Waarom opkomen voor vervolgde christenen?

Ik vroeg me af of het christelijk is om voor vervolgde christenen op te komen bij bijvoorbeeld Amnesty International, de Verenigde Naties of de Europese Unie, omdat Jezus zegt: "In de wereld zul je verdrukking hebben' en 'alle dingen moeten meewerken voor het goede." Vervolging hoort dus bij christenen. Nu hebben we 'rechten' in de wereld, is het goed om deze te gebruiken? Wij christenen moeten toch lijdzaam zijn?

Beste vragensteller,

Je stelt een vraag die al eeuwen actueel is, maar op een manier die typisch is van deze tijd. Ik zal proberen uit te leggen wat ik daarmee bedoel. Ik zal je vraag proberen te beantwoorden aan de hand van wat christenen beweren over het gebruiken van geweld (pacifisme). Dat is een afgeleide discussie, maar wel in de lijn van jouw vraag. De vraag is namelijk of je als christen gebruik mag maken van ‘wereldse’ middelen.

Er zijn altijd christenen geweest (en ook nu nog) die ervan overtuigd zijn dat het niet goed is om de middelen van deze wereld te gebruiken. En inderdaad, Gods koninkrijk komt niet door onze (politieke) inspanningen. Ook niet door geweld. Jezus, toen Petrus met zijn zwaard uithaalde naar de slaaf van de hogepriester bij Jezus’ gevangenneming: "Steek je zwaard in de schede. Zou ik de beker die de Vader mij gegeven heeft niet drinken?" (Johannes 18:11; Vgl. Lucas 22:49 en Mattheüs 26:51-52). Gods koninkrijk komt alleen door het verzoenend werk van Jezus, en de verkondiging daarvan. Het is goed om in ieder geval dat scherp te hebben.
 
Toch is pacifisme (de opvatting dat je als christen totaal geen geweld mag gebruiken) in de christelijke kerk nooit de algemene overtuiging (de leer) geweest. Wel heeft de kerk, in de lijn van de kerkvader Augustinus gewaarschuwd tegen het gebruik van excessief (overdreven) geweld. Augustinus leerde dat het gebruik van geweld door overheden gerechtvaardigd moet zijn. Een oorlog is, grof gezegd, gerechtvaardigd wanneer: 1. alle andere opties zijn uitgeput; 2. het initiatief ligt bij wettelijke autoriteiten; 3. sprake is van gevallen van ernstig onrecht, bijv. niet om economisch gewin;  4. er een gerede kans van slagen bestaat (als het doel –vrede– haalbaar is) en 5. het geweld proportioneel is, d.w.z.: in verhouding (zeg maar: geen clusterbommen op woonwijken). Alle reden om best kritisch na te denken over je steun als christen aan allerlei militaire operaties in de wereld (Irak, Afganistan, Libië).
 
Sommige christenen houden zich totaal afzijdig van politiek en stemmen zelfs niet. Dat is een verkeerd soort lijdzaamheid. Je hebt namelijk ook een verantwoordelijkheid als rentmeester in Gods wereld. Lees hierover n.a.v. het achtste gebod v/a 111 van de Heidelbergse catechismus. Bovendien leert de Schrift ons dat het kwaad niet alleen van buiten komt (van de duivel en de wereld), maar ook van binnen huist (HC v/a 127). Je helemaal afzijdig houden of zelfs terugtrekken uit de wereld is geen garantie voor een leven zonder kwaad en verzoeking. Waar je ook gaat, je neemt het boze altijd mee. Het zit namelijk (ook) in je eigen hart.
 
Er zijn christenen die zich inzetten in de politiek (binnen SP én SGP), in ontwikkelingsorganisaties en bijvoorbeeld voor de voedselbank. Er is wel verschil tussen allerlei organisaties. Een christen zet zich in voor het algemeen belang (lees bijvoorbeeld eens Jeremia 29) maar met een voorkeur voor organisaties die de daad laten samengaan met het Woord (Amnestie zou dan niet de eerste organisatie zijn waar ik aan denk, de VN of de EU is wat anders: dat zijn rechtmatige overheden, lees Rom. 13). Jezus zegt tegen zijn discipelen, wanneer Hij ze de wereld in stuurt om zijn boodschap te verkondigen dit : "Ga op weg en verkondig: Het koninkrijk van de hemel is nabij. (…) Bedenk wel, ik zend jullie als schapen onder de wolven. Wees dus scherpzinnig als een slang, maar behoud de onschuld van een duif." En dan: "Pas op voor de mensen, want ze zullen je voor het gerecht brengen en je geselen in hun synagogen" (Matteüs 10).
 
Tot slot: jouw vraag gaat verder dan de opvatting dat je als christen geen geweld mag gebruiken. Op twee manieren. Een: Je vraagt je af of het wel geboden is dat je als christen maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt. Ik zou zeggen (op grond van het bovenstaande): dat is zelfs verplicht. Alleen denk na over hoe en via welke organisatie. Laat zien dat je wel in  de wereld leeft maar niet van de wereld bent.
 
Twee: dat je zelf in situaties van onrecht verdrukking zult ervaren en moeten ondergaan is juist. Daar hoef je niet naar te verlangen, maar Jezus zegt: het gebeurt. Maar dat neemt niet weg dat je moet opkomen voor andere broeders en zusters! Even serieus: vraag je je echt vanuit het veilige Nederland af of jij als christen mag opkomen voor vervolgde christenen in andere landen?!
 
Dus: kom op voor je broeders en zusters! Wees creatief in de manieren waarop: niet met het zwaard van Petrus maar met alle middelen die geoorloofd zijn. Vergeet daarbij niet het machtigste middel: het gebed. De zielen van de martelaren bidden tot God om wraak (Openbaring 6). Paulus schrijft: "Neem (zelf) geen wraak, geliefde broeders en zusters, maar laat God uw wreker zijn." God oordeelt, daarom hoeven wij dat niet te doen. Wees scherpzinnig als een slang maar behoud de onschuld van een duif. En bidt met de wereldwijde kerk: Maranatha, kom, Jezus, kom!
 
Hartelijke groet,
Ds. H. J. Roosenbrand

Dit artikel is beantwoord door

Ds. J. Roosenbrand

• Geboortedatum:
  05-07-1978
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerd Vrijgemaakt
• Woon/standplaats:
  Hoofddorp/Haarlemmermeer
• Status:
  Inactief

18 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven