Gedachten en gepieker zitten geloof in de weg

Ik heb een vraag of eigenlijk meerdere vragen. Ik heb ze hieronder proberen onder woorden te brengen. Dit was nog niet zo makkelijk, dus ik hoop dat het een beetje duidelijk en gestructureerd is. Sorry dat het wat lang geworden is. Ik zit zelf in de PKN. Ik denk dat ik de vraag echter het liefst beantwoord zou willen hebben door ds. B. M. Meuleman. Ik heb namelijk van zijn antwoord op de vraag "Zoeken en worstelen brengen niet dichter bij Jezus" veel geleerd. Toch zijn er na zijn uitgebreide antwoord nog wat vragen blijven hangen bij mij. Ik heb geprobeerd vragen niet nog een keer te stellen die al gesteld waren. 

Ik ben de laatste tijd erg bezig met de vraag of ik het ware zaligmakende geloof heb of niet. Ik geloof alles wat in de Bijbel staat, maar hoe weet ik of ik gered ben? Dit komt voort uit angst voor de wederkomst. Deze angst houdt mij al weken flink in de greep. Ik heb de laatste tijd geprobeerd me over te geven aan God, mijn vertrouwen op Gods beloften te stellen en in Hem te geloven en Jezus aan te nemen als ook mijn Redder en Verlosser. Dan zou je alles moeten krijgen wat je nodig hebt: je zaligheid, je bekering, je wedergeboorte. Ik voel echter geen liefde tot God en soms zelfs verharding, vijandschap of onverschilligheid en mijn angst gaat niet weg. Heb ik me dan wel echt overgegeven en Hem aangenomen? Heb ik dan wel echt berouw of alleen spijt van mijn zonden? Kan ik dat overgeven wel zelf? Nee, denk ik dan, dat moet door de Heilige Geest gewerkt worden, maar je moet ook niet afwachten. Je moet wel tot Hem komen.

Ik heb geprobeerd, daarin zit misschien mijn fout. Ik wil het denk ik zelf doen. Ik heb geprobeerd zoveel mogelijk te leren op dit vlak, ik heb veel gelezen en video's gekeken. Dit gaf me soms rust en bemoediging, maar dat was weer snel weg. Kwam dit gevoel dan doordat ík dan wat gedaan had? Maar tegelijkertijd weet ik dat ik het alleen van God moet verwachten en dit heb ik dan ook meermaals beleden voor Hem. Ik heb echter wel een eigen verantwoordelijkheid, net als de verloren zoon. Dit vind ik een hele lastige. Hierdoor ben ik ook zonden uit mijn leven gaan verwijderen, maar dit leidde uiteraard niet tot rust of geloof. Toch denk ik: ik kan toch niet stoppen met bepaalde dingen kritisch bekijken of het zonde is, want of je nu gelooft of niet, zonde is zonde. Het begint echter steeds obsessievere vormen aan te nemen. Denk bijvoorbeeld aan het dragen van korte broeken. Dit heb ik nooit een issue gevonden, maar pas zag ik iemand van een wat rechtsere kerk en die loopt altijd in lange broeken. En opeens was daar de gedachte: misschien zijn korte broeken niet goed. Sindsdien twijfel ik iedere keer als ik een korte broek aantrek, terwijl ik het eigenlijk niet echt verkeerd vind. In de tijd van de Bijbel trokken ze hun klederen ook weleens op om bijvoorbeeld makkelijker uit de voeten te kunnen, las ik ergens. 

"Hoe kan ik me overgeven aan God en volledig alles van Hem verwachten in plaats van van mijzelf? Hoe stop ik met worstelen?"

 

Wat is hierin de juiste weg om te nemen? Hoe weet ik of iets zonde is of dat ik alleen maar denk dat het misschien zonde zou kunnen zijn? Is iets bij twijfel gelijk zonde (bij twijfel niet doen zegt men vaak)? Je moet toch niet tegen je geweten ingaan? 

Daarnaast de veel belangrijkere vraag: Hoe kan ik me overgeven aan God en volledig alles van Hem verwachten in plaats van van mijzelf? En hoe blijf ik daar vervolgens in? Hoe stop ik met worstelen? Moet ik in plaats van veel lezen en bezig zijn met God(sdienst) mezelf actief remmen hierin en me beperken tot bijvoorbeeld drie keer Bijbellezen op een dag? Ik ben hierin eigenlijk op zoek naar een concrete tip. Want hierover wordt nog weleens verschillend gedacht. Je moet immers je tijd hier nuttig besteden en niet rusten voordat je zekerheid hebt. Maar aan de andere kant moet je je overgeven aan God en het van Hem verwachten (maar niet afwachten) en je moet jezelf niet gek maken.

Een andere concrete zonde (waarin ook sterk mijn geredeneer naar voren komt) waar ik mee worstel is het niet aanspreken van iemand die ik hoor vloeken of zweren. Ik vind dat heel lastig om te doen. Daarnaast hoor ik ook weleens ergens, in bijvoorbeeld een restaurant, een liedje waarin gevloekt of gezworen wordt. Hier wat van zeggen vind ik nog lastiger. Moet ik nu vragen of zij hun playlist of radiozender aan gaan passen? Dit voelt bijna nutteloos voor mij. Is dit wel mijn verantwoordelijkheid? Als ik kijk naar Heidelbergse catechismus vraag en antwoord 99 wel: "met ons stilzwijgen en toezien zulke verschrikkelijke zonden deelachtig maken." Dit vragen en aanspreken durf ik echter niet altijd vanwege schaamte en zoals gezegd denk ik ook: gaat dit niet wat te ver? Maar later of zelfs op het moment denk ik aan Markus 8:35: "Want wie zijn leven zal willen behouden, die zal het verliezen; maar wie zijn leven zal verliezen omwille van Mij en om het Evangelie, die zal het behouden." En ook het vers hiervoor over je eigen leven verloochenen en je kruis opnemen. Dan denk ik bij mijzelf: ik durf vaak mensen niet aan te spreken op vloeken of zweren, dus ik wil als het ware 'mijn leven niet verliezen'.

Als ik vervolgens bid om vergeving en kracht om er een volgende keer wel wat over te zeggen dan voel ik mij zo'n huichelaar. Ik kan bovendien nog steeds met terugwerkende kracht er iets van zeggen aangezien ik bijvoorbeeld weet welk restaurant het was of welke persoon het zei. Daardoor denk ik: zie je, je hebt je leven niet over voor God dus je kunt niet oprecht tot God komen. Daarnaast kunnen onze gebeden gehinderd worden (1 Petrus 3:7) en dit is voor mijn gevoel dan zoiets wat mijn gebeden tegenhoudt aangezien ik niet achteraf iemand er nog op aanspreek. Ook denk ik bij mezelf: het is je niet eens te doen om Gods eer, het is alleen om de schuld en straf te ontlopen. Wat is hierin een goede weg om te gaan? Is dit wel mijn verantwoordelijkheid? En in hoeverre kun je bereid zijn je leven te verloochenen of je kruis op je te nemen voordat je weet of je gelooft? En kan dit je gebeden verhinderen? En dan nog de algemenere vraag: hoe stop ik met al dit geredeneer?

Ik hoop dat u me in deze wirwar van gedachten en redeneringen de goede kant op kunt sturen, want ik zie het niet echt meer. Het zijn erg veel vragen dus ik snap het als er niet op iedere vraag een antwoord is.

Beste vraagsteller,

Als ik je vraag zo lees, denk ik: ach, wat zitten je eigen gedachten en gepieker jezelf toch in de weg. Maar misschien is het gewoon iets dat bij jou hoort en probeer je alles op een rijtje te krijgen. Het kan ook zijn vanuit een stuk angst om het in Gods ogen verkeerd te doen, bang dat je verloren gaat. Of misschien is het iets van grip op alles wil krijgen en bang om dingen los te laten, in dit geval in Gods handen te laten. Het geloof verlaat zich immers op God, geeft Hem alles uit handen, ook en juist als je gedachten met je op de loop gaan. Juist wanneer je geloof niet is zoals het zou moeten zijn en wanneer je leven niet is zoals zou moeten. Van één ding mag je overtuigd zijn: God ziet in liefde en grote barmhartigheid op je neer.

In mijn vorige antwoord wees ik je op je doop. Dat wil ik nu weer doen. In de doop noemt God jouw Zijn kind. Hij verzegelt je dat Zijn Zoon je van al je zonden wast in Zijn bloed en je rechtvaardig voor God rekent. Het enige wat je hoeft te doen, is “amen” zeggen op Gods belofte van genade en vergeving. Hij ziet jou, Zijn kind, worstelen met al je vragen. Hij ziet jou zoeken naar de zekerheid van je zaligheid. Hij ziet het verlangen van je hart en nog voordat je één woord kon zeggen, zei God al “ja” tegen jou. Als je dat ziet, hoe God Zich al vanaf je prilste begin, Zijn kind noemt, hoef je Hem alleen nog maar in de armen te vallen en al je ‘piekergedachten’ loslaten. En nee, dan raak je de grip niet kwijt maar vangt God je op. Sterker nog, Hij houdt je al lang vast. 

Tegelijk kan er veel zijn in je geloof dat zwak is, twijfelend, zondig zelfs, maar daarom laat je hemelse Vader je niet vallen. Wat ik in je vragen zie, is dat de vernieuwing van je leven en vergeving van je zonden door elkaar heen lopen. Anders gezegd, de heiligmaking van je leven en de rechtvaardiging door het geloof zitten elkaar als het ware in de weg. Zoals ik in mijn vorige antwoord aangaf, rechtvaardigt God geen vrome mensen op grond van hun ernstige levenswandel, hun mate van zondekennis of wat dan ook. Hij rechtvaardigt goddelozen die niets anders hebben dan enkel schuld en zonde.

Strikt genomen hebben ze zelfs geen geloof. Ze zijn enkel dood door hun zonden en misdaden en hebben geen vonkje geestelijk leven. Zulke mensen spreekt God vrij van al hun zonden en verklaart hen rechtvaardig door het bloed van Jezus. Hij geeft hen alles wat zij missen: genade, vergeving, nieuw leven, de Heilige Geest en een overvloed aan gaven. In één woord: Hij geeft hen Zijn Zoon. En Hij neemt alles van hen dat zij hebben: zonde, schuld, vijandschap, ongeloof, opstandigheid en een wereld aan verderf. In één woord: de dood. Daarom zegt de Bijbel: “Maar God bevestigt Zijn liefde jegens ons, dat Christus voor ons gestorven is als wij nog zondaars waren.” Deze liefde bevestigt God aan jou in het teken en zegel van de doop. 

Wat ik daarmee bedoel te zeggen, is dat wat je ook doet of niet, God de Eerste is in je leven. Wat je doet of nalaat, verandert Gods liefde voor je niet. Je bent immers Zijn kind. Je kunt niets doen dat Zijn liefde meerder doet worden of juist minder. In Christus heeft Hij je lief met een eeuwige liefde, een liefde zo groot en zo onuitputtelijk, dat wat jij doet daar geen invloed op heeft. Dat is de rechtvaardiging in Zijn bloed. Daarvoor staat Christus’ dood garant. Zijn bloed reinigt je van alle zonden, van de zonden die je gedaan hebt, die je doet en die je nog zult doen. 

Iets anders is de heiligmaking of de vernieuwing van je leven. Je vraag laat zien dat je heel serieus bezig bent met je leven in te richten en op orde te krijgen zodat je leeft naar Gods wil en tot Zijn eer. Je wilt zo min mogelijk zonden doen en het liefst iedere zonde uit je leven weg zien te krijgen. En ja, een leven tot Gods eer vraagt om het in praktijk brengen van Zijn Woord in het leven van elke dag. Je noemt daar verschillende voorbeelden van, van je kleding tot het horen van een liedje.

"Laat niet de heiligmaking van je leven bepalend zijn voor het antwoord op de vraag of je wel of niet een kind van God bent. Het geloof brengt wel vruchten voort maar draai die volgorde niet om.

 

Maar weet je, laat niet de heiligmaking van je leven bepalend zijn voor het antwoord op de vraag of je wel of niet een kind van God bent. Het geloof brengt wel vruchten voort maar draai die volgorde niet om. Wanneer je jezelf in Gods vaderarmen laat vallen, zal je leven hoe langer hoe meer gericht zijn op Zijn geboden, zoals het laatste couplet van de berijmde Tien Geboden zingt: “Och, of wij Uw geboôn volbrachten! Genâ, o hoogste Majesteit! Gun door 't geloof in Christus krachten, Om die te doen uit dankbaarheid.” Je doet dus Gods geboden niet omdat daarmee je zaligheid te verdienen of om je zelf aangenamer te maken in Gods ogen. 

Als je leeft uit het geloof dat je om Christus’ wil Zijn kind bent, word je stapje voor stapje aan Zijn beeld gelijk. Dat is wat de Bijbel heiligmaking noemt. De wortel van die heiligmaking is Gods liefde, de vernieuwing van je leven is de vrucht. Als je leeft uit Gods liefde komen die vruchten van dankbaarheid echt wel. Ze groeien als vrucht van het geloof. Je kunt ze niet forceren. God heeft het zaad van Zijn Woord in je hart gestrooid en door Zijn Geest zal dit zaad vrucht dragen. Het is een proces. Het zaad van Zijn Evangelie heeft tijd nodig om te groeien, te bloeien, vrucht te dragen. Wanneer je te veel gaat wieden, pijnlijk nauwkeurig al het onkruid uit je leven wilt trekken, heb je kans dat je onbedoeld de aarde verstoort. En het heeft ook geen zin om aan het gezaaide te gaan trekken, alsof je de bloemen kunt laten groeien en uit de grond kunt trekken, onder het motto: hoe eerder hoe beter. Laat ik de natuur, ook de geestelijke natuur, een handje helpen. 

Daarbij sluit je vraag aan of je jezelf actief moet remmen in het vele lezen en bezig zijn met God en godsdienst. Mijn antwoord is: ja, ik denk het wel. Probeer meer te leven uit het vertrouwen op God dat Hij Zijn eigen werk in jou zegent en tot bloei doet komen. Hij laat niet los het werk dat Hij in jou begon. Geef als het ware God de ruimte, de tijd om door Zijn Heilige Geest het gezaaide Woord in je hart tot ontkieming te laten komen, te laten groeien en op Zijn tijd te laten bloeien.

Het kan juist heel zegenrijk zijn om jezelf te beperken tot driemaal per dag je Bijbel te lezen, zodat er ruimte komt om wat je gelezen hebt te laten bezinken en te overdenken. Dat kan een kort Bijbelgedeelte zijn of zelfs een enkele tekst die de hele dag met je meegaat. Het gaat niet om hoeveel je leest maar hoe je het leest: met aandacht, biddend, onder de leiding van Gods Geest. Het heeft geen zin om bakken met zaad uit te strooien op de beperkte hoeveelheid aarde van je hart zonder dat het de kans krijgt te ontkiemen. Het Woord Gods is een kracht tot behoud voor een ieder die gelooft. Daarbij gaat het om de kwaliteit van het Woord, niet de kwantiteit. 

"Het gaat niet om hoeveel je in de Bijbel leest maar hoe je het leest. Het heeft geen zin om bakken met zaad uit te strooien op de beperkte hoeveelheid aarde van je hart zonder dat het de kans krijgt te ontkiemen"

 

Denk aan de gelijkenis van het mosterdzaad. Het is maar klein maar heeft een grote kracht in zich en groeit uit tot een boom met grote takken. Zo kan een enkele Bijbeltekst grote kracht uitoefenen in je hart, wanneer je net als Maria, de moeder van Jezus, Zijn woorden bewaart, overleggende die in je hart. Je kunt zo de hele dag door een Bijbelvers overdenken, meenemen in je gebeden en in alle stilte zijn werk laten doen, onder de beademing van de Heilige Geest. Je mag net als Maria bidden: “Mij geschiede naar Uw Woord.” Laat de Heere maar door Zijn Geest in je werken. Het hangt niet af van jouw activiteit en inspanning, of zoals Romeinen 9 zegt, van hem die wil of die hardloopt, maar van God Die Zich ontfermt. “Uw vrucht wordt uit Mij gevonden”, Hosea 14:9.

Christus heeft jouw zaligheid al verdiend en verworven toen Hij sprak: “Het is volbracht.” Hij draagt ook zelf zorg voor de uitwerking ervan in je leven. Hij Die je het geloof geeft, zal het ook onderhouden, versterken, bewaren tot op de dag van Zijn wederkomst of wanneer je Hem voor die tijd mag ontmoeten. Immers, “Hij Die je roept, is getrouw, Die het ook doen zal”, 1 Thessalonicenzen 5:24. 

Tot slot betekent leven uit het geloof niet dat je altijd op de toppen van je geloof leeft. In mijn vorige antwoord heb ik uitgelegd dat je beter kunt stoppen met worstelen, vragen en zoeken wanneer je op die manier Gods genade wilt verdienen. Je mag jezelf overgeven aan Christus Jezus. Dat betekent niet dat een christen helemaal geen worsteling kent en dat ervaar je ook zelf. Het geloof wordt vaak aangevallen en aangevochten. De duivel zit niet stil en de wereld zit, zoals je zelf merkt, vol met valkuilen en zonden. Bovendien heb je je eigen hart tegen dat steeds weer geraffineerd blijkt te zijn. Je geloof zal nooit volmaakt zijn, net zomin als de vernieuwing van je leven dat is. Je oude mens, zoals je van nature bent, moet je helaas je leven lang met je meedragen. Elke keer merk je weer iets van verharding of vijandschap of onverschilligheid in je hart. Je schiet telkens tekort, zeker. Je oude natuur zal steeds de kop op steken en de strijd aangaan met je nieuwe mens, het nieuwe leven door Gods Geest. Het vlees begeert nu eenmaal tegen de Geest en de Geest tegen het vlees en deze staan tegenover elkaar, zodat je niet doet, wat je zou willen, Galaten 5:17. De zorgen en verzoekingen van de wereld zullen proberen het zaad van het Woord te verstikken. De satan probeert telkens het gezaaide Woord weg te nemen. Het geloof in Jezus betekent een levenslange strijd tegen al deze dingen. Maar tegelijk moet je niet wanhopen. De overwinning is zeker. Die heeft Jezus behaald aan het kruis. De kop van de slang is vermorzeld. Let niet op jezelf, op de hardheid van je hart en de zwakheid van je geloof. Let niet op je gebrek aan liefde en ijver in Gods dienst. Let niet op al die dingen waar je je leven lang mee te strijden zult hebben. 

Let op Jezus Christus, de overste Leidsman en Voleinder van je geloof. Kijk niet naar al je tekortkomingen maar zie op de volheid die in Jezus is. Hij bidt voor je, opdat je geloof niet zal ophouden. Hij pleit voor je in het hemels heiligdom als je getrouwe en barmhartige Hogepriester. Elke keer als je in zonden valt en jezelf zo tegenvalt, onthoud dan: “Indien iemand gezondigd heeft, wij hebben een Voorspraak bij den Vader, Jezus Christus, den Rechtvaardige, En Hij is een Verzoening voor onze zonden; en niet alleen voor de onze, maar ook voor de zonden der gehele wereld”, 1 Johannes 2:1,2. Als twijfelt of je wel het ware, zaligmakende geloof hebt, zou ik haast zeggen: het maakt niet uit. Je mag tot Hem komen, ook als je het niet hebt. Juist dan. En als je het wel hebt, dan weer. Je mag altijd opnieuw tot Christus komen en Hem je schuld belijden. Je mag elk moment je schuldige ziel in Zijn doorboorde handen neerleggen. Je zult met de tijd vanzelf merken dat je vertrouwen in Hem groeit, dat het geloof in Hem sterker wordt. Dat Hij Die geloof vraagt het ook Zelf aan je geeft. Jij hoeft niets te hebben want Hij geeft alles. 

Ik hoop dat ik je enigszins richting heb kunnen geven. Ik ben blij dat je de vrijmoedigheid had om deze vervolgvraag te stellen. Het is mijn gebed dat de Heilige Geest je helderheid in het geloven en inzicht in Gods Woord geeft!

Met hartelijke groet,
Ds. B. M. Meuleman