In Nederland te Calvinistisch

Zijn wij hier in Nederland niet te Calvinistisch? Ik heb heel wat landen in de wereld gezien en dan valt het me vaak op dat we in Nederland zo vaak binnen de lijntjes kleuren van een verwachtingspatroon of van onze zogenaamde christelijke cultuur. Het betreft dan zowel de politiek als in de kerk. Om wat concreter te zijn wil ik even stil staan bij de kerk. Want binnen allerlei verbanden is het allemaal ontzettend strak georganiseerd, bijna beklemmend. Ook wat betreft sociale controle en ook er zijn veel dingen vanuit cultureel oogpunt bepaald. Waarom? Waarom blijven we hangen in beklemmende zaken vanuit de reformatie? Neem nu de andere kant van de wereld, de VS. Daar geeft men meer ruimte (letterlijk en figuurlijk) aan mede-christenen. Als jij een bepaalde muzieksoort luistert of naar een bepaalde film kijkt, is dat daar jouw eigen verantwoordelijkheid. En ook daar zijn christenen met bepaalde gebruiken die niet altijd lijken te stroken met de zogenaamde calvinistische identiteit. In Nederland wordt al snel een wijzend vingertje uitgestoken. Of wat betreft het pietluttige gedoe over uiterlijke zaken, alsof je je nergens anders druk om kunt maken. Of als het gaat om het rijden peperdure auto's. Of de zondagsrust. In de zogenaamd reformatorische kringen wordt heel de zondag gevuld met twee keer kerken en voor de rest slapen en eten. We presteren het zelfs om bijbelvertalingen publiekelijk af te kraken en te verwijzen naar de prullenbak en de 'eigen' vertaling te zien als superieur. In al deze zaken wordt in het buitenland heel anders gedacht. In Nederland heerst hieromtrent een beklemmend sfeertje. Waarom? Waarom weten we het altijd zo goed voor een ander en leggen we allerlei regels op aan elkaar? Is het nou zo moeilijk om vrijheid te geven in het geloof? Volgens mij moeten we niet trots zijn op onze Calvinistische roots, die meer regels geven dan vrijheid brengen. Ik denk dat we zo ontzettend veel kunnen leren van de broeders wereldwijd!

Beste vragensteller,

Dank voor je vraag! Eerst een wedervraag: is het Calvinisme van Calvijn echt beklemmend, vol met regeltjes en altijd vergezeld van het wijzend vingertje? Ik las ergens dat Luthers vrijheid van een christenmens, het uitgangspunt was van Calvijn. Calvijn staat ook bekend als de theoloog van de Heilige Geest, die ons naar Christus doet uitgaan -en naar Hem alleen- om ons te verheugen in Zijn zelfopofferende liefde waarmee Hij ons van alle aardse slavenbanden bevrijden wil en ons 'slaaf' van Hem maakt. Slaaf, dat is hier gevangene, vriend, broeder of zuster van Hem die de Heerlijkste is onder al de mensen en Eigenaar van hemel en van aarde! Wie zou die hoogste Majesteit, dan niet met eerbied prijzen (1773)!
 
Maar nu terug naar je eigenlijke vraag: Hanteren we in reformatorisch Nederland niet veel te veel (on)geschreven regeltjes en sociale verwachtingspatronen? Weet je, ik vind het best een moeilijke vraag waar ik zelf al heel wat rondjes omheen gelopen heb. Aan de ene kant geven regels duidelijkheid, zelfvertrouwen, bescherming, herkenning en houvast. Dankzij regels rijden alle automobilisten  op de snelweg dezelfde kant op, met ongeveer dezelfde snelheid en -als het goed is- halen ze allemaal links in. Dankzij het schooluniform verdwijnt het klasseverschil tussen rijke en arme leerlingen en weten de buren bij welke school leerlingen horen. Zelfs de Verenigde Staten zijn bezig om het verplichten/aanmoedigen ervan te promoten (van 3 procent in 2000 naar 25 procent in 2011!). Dankzij de regels in mijn kerk is er een heldere liturgie, lezen we allemaal dezelfde Bijbelteksten, zingt iedereen ongeveer gelijk en verlopen de kerkdiensten met rust en orde. De regels geven daarmee een (begrensde) vrijheid, zoals de Tien Geboden ons vrijheid en bescherming geven in onze omgang met God en onze naasten. Ze zijn daarom onmisbaar! Het is meer: de vrijheid van een christenmens (Luther's credo) geeft ons ook de ruimte en vreugde om voor het welzijn van het lichaam van Christus van de bestaande regels dankbaar en dienend gebruik te mogen maken! Dat betekent soms/vaak: onszelf wegcijferen!

Maar ook grenzen hebben grenzen! Waar of wanneer? Als ze onbijbels zijn of niet bijbels onderbouwd kunnen worden. Als ze een vastgeroeste kerkelijke traditie of lege vormendienst in stand proberen te houden. Als ze ons verhinderen tot Christus te komen. Als ze belemmerend werken voor de verkondiging van het evangelie. Als ze de verzuiling in stand houden waardoor christenen geen zoutend zout meer kunnen zijn. Ten diepste zijn alle regels waardeloos als we er God niet meer door kunnen danken en eren.

Tenslotte, het lichaam van Christus is een verscheiden lichaam, op een wonderlijke wijze door onze Heere en Zaligmaker met Zijn eigen leven gekocht en samengesteld. Vandaag zal ik daarom met pak en stropdas de kerkdienst in onze gemeente bijwonen, zal ik volgens 1773 zingen op hele noten en een beproefde Bijbelvertaling van enkele eeuwen oud gebruiken. Komende week hoop ik bij broeders en zusters in Brazilië te zijn. De stropdas gaat niet mee in de koffer, tijdens het zingen zullen we staan, bij enkele lofgezangen zal ik mee mogen klappen om God groot te maken en na de dienst is er koffie en ontmoeting.

Paulus schrijft een intercultureel woord en advies aan de gemeente van Kolosse: "Het woord van Christus wone rijkelijk in u, in alle wijsheid; leert en vermaant elkander, met psalmen en lofzangen, en geestelijke liederen, zingende de Heere met aangenaamheid in uw hart. En al wat gij doet met woorden of werken, doet het alles in de Naam van de Heere Jezus, dankende God en de Vader door Hem!" (Kol. 3:16,17).

Met hartelijke groet,
Ir. Raymond Warnaar

Dit artikel is beantwoord door

ir. Raymond H. Warnaar

• Geboortedatum:
  17-08-1968
• Kerkelijke gezindte:
  ICF (zendingsgemeente CGK)
• Woon/standplaats:
  Apeldoorn
• Status:
  Inactief

94 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven