Vraag
Ik heb een vraag over het ervaren van de aanwezigheid van overleden dierbaren. Vanuit mijn christelijke opvoeding heb ik altijd geleerd: er zijn twee soorten geesten, goede (Gods engelen) en kwade (de duivel en zijn engelen). De duivel doet er alles aan om met zijn geesten jou te vernietigen en kapot te maken. Ik heb me nooit ingelaten met praktijken rondom spiritualisme, geesten oproepen of wat dan ook: te gevaarlijk en niet naar Gods woord. Het maakt me angstig en ook daarom heb ik er geen behoefte aan. Niet-christenen geloven vaak dat een overleden dierbare nog over hen waakt of in hun nabijheid is. Ik ben vrij nuchter en, buiten het feit dat ik overtuigd christen ben, geloofde ik daar niet in. Nu is onlangs mijn schoonvader op jonge leeftijd overleden. We zijn allemaal enorm verdrietig. Mijn man voelt zich soms gesteund en getroost door de gedachte aan het feit dat zijn vader misschien wel op een afstandje meekijkt en over ons waakt. Ik geloof daar niet in en mijn man weet ook waarom. Hij denkt over een aantal dingen anders dan ik (dat overigens ons huwelijk niet belemmert maar vaak goede gesprekken geeft). Maar wat te denken van 'tekenen' die er soms zijn? Knipperende lampen, stroom die plots uitvalt, het ervaren en voelen van de aanwezigheid van 'iets'? Hoe kan ik dat christelijk begrijpen en interpreteren? Want inderdaad... sinds zijn overlijden gebeuren er soms onverklaarbare dingen. Het voelt niet angstig of eng, ik ben alleen verbaasd. Heeft u een antwoord hierop? Hoe kan ik hier het beste mee omgaan?
Antwoord
Beste vriendin,
Je hebt een vraag over het geloof dat overleden dierbaren in een of andere geest verder leven en op een afstandje met hun dierbaren op aarde meeleven. Je man gelooft daar in, schrijf je, jij niet. Nu is je schoonvader onlangs op jonge leeftijd overleden en zijn er bepaalde 'tekenen' zoals knipperende lampen, het plotseling uitvallen van stroom en het ervaren en voelen dat er 'iets' aanwezig is. Je man ziet dat als tekenen dat zijn vader misschien op een afstandje met jullie meeleeft en over jullie waakt en voelt zich door die gedachte gesteund en getroost. Jij gelooft dat niet. Jullie hebben daar vaak samen goede gesprekken over. Dat belemmert jullie huwelijk gelukkig niet. Maar je vraagt wat je met dat alles moet en hoe je er mee moet omgaan.
Beste vriendin, het is heel goed te begrijpen dat jullie enorm verdrietig zijn, vooral omdat jullie schoonvader op jonge leeftijd stierf. Misschien is het daarom ook begrijpelijk dat je man steun en troost zoekt in de gedachte dat zijn vader op de een of andere manier met jullie meeleeft. Toch moet ik zeggen dat dat niet de steun en troost is die het geloof in de Heere Jezus Christus biedt. Je hebt gelijk dat jij, als overtuigd christen zoals je schrijft, de gedachte van je man niet deelt. Niet alleen omdat je, zoals je schrijft, een christelijke opvoeding met het geloof dat er goede geesten (engelen) en kwade geesten (de duivel en zijn engelen) zijn, hebt gehad. Maar vooral omdat het niet bijbels is. De Bijbel spreekt nergens van het "meeleven" van overledenen met dierbaren op aarde door middel van allerlei tekenen. Gelukkig dat je er met je man op een goede manier over kunt praten zonder dat dat jullie huwelijk belemmert. Maar het is toch wel een heel ander denken dan het bijbelse denken.
Bovendien: Wat is dat voor een steun en troost die je man ervaart van het "in de nabijheid zijn" van zijn overleden vader? Is dat wel steun en troost? Je man zou vanuit zijn gedachtegang net zo goed kunnen denken dat de geest van zijn vader onrustig is, pijn heeft of jullie wil waarschuwen de enige ware God te zoeken omdat híj dat bijvoorbeeld niet meer kan. Ik denk dat ik, als ik denk aan mijn overleden ouders, aan zo’n gedachte als je man heeft niet zoveel, of beter: géén steun of troost zou putten. Integendeel, het zou mee eerder onrustig maken: stel je voor dat mijn overleden ouders…, (vul maar in).
Nu vraag je wat je dan moet denken van 'tekenen' die er soms zijn (knipperende lampen, plotseling uitvallen van stroom, voelen dat er iets aanwezig is), tekenen die zich, als ik het goed begrijp, sinds het overlijden van jullie schoonvader ook bij julie voordoen. Daar heb ik verschillende gedachten over.
In de eerste plaats: zijn die tekenen werkelijk tekenen? Gebeuren ze alleen sinds het overlijden van je schoonvader of waren ze er voor die tijd ook al, maar letten jullie daar toen niet zo op? Zijn het misschien heel normale tekenen: lampen die een bepaalde tijd zijn meegegaan en nu gaan knipperen omdat ze oud zijn en binnenkort vervangen moeten worden? Je zou de proef kunnen nemen door ze door nieuwe lampen te vervangen. En dat de stroom plotseling kan uitvallen, ook dat kan 'zomaar' gebeuren, zoals bijvoorbeeld onlangs driemaal achter elkaar in diverse wijken in Rotterdam. Je schrijft dat je vrij nuchter bent. Ik zou proberen dat in deze dingen ook te zijn. Waarbij je er best oog voor zult hebben dat je man door het enorme verdriet van het overlijden van zijn vader die nuchterheid niet direct kan opbrengen.
In de tweede plaats: Een aantal jaren geleden verscheen de populaire serie "Grote mysteries" (als ik het goed heb meer dan veertien delen), met onder andere titels als "Is er leven na de dood?", "Wonderlijke krachten van de menselijke geest" enz. Je hebt die boeken misschien wel eens in een of ander stalletjes met tweedehands boeken zien liggen. Heeft je man één of meerdere van die boeken misschien gelezen en is hij daardoor onder de indruk van bepaalde verschijnselen geraakt? Of ik denk aan radio- en tv-uitzendingen (vooral van Veronica), die dergelijke verschijnselen lieten horen of zien. Is je man daardoor beïnvloed? Die boeken of uitzendingen staan haaks op het christelijk belijden. Zijn de verschijnselen dan niet waar? Achter een groot aantal van deze verschijnselen zijn veel vraagtekens te zetten, andere zijn psychologisch te verklaren, bijvoorbeeld als het om gevoel gaat. Het komt heel dikwijls voor dat mensen na het overlijden van een geliefde bijvoorbeeld zijn of haar voetstap horen, hem of haar horen roepen, enz. Hoe meer je op emotionele momenten aan zoiets zit te denken, hoe meer het kan gebeuren dat je het ook hoort of voelt. Of bezocht je man een beurs "Paravisie"? (ze zijn er herhaaldelijk in het land). Mensen kunnen daar onder de indruk raken van wat er te zien of te horen valt, maar achter veel blijf ik vraagtekens zetten.
In de derde plaats: Je zegt dat je in je christelijke opvoeding altijd hebt geleerd dat er twee soorten geesten zijn: goede (Gods engelen) en kwade (de duivel en zijn engelen). Ik weet niet waarom je dat zegt. Misschien bedoel je dat bepaalde verschijnselen ook van kwade geesten afkomstig kunnen zijn. Daar heb je dan volkomen gelijk in. Er zijn namelijk ook verschijnselen die we niet kunnen verklaren, maar die er toch zijn. Een bijbels voorbeeld: de tovenaars in Egypte (Exodus 7:10v). Zij kunnen hetzelfde als Aäron. Alleen: de staf (slang) van Aäron verslindt de staven (slangen) van de tovenaars. Daar zit een enorme boodschap in: Aan de ene kant: de tovenaars blijken ook dingen te kunnen. Aan de andere kant: de God van Israel is machtiger, beter: alleen Hij heeft werkelijk macht. Zo is het ook met de duivel en zijn engelen. Ze kunnen soms een hoop, maar de Bijbel leert ons te geloven in Israëls God en de God en Vader van de Heere Jezus Christus. Weet je wat het woord duivel (diabolos) betekent? De door-elkaar-gooier. Dat wil zeggen: Hij wil alles in onze leven door elkaar gooien en ons van God proberen af te houden, vooral als we naar het Woord van God willen leven. Zo zie ik ook bepaalde verschijnselen en machten die we niet kunnen verklaren, maar die in strijd zijn met het bijbelse getuigenis. Niemand minder dan Jezus heeft gezegd dat er in de laatste dagen (en leven we daar sinds Pinksteren niet in?) tekenen en wonderen zullen zijn die, als het mogelijk was, ook de uitverkorenen zouden verleiden (Matth. 24:24). Ook het boek Openbaring (13:13-14) spreekt daar van: "het beest uit de aarde", dat grote tekenen doet en mensen verleidt. Ik zeg niet dat dat met de verschijnselen bij jullie zo is, maar wel dat het belangrijk is te blijven bij de steun en troost waarvan het evangelie spreekt en alles wat je daarvan wil aftrekken gelovig en nuchter te verwerpen.
In de vierde plaats, ik zei er al wat van: Wat gaat de troost en kracht die het evangelie wil geven, ook in dagen van diep verdriet, de zogenaamde steun en troost van bepaalde verschijnselen ver te boven? Nog eens: Is het werkelijk wel steun en troost die je man meent te ervaren dat zijn overleden vader "in zijn nabijheid" is ? Het zegt niets over de toestand van hem (of van ons) na de dood. Het evangelie gaat daar ver en wezenlijk bovenuit. Dat spreekt namelijk van een God bij Wie we terecht kunnen met ons verdriet en wijst ons op de noodzaak van geloof in Jezus Christus. Mist je man dat niet, met zijn geloof in "de nabijheid" van zijn overleden vader? Jezus zegt (je weet dat wel): "Komt allen tot Mij die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven" (Mat.11:28). Tot Hem mogen we ook gaan met onze zorgen, rouw, verdriet. Probeer vooral zo het gesprek met je man te voeren. Sterkte daarbij. En van harte zegen.
Ds. H. Veldhuizen
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. Veldhuizen
- Geboortedatum:02-01-1938
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Wapenveld
- Status:Inactief
Bijzonderheden:
EmeritusDit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
En voor allen op de aarde geldt: 'Zij hebben Mozes en de profeten, dat zij die horen' (Luk. 16:29-31). Ook Jesaja zegt: Gij zijt toch onze Vader, want Abraham weet van ons niet, en Israël kent ons niet; Gij, o HEERE! zijt onze Vader, onze Verlosser van ouds af is Uw Naam. Hierbij nog een paar gedeeltes uit het boek Job; 14:10-12: 'Maar een man sterft, als hij verzwakt is, en de mens geeft den geest, waar is hij dan? 11 De wateren verlopen uit een meer, en een rivier droogt uit en verdort; 12 Alzo ligt de mens neder, en staat niet op; totdat de hemelen niet meer zijn, zullen zij niet opwaken, noch uit hun slaap opgewekt worden'.
Het betekent dat 'hij niet meer te vinden is hier', en Job 7:8-10: Het oog Desgenen, Die mij nu ziet, zal mij niet zien; Uw ogen zullen op mij zijn; maar ik zal niet meer zijn. 9 Een wolk vergaat en vaart henen; alzo die in het graf daalt, zal niet weder opkomen. 10 Hij zal niet meer wederkeren tot zijn huis, en zijn plaats zal hem niet meer kennen. En: Ps. 103:15,16
Ook mag men niet 'aan de doden vragen' (Jes. 8:19). Denk aan wat Saul deed (1 Sam. 28), wat de Heere verboden had (Deut. 13).
Tenslotte: We kunnen maar nooit boven anderen staan, want we zijn mensen met zwakten en fouten, zelfs de discipelen 'zagen een spooksel. 'En de discipelen, ziende Hem op de zee wandelen, werden ontroerd, zeggende: Het is een spooksel! En zij schreeuwden van vreze (Matth. 14:26).
Sterkte met de gesprekken. Dat je ze op de volgende wijze mag voeren: Doet geen ding door twisting of ijdele eer, maar door ootmoedigheid achte de een den ander uitnemender dan zichzelven (Filipp. 2:3).
De Bijbel geeft heel veel duidelijkheid m.b.t. uw vragen. Het meest verhelderde antwoord ligt opgesloten in het bijbel verhaal van de Rijke man en de arme Lazarus (Lazerus betekend God helpt) (Lucas 16:19-31).
Nadat "God helpt" dagenlang op de stoep gelegen heeft ;) zijn beide gestorven en gaat elk naar een eigen bestemming. De geestelijke dode, doch rijke man, gaat naar de hel en vergaat van de pijn en de geestelijk levende, doch arme lazarus, zit bij abraham geborgen in het paradijs. Op de vraag van de rijke man of ze iemand naar de natuurlijke wereld kunnen zenden om anderen te waarschuwen is het verhaal zo duidelijk!
Nee, niet nodig de natuurlijke wereld heeft Mozes en de profeten, =>het testament van God.
Deze gelijkenis is zo passend omdat het de nieuw nieuwtestamentische wijze van leven na de lichamelijke dood weergeeft. Want OT had de duisternis (heerser over de zonde) recht op de dode. Hij claimt elke dode. Daarom was er een twist tussen satan en de aartsengel Michael over het dode lichaam van Mozes (judas 1:9). Maar het oude is voorbij en met de komst van Jezus gaat elke gestorvene, die Hem aanvaarden als Heer en Verlosser, naar het paradijs waar Lazarus en Abraham al zijn.
Wat nu als u bemerkt dat er geestelijke activiteit in uw huis is.
Het zijn mytische en gelikte gedachten dat dit behulpzame geliefden zijn en waar vele verdrietige mensen hun hart voor openstellen om deze liefde te koesteren. De leugen zodat je dan nog een stukje papa of mama kan meemaken. Of dat zij in jou kind of in een ander, reïncarneren omdat ze zo voort kunnen leven...
Los van de geestelijke realiteit die in het verhaal van "God helpt" (lazarus) wordt weergegeven, bemoedig God ook elke dag, uur of seconde mensen in zijn Liefde en Welzijn (shalom). Dat gebeurt door de Heilige Geest, dat is de Geest van God, die Jezus Christus vertegenwoordigd in onze natuurlijke wereld!
Dat is niet iets mystieks (wat velen misschien soms denken). Het is mystiek om allerlei bovennatuurlijke zaken mee te maken die geen reden of doel hebben en bovendien niet verbonden zijn aan Jezus Christus.
De bijbel leert ons dat Geest of engelen van God altijd een directe boodschap of inspiratie hebben ter verduidelijking van iets en niet dat jij je gaat afvragen: " is dit nu mijn opa, mijn moeder, mijn broertje of zusje... of misschien een engel van God".
Dus bidden voor uw man dat hij zich niet gaat verlekkeren aan een gedachte dat pa of ma nog in de buurt rondzweven lijkt mij de beste oplossing. Je doet er verstandig aan om zulke momenten direct te bespreken met Jezus Christus, want Hij geeft vertroosting, Hij geeft alle hulp en van Hem zal je alles krijgen wat je nodig hebt. Vergeet Hem dan niet te zoeken...
