Verdachte van overspel moest bitter water drinken

Ik heb een vraag voor prof. M. J. Paul m.b.t. Numeri 5: 11-31. Hierin staat beschreven hoe een vrouw die verdacht wordt van overspel door de priester behandeld dient te worden om vast te stellen of ze overspel begaan heeft (bitter water drinken etc.). Is “het vervallen van de heup” in vers 27 mogelijk een eufemisme voor het opwekken van een miskraam/abortus?

In de Joodse geschriften wordt gesteld dat de foetus tijdens de eerste 40 dagen uit water bestaat en het daarna tot aan de bevalling een “thigh” (dij/heup) van de moeder is. Het wordt pas een levend wezen na de geboorte (als de adem in het kind geblazen is). Numeri 5:27 “…her thigh will rot… (NKJV). Yevamot 69b: “…During the first forty days of the pregnancy, she is not retroactively ruined, as the fetus is not yet considered a living being…” Sanhedrin 80b: “…because the embryo is a thigh [i.e., part] of its mother… (dit lijkt van toepassing te zijn op mens en dier) zie in dit verband ook Ex. 21:22-23.

Beste vraagsteller,

In het Nederlandse recht zou de beschuldigde vrouw vrijgesproken moeten worden bij gebrek aan bewijs, maar in Israël werden dergelijke zaken aan een Godsoordeel onderworpen. De bovengenoemde wet veronderstelt dat God direct bij recht en onrecht betrokken is. Het water werkt niet op magische wijze, maar de Heere is bereid de schuld of onschuld aan te tonen van een vrouw die in het heiligdom gebracht wordt.

De gevolgen van ontrouw worden op literaire wijze verwoord: A. haar heup zal invallen en haar buik opzwellen; B. want het vloekbrengende water zal in haar binnenste komen; A’, haar buik zal opzwellen en haar heup invallen.

Daarbij is heup vermoedelijk een eufemisme voor het geslachtsorgaan. Daarom wordt ook wel schoot vertaald (NBV) of baarmoeder (GNB). Elders is sprake van nakomelingen als “uit de heup voortgekomen” (Gen. 46:26; Ex. 1:5; Ri. 8:30). Het is ook mogelijk dat met buik de baarmoeder bedoeld is die op onnatuurlijke wijze opzwelt. Blijkens vers 28 gaat de reactie van het lichaam gepaard met onvruchtbaarheid, wat in het oude Nabije Oosten als een straf en schande werd gezien. De vrouw bevestigt de woorden van de priester met een herhaald amen -dat wil zeggen: zo is het- en stelt zich daarmee vrijwillig onder het oordeel van de Heere (vs. 22; vgl. Deut. 27:15-26). Hij zal haar schuld of onschuld aan het licht brengen, iets wat in deze situatie voor mensen onmogelijk is.

Sommigen menen dat het hier beschreven oordeel niet alleen onvruchtbaarheid aanduidt, maar denken ook aan een miskraam (er wordt dus verondersteld dat de beschuldigde vrouw zwanger was). Het “met zaad bezaaid worden” in vers 28 zou dan niet zozeer inhouden bevrucht worden, zwanger worden, maar specifiek zwanger blijven. Hoewel dit op zich niet onmogelijk is, wordt niet aangegeven dat de beschuldigde vrouw zwanger zou zijn op het moment van de beschuldiging, zodat die uitleg onzeker is.

De vraag raakt ook de Joodse visie op een ongeboren kind. Het is waar dat een foetus lager in waarde wordt gezien als een levend mens, maar het ongeboren kind heeft wel degelijk waarde. Dit blijkt uit de discussies over abortus. In het reguliere rabbijnse jodendom vormt Exodus 21:22-23 (een zwangere vrouw verliest haar vrucht bij een vechtpartij) een van de vele sleutelteksten die het verbod op de meeste gevallen van abortus onderbouwen. Abortus wordt echter niet als moord beschouwd, aangezien de Joodse wet een foetus niet als levend beschouwt. De rabbijnse wet of halacha staat abortus toe in gevallen van ‘grote nood’. Daarbij geldt: het bestaande leven heeft voorrang op het potentiële leven. Voor meer informatie over dit onderwerp, zie stringfixer.com/nl/Judaism_and_abortion.

Prof. dr. M. J. Paul

Dit artikel is beantwoord door

prof. dr. M.J. Paul

• Geboortedatum:
  13-03-1955
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Oegstgeest
• Status:
  Actief

262 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven