Niet willen zingen voor de koning
Redactie Refoweb | 58 reacties | 24-03-2025| 08:40
Vraag
Afgelopen week werd ik door onze ouderling gebeld met de mededeling dat ik op tweetal kom voor het ambt van diaken. Nu ben ik ten volle bereid mijn verantwoordelijkheid te nemen, maar ik zit wel met een gewetensvraag. In onze gemeente is het gebruikelijk dat na Koningsdag het Wilhelmus wordt gezongen als eerbetoon aan de koning. Dat is iets wat tegen mijn principes ingaat en waarvan ik ook niet geloof dat het vanuit de Bijbel uit te leggen of te verdedigen is. Ik heb dit meermaals bij de kerkenraad aangegeven, maar nooit een ander antwoord gekregen als: “We vinden het een mooie traditie.” Omdat ik me (als ik verkozen word) ook verantwoordelijk zal voelen voor het beleid van de kerkenraad, is dit voor mij in mijn overwegingen een behoorlijke belemmering om ja te zeggen op dit ambt.
Ik besef heel goed dat het Wilhelmus op papier ná de dienst gezongen wordt, maar met die uitvlucht kom ik met mijn geweten niet weg. Zijn er meer mensen die hier tegenaanlopen? En is er een mogelijkheid om het ambt wél op me te nemen, maar voor deze specifieke dienst een tijdelijke ontheffing te krijgen? En voor de duidelijkheid: het gaat me niet om het Wilhelmus an sich, want op 4 en 5 mei kan ik dat uit volle overtuiging meezingen. Maar niet ter ere van een aardse koning.
Groet, een potentieel (want nog niet verkozen) kerkenraadslid.
Antwoord
Wij vonden deze bijbelteksten:
“Zijt dan alle menselijke ordening onderdanig, om des Heeren wil; hetzij de koning, als de opperste machthebbende; hetzij de stadhouderen, als die van hem gezonden worden, tot straf wel der kwaaddoeners, maar tot prijs van hen die goed doen. Want alzo is het de wil van God, dat gij, weldoende, de mond stopt aan de onwetendheid der dwaze mensen. Als vrijen en niet de vrijheid hebbende als een deksel der boosheid, maar als dienstknechten van God. Eert een ieder; hebt de boederschap lief; vreest God; eert de koning” (1 Petrus 2 : 13-17).
“Mijn zoon! vrees den HEERE en den koning; vermeng u niet met hen, die naar verandering staan” (Spreuken 24:21).
Lees ook de onderstaande artikelen voor meer informatie:
Dit artikel is beantwoord door
Redactie Refoweb
Bijzonderheden:
Mailadres: vragen@refoweb.nl
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
58 reacties
Hans1978
31-03-2025
/ 14:56
@CrA
Daar heb ik geen moeite mee, dat betekent namelijk dat je iemand zegen wenst in zijn werk. En of je dat zingend doet of middels een handdruk en een uitgesproken zegenwens is een arbitrair verschil.
Daar heb ik geen moeite mee, dat betekent namelijk dat je iemand zegen wenst in zijn werk. En of je dat zingend doet of middels een handdruk en een uitgesproken zegenwens is een arbitrair verschil.
CrA
31-03-2025
/ 15:02
@Hans1978, kun je je voorstellen dat iemand ook zo het volkslied kan zingen?
Hans1978
31-03-2025
/ 15:44
@CrA
Nee, dat kan ik niet, en ik denk ook niet dat dat gebeurd.
Iemand een zegen toewensen waar diegene niet bij is is wat ongeloofwaardig, vind je niet?
Alsof je iemand feliciteert met zijn verjaardag door in zijn afwezigheid in het wilde weg "gefeliciteerd" te roepen...
Nee, dat kan ik niet, en ik denk ook niet dat dat gebeurd.
Iemand een zegen toewensen waar diegene niet bij is is wat ongeloofwaardig, vind je niet?
Alsof je iemand feliciteert met zijn verjaardag door in zijn afwezigheid in het wilde weg "gefeliciteerd" te roepen...
CrA
31-03-2025
/ 17:22
@Hans1978, iemand een zegen toewensen waar diegene niet bij is, is ongeloofwaardig zeg je. Dan is die eer die men de koning geeft volgens jou toch ook ongeloofwaardig. Dus waar maak je je druk over?
davinci
31-03-2025
/ 18:38
"..ongepaste eerbewijzen aan mensen die daar geen recht op hebben.
Een eerbewijs waarbij zelfs de naam van God gebruikt wordt (6e couplet).."
@Hans, kun je even helpen, want waar in het 6e couplet zit het probleem dan? Het vers klinkt toch eerder als iemand die zich gelovig, afhankelijk en onderdanig weet t.o.v. God?
Couplet 6
Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o
God mijn Heer, op U zo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmermeer. Dat ik doch
vroom mag blijven, Uw dienaar t'aller
stond, de tirannie verdrijven die mij mijn
hart doorwondt.
Een eerbewijs waarbij zelfs de naam van God gebruikt wordt (6e couplet).."
@Hans, kun je even helpen, want waar in het 6e couplet zit het probleem dan? Het vers klinkt toch eerder als iemand die zich gelovig, afhankelijk en onderdanig weet t.o.v. God?
Couplet 6
Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o
God mijn Heer, op U zo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmermeer. Dat ik doch
vroom mag blijven, Uw dienaar t'aller
stond, de tirannie verdrijven die mij mijn
hart doorwondt.
Hans1978
01-04-2025
/ 08:16
@Davinci
Je hebt gelijk dat er in principe geen onvertogen woord in het 6e couplet van het Wilhelmus staat.
Als je deze tekst op 4 of 5 mei zingt is het dan ook een mooi gebed voor blijvende vrede.
Als je het gaat zingen ter ere van een mens komt het in mijn optiek toch wel héél dicht bij "ijdel gebruik" van Zijn Naam.
Je hebt gelijk dat er in principe geen onvertogen woord in het 6e couplet van het Wilhelmus staat.
Als je deze tekst op 4 of 5 mei zingt is het dan ook een mooi gebed voor blijvende vrede.
Als je het gaat zingen ter ere van een mens komt het in mijn optiek toch wel héél dicht bij "ijdel gebruik" van Zijn Naam.
tulp
01-04-2025
/ 17:54
Beste Hans,
Ik denk dat je het te groot maakt.
Vers 6 is een bede van de koning die we rond Koningsdag met hem meebidden.
Hoe ik je lees, lopen jouw pijn vanwege je vader en je principes een beetje door elkaar.
Door je onverwerkte pijn, lukt het je niet goed om te relativeren. Dat is heel begrijpelijk, maar het maakt je besluitvormingsproces niet zuiver. Alleen daarom al lijkt het me wijs om te bedanken en eerst maar eens met je pijn/principes aan de slag te gaan.
Je pijn blaast het 'probleem' op tot een enorm principe, maar zó groot als het voor jou is, is het in werkelijkheid niet.
Ik denk dat je het te groot maakt.
Vers 6 is een bede van de koning die we rond Koningsdag met hem meebidden.
Hoe ik je lees, lopen jouw pijn vanwege je vader en je principes een beetje door elkaar.
Door je onverwerkte pijn, lukt het je niet goed om te relativeren. Dat is heel begrijpelijk, maar het maakt je besluitvormingsproces niet zuiver. Alleen daarom al lijkt het me wijs om te bedanken en eerst maar eens met je pijn/principes aan de slag te gaan.
Je pijn blaast het 'probleem' op tot een enorm principe, maar zó groot als het voor jou is, is het in werkelijkheid niet.
Rosah21
02-04-2025
/ 08:59
Het Wilhelmus is een ode aan Willem van Oranje. Willem van Oranje wisselde net zo makkelijk van geloof als van vrouw. En hij stond ook voor godsdienstvrijheid.
Daarom lijkt het mij juist passend om zelf te mogen kiezen of je wel/niet mee wil zingen volgens mij heeft niemand daar wat mee te maken.
"Voor vrijheid van geweten vocht hij voor het verschil, dus ik denk dat je van hem zelf mag weten of je mee zingen wil ;) "
Daarom lijkt het mij juist passend om zelf te mogen kiezen of je wel/niet mee wil zingen volgens mij heeft niemand daar wat mee te maken.
"Voor vrijheid van geweten vocht hij voor het verschil, dus ik denk dat je van hem zelf mag weten of je mee zingen wil ;) "
Boho35
03-04-2025
/ 20:58
Het Wilhelmus ís geen eerbetoon aan een koning of koningin.
Het Wilhelmus is ons volkslied dat ter ere van tal van gebeurtenissen wordt gezongen.
Dat het gestoeld is op de gebeurtenissen rond Willem van Oranje die de voorzet gaf tot vrijheid, zorgt er alleen maar voor dat het om díe dieperliggende oorzaak van vrij-zijn, nauw verbonden is met het eigen land.
Waarom zie je het niet als uiting van feestelijkheid ivm een feestdag die (toevallig) ook de verjaardag is van...?
En terzijde: los van herinneringen in eigen kring; vind je het gepast om haat/wrok/leed van jaren her uit te willen oefenen op de kindskinderen?
Is dat Bijbels?
Kan de huidige koning (die zich overigens kritisch heeft uitgesproken over zijn overgrootmoeder!) daarvoor verantwoordelijk worden gehouden?
Als iemand zó diaken wenst te worden, wat is er dan beschikbaar aan pastorale zorg jegens mensen die worstelen met wrok en haat? Hoe kan je die dan wijzen hoe het moet als je dat zelf op dit stuk ook niet kunt?
Het Wilhelmus is ons volkslied dat ter ere van tal van gebeurtenissen wordt gezongen.
Dat het gestoeld is op de gebeurtenissen rond Willem van Oranje die de voorzet gaf tot vrijheid, zorgt er alleen maar voor dat het om díe dieperliggende oorzaak van vrij-zijn, nauw verbonden is met het eigen land.
Waarom zie je het niet als uiting van feestelijkheid ivm een feestdag die (toevallig) ook de verjaardag is van...?
En terzijde: los van herinneringen in eigen kring; vind je het gepast om haat/wrok/leed van jaren her uit te willen oefenen op de kindskinderen?
Is dat Bijbels?
Kan de huidige koning (die zich overigens kritisch heeft uitgesproken over zijn overgrootmoeder!) daarvoor verantwoordelijk worden gehouden?
Als iemand zó diaken wenst te worden, wat is er dan beschikbaar aan pastorale zorg jegens mensen die worstelen met wrok en haat? Hoe kan je die dan wijzen hoe het moet als je dat zelf op dit stuk ook niet kunt?
WillemB
04-04-2025
/ 12:04
Bravo Boho... hierin ben ik het dan wél weer met je eens.
Met name de laatste twee alinea's.
Met name de laatste twee alinea's.
Boho35
04-04-2025
/ 17:40
Fijn Willem :)
Naast de Bijbel geloof ik onvoorwaardelijk in dialoog en vooral het stuk: actief luisteren en daarna zorgvuldig reageren.
Naast de Bijbel geloof ik onvoorwaardelijk in dialoog en vooral het stuk: actief luisteren en daarna zorgvuldig reageren.
Hans1978
07-04-2025
/ 15:52
@BoHo
Met je eens dat het niet wenselijk is om de huidige generatie verantwoordelijk te houden voor het gedrag van hun voorouders.
Aan de andere kant is het wél zo dat je dat dan ook beide kanten op moet doen.
Als je een telg van het Oranjehuis alleen op zijn eigen daden mag aankijken valt de hele basis onder een overerfbaar koningschap weg.
Het voelt wat dubbel dat je Willem Alexander niet op de fouten van zijn voorouders mag beoordelen, maar dat hij wel koning mag zijn vanwege (vemeende) goede daden van diezelfde voorouders.
Daarnaast: ik voel geen wrok tegen welk nog levend lid van het Oranjehuis dan ook.
Ik ben alleen principieel afgehaakt bij de monarchie, en heb (ook in deze discussie) nog géén argumenten gehoord waarom er in een kerk voor een aardse koning gezongen moet worden .
In ons kerkgenootschap spelen heel principiele zaken, maar het mooie daarin is dat iedereen wél claimt de Bijbel als leidend te beschouwen.
Dit punt is voor mij net zo principieel, maar ik heb nog geen enkele onderbouwing vanuit de bijbel gehoord.
Wel dat ik de keizer (koning) dien te eerbiedigen (wat ik doe), maar niet dat ik dat moet doen door voor de verjaardag van zo'n man te gaan zingen.
Laat staan in de setting van een kerkdienst.
Met je eens dat het niet wenselijk is om de huidige generatie verantwoordelijk te houden voor het gedrag van hun voorouders.
Aan de andere kant is het wél zo dat je dat dan ook beide kanten op moet doen.
Als je een telg van het Oranjehuis alleen op zijn eigen daden mag aankijken valt de hele basis onder een overerfbaar koningschap weg.
Het voelt wat dubbel dat je Willem Alexander niet op de fouten van zijn voorouders mag beoordelen, maar dat hij wel koning mag zijn vanwege (vemeende) goede daden van diezelfde voorouders.
Daarnaast: ik voel geen wrok tegen welk nog levend lid van het Oranjehuis dan ook.
Ik ben alleen principieel afgehaakt bij de monarchie, en heb (ook in deze discussie) nog géén argumenten gehoord waarom er in een kerk voor een aardse koning gezongen moet worden .
In ons kerkgenootschap spelen heel principiele zaken, maar het mooie daarin is dat iedereen wél claimt de Bijbel als leidend te beschouwen.
Dit punt is voor mij net zo principieel, maar ik heb nog geen enkele onderbouwing vanuit de bijbel gehoord.
Wel dat ik de keizer (koning) dien te eerbiedigen (wat ik doe), maar niet dat ik dat moet doen door voor de verjaardag van zo'n man te gaan zingen.
Laat staan in de setting van een kerkdienst.
CrA
07-04-2025
/ 19:34
@Hans1978, je hebt geen argumenten gehoord waarom er voor een aardse koning in de kerk moet worden gezongen. Het moet niet; er is geen expliciet gebod voor, maar er is ook geen expliciet verbod in de Bijbel te vinden.
Niemand wordt gedwongen om te zingen voor de koning. Maar men gaat te ver in de rol als ambtsdrager dat men het voor de hele gemeente gaat verbieden, omdat men vindt dat het in strijd is met het 3e gebod. Dan oordeelt men over het hart en heerst men over iemands geweten.
Niemand wordt gedwongen om te zingen voor de koning. Maar men gaat te ver in de rol als ambtsdrager dat men het voor de hele gemeente gaat verbieden, omdat men vindt dat het in strijd is met het 3e gebod. Dan oordeelt men over het hart en heerst men over iemands geweten.
Davinci83
07-04-2025
/ 20:19
Wanneer je lid wilt blijven van een bepaalde groepering moet je je denk ik ook een beetje voegen naar de regels (of gewoonten in dit geval) omdat de eenheid onderling ook heel belangrijk is. Anders kun je denk ik beter aansluiten bij een andere groep gelijkgestemden. Dat voorkomt dat je 'twist' en tweedracht zaait.
Ik zeg niet dat je het hebt, maar vooral mensen met eigenschappen binnen het autistisch spectrum zie ik van zulke (naar mijn idee) kleine dingetjes iets groots maken. Dan zullen er ook straks misschien nog heel veel andere dingen zijn waar je straks mee vastloopt in discussies als het om het beleid gaat. Maar misschien zie ik het verkeerd.
Ik zeg niet dat je het hebt, maar vooral mensen met eigenschappen binnen het autistisch spectrum zie ik van zulke (naar mijn idee) kleine dingetjes iets groots maken. Dan zullen er ook straks misschien nog heel veel andere dingen zijn waar je straks mee vastloopt in discussies als het om het beleid gaat. Maar misschien zie ik het verkeerd.
Hans1978
08-04-2025
/ 07:43
@DaVinci
Ik heb bij mijn weten géén afwijking in het autistisch spectrum, maar ik snap wat je bedoelt.
Het is erg lastig om voor een ander te bepalen wat hoofdzaken en wat bijzaken zijn.
En aangezien mijn leven behoorlijk gekleurd is door het feit dat mijn vader zijn vader nooit gekend heeft is het voor mij moeilijk om dat los te laten als zijnde "middelmatige zaak". Overigens wordt de term "middelmatige zaak" over het algemeen alleen maar gebruikt om aan te geven dat een ander zich ergens niet druk om moet maken, terwijl degene die de uitdrukking bezigt er meestal exact net zo'n halszaak van maakt (maar met een tegengesteld doel).
Dat ik een kerk met gelijkgezinden zou moeten zoeken is wél een heel bijzondere: ik ga namelijk niet naar de kerk om daar gelijkgezinden te spreken of te ontmoeten.
Ik zie het als mijn taak om deze misstand aan de kaak te stellen, maar als ieder die een misstand aanstipt zich maar elders dient te vervoegen krijg je toch wel een beetje een rare smaak in de mond.
En voor de duidelijkheid: ik heb an sich niets tegen Willem Alexander (de pijnpunten zitten bij zijn overgrootmoeder en zijn grootvader), maar wél tegen het instituut "koningshuis".
Dat we in Nederland een politiek systeem hebben waar voor iedereen wel wat op aan te merken is neem ik voor lief (en ik erken in die zin dan ook allen die boven ons gesteld zijn / zich boven ons gesteld hebben), maar om daar in/na een kerkdienst voor te gaan zingen gaat me te ver.
Zeker ook als we een week later (als we de vrijheid en de verlossing van het Nazisme vieren) helemaal niets doen met datzelfde volkslied.
Ik heb bij mijn weten géén afwijking in het autistisch spectrum, maar ik snap wat je bedoelt.
Het is erg lastig om voor een ander te bepalen wat hoofdzaken en wat bijzaken zijn.
En aangezien mijn leven behoorlijk gekleurd is door het feit dat mijn vader zijn vader nooit gekend heeft is het voor mij moeilijk om dat los te laten als zijnde "middelmatige zaak". Overigens wordt de term "middelmatige zaak" over het algemeen alleen maar gebruikt om aan te geven dat een ander zich ergens niet druk om moet maken, terwijl degene die de uitdrukking bezigt er meestal exact net zo'n halszaak van maakt (maar met een tegengesteld doel).
Dat ik een kerk met gelijkgezinden zou moeten zoeken is wél een heel bijzondere: ik ga namelijk niet naar de kerk om daar gelijkgezinden te spreken of te ontmoeten.
Ik zie het als mijn taak om deze misstand aan de kaak te stellen, maar als ieder die een misstand aanstipt zich maar elders dient te vervoegen krijg je toch wel een beetje een rare smaak in de mond.
En voor de duidelijkheid: ik heb an sich niets tegen Willem Alexander (de pijnpunten zitten bij zijn overgrootmoeder en zijn grootvader), maar wél tegen het instituut "koningshuis".
Dat we in Nederland een politiek systeem hebben waar voor iedereen wel wat op aan te merken is neem ik voor lief (en ik erken in die zin dan ook allen die boven ons gesteld zijn / zich boven ons gesteld hebben), maar om daar in/na een kerkdienst voor te gaan zingen gaat me te ver.
Zeker ook als we een week later (als we de vrijheid en de verlossing van het Nazisme vieren) helemaal niets doen met datzelfde volkslied.
davinci
08-04-2025
/ 13:40
@Hans1978
Bedankt voor je heldere toelichting. Ik moet zeggen dat ik niet goed had gelezen wat je eerder had getypt over je familiesituatie rond je vader. Mijn excuus, want nu snap ik het in elk geval een stuk beter! Wijsheid toegewenst en wat mij betreft elkaar lekker vrijlaten hierin en respecteren van verschillen van inzicht/beleving.
"...Mijn pijn bij het koningshuis zit hem vooral in de rol die ze rond WOII gespeeld hebben. Mede daardoor is mijn vader vaderloos opgegroeid, wat later ook mijn jeugd behoorlijk beinvloedt heeft.
Daardoor kan ik niet "gewoon niet meezingen", omdat het mij oprecht pijn doet als ik deze lofzang moet aanhoren..."
Bedankt voor je heldere toelichting. Ik moet zeggen dat ik niet goed had gelezen wat je eerder had getypt over je familiesituatie rond je vader. Mijn excuus, want nu snap ik het in elk geval een stuk beter! Wijsheid toegewenst en wat mij betreft elkaar lekker vrijlaten hierin en respecteren van verschillen van inzicht/beleving.
"...Mijn pijn bij het koningshuis zit hem vooral in de rol die ze rond WOII gespeeld hebben. Mede daardoor is mijn vader vaderloos opgegroeid, wat later ook mijn jeugd behoorlijk beinvloedt heeft.
Daardoor kan ik niet "gewoon niet meezingen", omdat het mij oprecht pijn doet als ik deze lofzang moet aanhoren..."
leannevb94
10-04-2025
/ 13:43
Beste Hans,
Je bent een gezegend mens als dit je enige ‘probleem’ is om nee te zeggen voor het beroep. Ik hoop dat je in je ambt als je deze hebt aangenomen hebt je de Ander en de ander dient. Je zit niet in een kerkenraad om je eigen (zonder bijbelse onderbouwing) principes door een de strot van een ander te duwen.
Je bent een gezegend mens als dit je enige ‘probleem’ is om nee te zeggen voor het beroep. Ik hoop dat je in je ambt als je deze hebt aangenomen hebt je de Ander en de ander dient. Je zit niet in een kerkenraad om je eigen (zonder bijbelse onderbouwing) principes door een de strot van een ander te duwen.
Hans1978
10-04-2025
/ 13:50
@Leanne:
Je zit inderdaad niet in de kerkenraad om anderen je eigen principes door de strot te duwen.
Dat is helaas wél wat op dit moment gebeurt.
Daarnaast: de huidige praktijk is ook niet onderbouwd met de Bijbel in de hand, dus ik zie je punt niet helemaal.
Maar het besluit is afgelopen dagen genomen: ik kan geen verantwoordelijkheid nemen voor de huidige praktijk zonder daarin in gewetensnood te komen.
Ik heb dus gisteren bedankt voor het ambt. Met pijn in het hart, want ik voel me wél geroepen...
Je zit inderdaad niet in de kerkenraad om anderen je eigen principes door de strot te duwen.
Dat is helaas wél wat op dit moment gebeurt.
Daarnaast: de huidige praktijk is ook niet onderbouwd met de Bijbel in de hand, dus ik zie je punt niet helemaal.
Maar het besluit is afgelopen dagen genomen: ik kan geen verantwoordelijkheid nemen voor de huidige praktijk zonder daarin in gewetensnood te komen.
Ik heb dus gisteren bedankt voor het ambt. Met pijn in het hart, want ik voel me wél geroepen...
WillemB
10-04-2025
/ 15:46
Iets klopt hier niet, hans1978.
Misschien heel lastig voor je, maar als ik eerlijk ben denk ik dat er twee mogelijkheden zijn:
1. Je bent inderdaad geroepen maar geeft geen gehoor en bent vervolgens ongehoorzaam.
2. Of je bent niet geroepen, en daarom kun je het gewoon naast je neerleggen.
Misschien heel lastig voor je, maar als ik eerlijk ben denk ik dat er twee mogelijkheden zijn:
1. Je bent inderdaad geroepen maar geeft geen gehoor en bent vervolgens ongehoorzaam.
2. Of je bent niet geroepen, en daarom kun je het gewoon naast je neerleggen.
Davinci83
10-04-2025
/ 23:15
3. Of je bent wel geroepen, maar God geeft je vrijheid om daar nu iets mee te doen of niet. Dus meer een geboden mogelijkheid. Hij begrijpt ook hoe hij zich voelt hierover en volgens mij heeft hij er goed over nagedacht.
