Dialectische gedragstherapie

Ik heb een beetje een lastige vraag (denk ik). Naar aanleiding van trauma gerelateerde problematiek en zelfdestructief gedrag ben ik aangemeld voor dialectische gedragstherapie. Ik wilde zelf liever iets anders, maar ze vinden de problemen dusdanig dat individuele therapie niet voldoende is en ik eerst moet leren mijn emoties te reguleren, alvorens we aan traumaverwerking kunnen gaan denken. Alleen, ik vind het nog al lastig wat ik van DGT moet vinden. Wat ik in de brochure erover las kwam een beetje zweverig op mij over. Vooral omdat er oosterse Zen-technieken worden gebruikt als ontspanningsoefening etc. Maar hoe moet ik hier als christen mee omgaan? Mag ik daar aan mee doen? Ik wil heel graag weer mijn leven op kunnen pakken, maar moet dat op deze manier? Overigens is de startdatum momenteel uitgesteld omdat ik te weinig weeg en moet ik eerst kunnen bewijzen zonder hulp dat te kunnen veranderen. Het liefst zou ik een bij een christelijke instelling in therapie gaan, maar die zijn er niet bij mij in de buurt. Moet ik dan er maar mee stoppen en samen met God eruit zien te komen? Ik zie mijn vraag om psychische hulp vaak als dat ik denk dat God tekort schiet. En dat wil ik niet.

Dialectische therapie is vooral ontwikkeld voor mensen met heftige tegenstrijdige emoties die zij moeilijk kunnen beheersen. In het bijzonder als er sprake is van een borderline persoonlijkheidsstoornis. Tevens wordt deze therapie ingezet bij traumaverwerking en ook dan is er vaak sprake van een (vermoeden van) borderline persoonlijkheidsstoornis.

Eén van de onderdelen uit deze therapie is kort gezegd je aandacht  leren te richten op dingen die op je afkomen, zonder dat je daar direct allerlei oordelen over hebt. Zeg maar een ontvankelijke en aanvaardende vorm van aandacht. Door niet direct te oordelen, bevordert dit de innerlijke rust en concentratie op wat zich aandient. Dit is erg belangrijk om de mentale balans te handhaven en zo wat meer evenwichtig in het leven te kunnen staan.

Inderdaad is dit onderdeel van de therapie wel in relatie gebracht met het Zen boeddhisme. Evengoed zouden er overigens redenen gegeven kunnen worden om deze techniek in relatie te brengen met christelijke vormen van meditatie. Je zorg of dit onderdeel van de therapie wel in bijbelse zin te verantwoorden is, neem ik niettemin volstrekt serieus. Ik zou er het volgende van willen zeggen.

Het gaat om een techniek die gericht is op training van je aandacht en denken, zodat dit tot rust kan komen. Vaak wordt hiervoor ook wel de aanduiding "mindfullness" gebruikt. Met deze techniek op zich is bijbels gezien niets mis. Het wordt pas een probleem als de techniek onderdeel zou worden van het leren van een onbijbelse levensbeschouwing. Maar daar gaat echt niet om bij dialectische therapie! Het is een pragmatische ondersteuning bij het leren om anders om te gaan met de problemen die je hebt, met name in je manier van denken.

Alleen zodra er expliciet boeddhistisch gedachtengoed aan de orde zou komen, zou ik daar heel duidelijk tegen protesteren. Maar een boeddhistisch gedachtengoed is helemaal niet nodig om de therapie te volgen.

Hetzelfde zou ik willen zeggen van ontspanningsoefeningen. Ook dat zijn gewoon technieken, die je pragmatisch kunt gebruiken en die hun nut hebben bewezen bij mensen die veel last van spanningen hebben. Maar ook hier geldt, dat wanneer onbijbelse elementen aan de orde zouden komen, je die niet hoeft te accepteren en ook niet hoeft te gebruiken. Pas het louter toe als hulpmiddel.

Ik adviseer je om je zorg vooraf te bespreken met je behandelaars. Laat maar zien dat je als christen in het leven wil staan en dat je dat graag geaccepteerd ziet. Een professionele behandelaar zal dat zonder meer aanvaarden van je en dat respecteren.

Verder begrijp ik je aarzeling dat volgen van zo'n therapie aanvoelt als een mogelijk onvoldoende vertrouwen op God. Toch zou ik hier geen oneigenlijke tegenstelling in willen zien. Wij maken allen dagelijks gebruik van de middelen die God in de schepping heeft gelegd en die wij daarom gelovig mogen gebruiken. Dat geldt voor een fiets evengoed als voor een bril, zoals dat ook geldt voor fysiotherapie en psychotherapie.

Het grote punt is of wij de dingen in geloof gebruiken. Dat wil zeggen dat wij ons in alles afhankelijk weten van God. Hem om Zijn zegen en leiding vragen in alle dingen en Hem dan ook in alles volgen. En niet te vergeten danken voor alle zegeningen. Als je in die houding ook van deze therapie gebruik maakt en uitkomt voor je geloof op geëigende momenten, dan kun je daar m.i. zonder gewetensproblemen gebruik van maken. Dat is trouwens wel heel belangrijk, want als je innerlijke reserves hebt, wordt het benutten van deze aanpak er niet eenvoudiger op. Vertrouwen is een belangrijke voorwaarde om goed gebruik te kunnen maken van een middel als dit.

Dr. J. van der Wal

Dit artikel is beantwoord door

dr. J. van der Wal

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven