Dochtertje aanpakken

Wat kan opvoeden soms lastig zijn. Ik vind het een hele mooie taak die we van God hebben gekregen en waar we Hem ook heel hard bij nodig hebben. Prachtig om onze kinderen te sturen en te vormen en te zien hoe dat proces verloopt. Alleen onze oudste dochter van vijf is erg opstandig de afgelopen maanden. En ik merk aan mezelf dat mijn geduld soms minder wordt. Het is een vicieuze cirkel. Ze doet iets wat niet mag of luistert niet. We proberen dit positief te benaderen en vragen bijvoorbeeld of ze iets op wil ruimen. Lukt dit niet dan probeer ik er een positieve draai aan te geven en begrip te tonen. Ik zeg bijvoorbeeld dat het wel heel veel is om alleen te doen en dat mama wel wil helpen. Dan help ik haar mee, maar dan nog probeert ze zo lang mogelijk mij alleen op te laten ruimen en te kijken wat ik dan weer ga doen. Ik laat merken dat ik het jammer vind dat ze niet meegeholpen heeft en dat het de volgende keer dan vast beter gaat.

Helaas stapelt dit zich de hele dag op en het uitproberen gaat maar door. Ik probeer positief te blijven dat dit maar een fase is, maar mijn man vindt kinderen zo helemaal niet leuk meer. Onze tweeling is nu 2,5 en slaapt tussen de middag nog. Als onze dochter naar haar kamer moet om na te denken dan worden de kinderen wakker. Hoe kan ik onze dochter het beste corrigeren/opvoeden als ze iets doet wat niet kan of mag? We praten met haar en ze moet soms naar haar kamer om na te denken. We willen haar niet slaan en dat doen we ook niet, daarom brengen we haar naar kamer, anders zou ze ons als ouders zo boos kunnen maken dat je je zelf beheersing kunt verliezen. Dat willen we echt niet.

Mijn man en ik zitten eigenlijk altijd op één lijn. Het kost voor mijn man ook heel veel energie en hij weet soms ook niet meer wat hij er mee aan moet. Hij heeft pas tegen mij gezegd dat hij van onze kinderen houdt die er nu zijn, maar meer kinderen hoeft voor hem niet. Uiteraard krijgen we kinderen van God, maar hij wil er dus voor zorgen dat het zo ver niet meer komt. Dit begrijp ik, want ook ik zie het niet zitten nu. Hij vindt het ook steeds moeilijker om er elke keer weer over heen te stappen. Nadat ik of hij boos op haar is geweest wil ze altijd knuffelen of op schoot. Dit voelt niet altijd fijn omdat de situatie zich zo vaak herhaalt. Gelukkig zijn de jongens heel rustig, maar ook zij verdienen hun aandacht en slaap ‘s middags. Dit alles even voor uw beeldvorming.

Nu mijn vraag: Hoe pakken we onze dochter het best aan op een pedagogisch verantwoorde en Bijbelse manier? We willen niet dat ze onze grenzen overschrijdt en spullen kapot maakt wanneer ze nadenkt op haar kamer. Daarnaast is ze erg bijdehand en wil bijvoorbeeld ook niet mee naar de kerk op zondag. Ze doet er alles aan (kleding niet aan trekken, brood niet op eten, huilen) om niet naar de kerk te gaan. Ik leg me daar niet bij neer en ze gaat dus elke zondag mee. Ook als ze in de kerk huilt, praat, zeurt of boos doet, dan vertel ik haar dat ze moet stoppen en we er thuis op terug komen. Ze drijft ons soms echt tot wanhoop! We hebben een dominee die begrijpelijk preekt en zelfs boeiend voor kinderen van vijf. Wij als ouders geloven en gaan graag naar de kerk en bidden met onze kinderen, daarnaast ook samen of God ons wil helpen met de opvoeding van onze kinderen.

Alleen heb ik nu ook wat praktische tips nodig om een geduldige en liefdevolle moeder en vrouw te blijven! Ik wil daar nog aan toevoegen dat ze niet alleen die negatieve momenten heeft. Ze kan ook lief spelen en op school gaat ze ook goed mee. Ze helpt mij als moeder ook graag met koken, boodschappen doen etc. En ze heeft ook vriendinnetjes. Zover ik zie loopt haar ontwikkeling ook als gemiddeld. Dus naast mijn vraag zijn er ook vele positieve dingen.

Beste ouder(s),

U omschrijft mooi hoe opvoeden zowel een zegen als een zorg kan zijn. Daarin is afhankelijkheid nodig. U beschrijft dat uw dochter van vijf heel erg opstandig is en dat in de laatste maanden. Het is van belang om na te gaan wat voor specifieke dingen er anders zijn in die afgelopen maanden. Kan het zijn dat de geboorte van de tweeling van invloed is, naast de toenemende spanningen rond jullie opvoedingsvragen? 

U beschrijft daarin een cirkel die ontstaan is van actie en reactie en u heeft gelijk, zo kan het vaak gaan. Het lukt (jonge) kinderen vaak niet om uit die cirkel te stappen. Als volwassene zijn we daarin veel vaardiger om alternatieven en strategien  te bedenken bijvoorbeeld. Echter u heeft daar al erg op ingezet en begint uw geduld te verliezen. Heeft u op school besproken of zij de opstandigheid herkennen, los van de positieve leerresultaten? Vaak kan er een disbalans zijn tussen de ontwikkelingstaken van een kind en zijn vaardigheden. Ook al vermoed u dat zij zich goed ontwikkelt, dan kan het nog van belang zijn om ook op school uw handelingsverlegenheid te bespreken. Er kunnen extra spanningen zijn in het kind zelf (zoals de lat hoog leggen) of moeite mee te komen op school in sociale situaties ten opzichte van leeftijdsgenootjes, waardoor een kind ook thuis meer moeite heeft om emoties te reguleren (dit is positief omgaan met negatieve emoties en rustig blijven bij tegenslag bijvoorbeeld). Omgaan met gezinsnormen, je houden aan regels, zelfstandigheid, taakgerichtheid enzovoort zijn voorbeelden van die ontwikkelingstaken en die zijn voor een vijfjarige dus nog echt en ontwikkelingstaak. Dit wil zeggen stapje voor stapje worden kinderen steeds vaardiger en als het lukt groeien ze in de taak zelf en het vertrouwen waarmee ze dat doen. 

U geeft een mooi voorbeeld van het opruimen. U beschrijft dat u haar even op weg helpt en dan verwacht dat ze het verder zelf kan. Probeert u eens om haar te laten starten met opruimen en pas mee te helpen als zij al bezig is of haar een eigen stukje te geven m.b.t. het opruimen. Volhouden en consequent zijn, is daarbij belangrijk. Als uw dochter merkt dat u het dan alsnog alleen opruimt, dan begrijp ik wel dat ze dit steeds wil proberen. Ze lijkt een sterke eigen wil te hebben. Wat maakt dat u het alsnog alleen doet?  

U kunt daarin vooral veel doen om strijd te voorkomen. U heeft gelijk dat u daarna ook consequenties moet stellen zoals een rustig plekje om even na te denken (nooit te lang bij jonge kinderen). Maar investeer vooral nog in het voorkomen van strijd door haar af te leiden, rustig en duidelijk uw eis te blijven herhalen en daarin vast te houden. Dit vraagt een aansprekende discipline. Vanuit het positief opvoeden kennen we deze uitgangspunten en het volgende is overgenomen van de website van een effectief bewezen interventie om ouders daarbij te ondersteunen: 

-Aansprekende discipline helpt kinderen niet alleen te accepteren om verantwoordelijk te zijn voor hun gedrag, het leert ze ook om rekening te houden met de gevoelens en wensen van anderen. Bovendien helpt het om hun zelfbeheersing te ontwikkelen.

-Voor ouders betekent aansprekende discipline dat je goed voorbereid bent. Je stelt goede basisregels op en vertelt je kind hierbij vooral wat je wel wilt, in plaats van wat je niet wilt. Je geeft duidelijke, rustige instructies en bent consequent, elke dag weer. Je kind zal snel leren dat je altijd volhoudt en dat je meent wat je zegt!
Maar je hoeft niet altijd meteen op elk klein probleem in te gaan. Negeer het gedrag waarvan je denkt dat het eigenlijk aandacht vragen is. Geef het niet te veel aandacht en het kan weer stoppen.Als de gestelde regels worden overtreden, reageer dan snel, blijf kalm en laat een passende consequentie volgen die bij de leeftijd past. Zoals het speelgoed een paar minuten wegnemen. En vergeet niet het gedrag dat je graag wilt zien, te prijzen. Probeer te letten op de momenten waarop je kinderen de regels proberen op te volgen en prijs ze hiervoor. Zeker wanneer ze iets nieuws aan het leren zijn.

Het knuffelen na afloop is juist wel heel goed. Zorg ervoor dat u altijd de relatie herstelt na een conflict en benoemd dat u wilt dat ze luistert, maar dat u veel van haar houdt. Benoem concreet wat u van haar verwachtte en spreek de verwachting uit dat ze het wel kan. Oefent u vooral met kleine taken zoals het opruimen. De kerkgang is heel groot en vraagt veel. Gelukkig gaat dit vaak goed, kijk welke dingen daarin goed gaan en leg daar de nadruk op. Negeer zoveel mogelijk de weerstand vooraf of benoem dat u weet dat ze het lastig vindt, maar dat jullie toch gaan en dat u ziet dat ze bijvoorbeeld wel goed kan stilzitten. 

Echter u omschrijft ook dat de spanningen een forse weerslag hebben op uzelf en uw gezamenlijk opvoederschap met uw man. Daar begint de eerste zorg, namelijk die voor u zelf en papa. Hoe houden jullie het met elkaar ontspannen en wat hebben jullie daarvan van elkaar als echtpaar en van de omgeving nodig? Kinderen voelen dat soms haarfijn aan en reageren met hun gedrag juist averechts. Daarin is het ook van belang om goed zicht te hebben op uw eigen emoties. Ook de emoties die vaak als meer negatief ervaren worden zoals boosheid, teleurstelling en verdriet. Praat daar over met mensen om u heen, zonder te vergoelijken of te vermijden. Zoek iemand die mee kan denken en die uw gezin goed kent of zoek zo nodig professionele hulp om te zorgen dat er meer ontspanning komt voor uzelf en uw gezin. 

Alle goeds en Gods zegen gewenst op de opvoeding.

Vriendelijke groet,
Anja Diepeveen-van der Marel

Dit artikel is beantwoord door

drs. A. Diepeveen- van der Marel

• Geboortedatum:
  19-10-1976
• Kerkelijke gezindte:
  PKN (Hervormd)
• Woon/standplaats:
  Veenendaal
• Status:
  Inactief

52 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven