Johanan

In het Oude Testament lees je verschillende keren over Johanan (o.a. Ezra, Nehemia en Kronieken). Wij vragen ons af of het steeds over één persoon gaat, of dat er meerdere personen uit de Bijbel Johanan heten. De ene keer lees je dat het een (zoon van een) hogepriester is, de andere keer lees je dat hij niet luistert naar Gods gebod om in Juda te blijven. De hogepriesters uit de Bijbel zijn toch godvrezend? Dat past dan weer niet in het beeld dat Johanan tegen Gods gebod ingaat. Het zou fijn zijn als we de Bijbelgedeelten goed interpreteren. Wie was/waren Johanan?

De naam Johanan (soms ook weergegeven met Jochanan; het is dezelfde naam als de Nieuwtestamentische naam Johannes) betekent: de HEERE is genadig. De naam komt meer dan 30 keer voor in de Bijbel. Het gaat lang niet altijd over dezelfde persoon, er zijn in verschillende tijden meerdere mannen met de naam Johanan geweest.
 
Ik noem er een aantal:
1. Degene die in 2 Koningen 25, Jeremia 40 en 41 wordt genoemd was de aan Jeremia ongehoorzame zoon van een legeroverste.
2. In Nehemia 12:22 is sprake van een Johanan die zoon Eljasib  was. Aangenomen wordt dat hij hogepriester was. Deze man was niet dezelfde als de onder 1.  genoemde persoon.
3. Men meent dat de in Ezra 12 genoemde Johanan in een eerdere tijd leefde. Deze man had wel een kamer in het tempelcomplex, maar dat hij hogepriester was, blijkt niet.
 
Overigens is het niet zo, dat alle hogepriesters godvrezend waren. Denk alleen al maar aan Kajafas. De Joodse geschiedschrijver Flavius Josefus vermeldde, dat de onder 2. genoemde hogepriester  een broer vermoordde. Ieder hogepriester moest ook voor zichzelf offeren, en had reiniging nodig. Denk ook aan wat de profeet Zacharia over de hogepriester Jozua werd getoond.
 
Voor verder onderzoek verwijs ik naar de Bijbelse Encyclopedie (Kok Kampen, 1982), waaraan ik bovenstaande gegevens heb ontleend. Daar vinden we de naam nog voor wel 13 andere personen gebruikt. (Daarnaast is het ook de naam van een hogepriester uit de tijd na Judas de Makkabeeër, die meestel Hyrakanos wordt genoemd, en van een Schriftgeleerde.)
 
Ik sluit af met de opmerking, dat de naam alleen al een Boodschap inhoudt die voor ieder van belang is: Genadig is de HEERE!