hangen" maar het openleggen van een probleemsituatie die alleen maar behandeld kan worden, als er inzicht in de feitelijke situatie komt. Ik zie niet in hoe een gezamenlijke therapie iets kan opleveren, als u niet bereid bent opening van zaken te geven over de samenleving van uw huwelijk, zowel over uw aandeel als dat van uw man. En ik denk dat ook uw therapeut probeert aan te geven dat het in het kader van de therapie onmisbaar is.

Goed, daar liggen inderdaad een paar valkuilen. De eerste (en daar bent u misschien erg bang voor) is dat u met uit te spreken hoe u lijdt onder bepaalde gedragingen van uw man, uw algehele loyaliteit naar uw man toe zou inleveren. Dit is een gevaar dat in sommige therapieën reëel is. Sommige therapieën leiden dan ook al te gemakkelijk naar echtscheiding.
 
De volgende valkuil is, dat u met het uitspreken van uw kritiekpunten belandt in een negatieve houding, waarbij u de goede kanten van uw man uit het oog verliest. Kritiek is zomaar onevenwichtig en we kunnen soms moeilijk ophouden, als we eenmaal begonnen zijn.

Om niet in deze valkuilen te stappen is het goed om van ze bewust te zijn! Desalniettemin: nu zijn er ook zorgen. Uw huwelijk is ziek. En wil er beterschap komen, dan moet er wat aan de wond gedaan worden. Ze moet opengemaakt worden. Dat is pijnlijk. Maar zachte heelmeesters die de pijn schuwen, maken stinkende wonden. Het is bijbels om niet om de noodsituatie van zonde en ellende heen te praten, maar ze aan het licht te brengen. Laat het licht van de waarheid er in liefde maar over schijnen. Zo kan er beterschap komen.

Ik moet zeggen dat ik uw instelling van loyaliteit bewonder. En algemeen genomen denk ik dat heel wat mensen daar een voorbeeld aan kunnen nemen. Maar in uw geval vrees ik dat u er te ver in gaat.

Ik geef u nog een Bijbelwoord mee: 1 Petr. 4:7: "Maar vooral hebt vurige liefde tot elkander; want de liefde zal menigte van zonden bedekken." Jaren geleden hoorde ik daar de uitleg bij die dit woord in zijn juiste betekenis weergeeft: Dit woord betekent niet dat we elkaar zo lief moeten hebben, dat we elkaar laten zondigen, zonder ons daar iets van aan te trekken. De bijbelse lijn is juist: als je je naaste ziet zondigen, moet je hem zo liefhebben dat je hem in liefde op zijn zonde wijst, hem waarschuwt en roept tot bekering. Waar 1 Petr. 4:7 op wijst, is dat je elkaar moet liefhebben, zodat je zonden die begaan zijn door anderen, en die door hen erkend, beleden en vergeven zijn, hen daarna niet blijft aanrekenen en onder de neus blijft wrijven. In liefde neem je ze aan en leef je met hen zoals God met ons wil leven, nadat Hij ons met onze zonde geconfronteerd heeft en wij ze erkend en beleden hebben en ze door Hem vergeven zijn: Hij behandelt ons niet als blijvende criminelen, maar als Zijn geliefden.
 
Bijbelse liefde sluit het uitspreken van elkaars fouten en gebreken (en ons eigen lijden daardoor) niet uit maar in. Normaliter doen we dat allereerst naar elkaar toe. Redden we het samen niet en zoeken we samen hulp van een therapeut, dan is het daar een verantwoorde plaats om open te zijn. 

Dordrecht, Ds. A. de Lange

Dit artikel is beantwoord door

Ds. A. de Lange

• Geboortedatum:
  06-03-1960
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Nieuw-Lekkerland
• Status:
  Actief

193 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven