Vraag
Ik heb een vraag over het spelen van muziek. Ik speel met veel plezier in twee orkesten. Nu wordt er nogal wat filmmuziek gespeeld, hier heb ik mijn twijfels en vragen bij. Elk jaar is het weer afwachten wat voor muziek we krijgen. We hebben een keer een muziekstuk gehad van Harry Potter. Ik heb er toen bewust voor gekozen om niet mee te spelen, dit vond ik niet kunnen gezien het verhaal achter de muziek. Ook hebben we een keer een stuk gespeeld van de Sounds of Music. Hierbij heb ik wel meegespeeld, daar zie ik geen kwaad in. Wat ik nou zo moeilijk vind is: Waar ligt de grens? Er staat toch in de Bijbel dat we alles tot eer van God moeten doen, en ik wil niet zondigen door het spelen van verkeerde muziek.
Sinds kort hebben we een muziekstuk: Hercules van Walt Disney. Verhaal:
“Een goddelijk kind wordt per ongeluk mens, achterhaalt zijn ware afkomst, ontdekt de liefde en wordt een echte held!” Inspiratie: “De makers van deze film haalden hun inspiratie in de Griekse oudheid en meer bepaald uit de rijke verhalenschat van de oude Grieken zelf. Deze verhalen, mythen genaamd, evoceerden de wereld kort na zijn ontstaan. Goden en godinnen maakten er de dienst uit, in de eerste plaats de oppergod Zeus (de god die de bliksem slingert) en zijn vrouw, de godin Hera. Zij woonden in een paleis op de berg Olympos, waar zij samen met vele andere goden (Apollo, Athene, Aphrodite, Hermes, Hephaestus, ...) vrolijk feestend hun dagen doorbrachten.
Hoewel de goden onsterfelijk waren, lag er toch een schaduw over hun gelukkig bestaan. Zeus had de heerschappij over wereld en heelal moeten veroveren op een oudere generatie goden onder leiding van zijn vader Kronos: de Titanen. Die hield hij gevangen in het diepste van de hel, de Tartarus. Zij bleven echter een bedreiging voor Zeus. Ook andere wezens betwistten het gezag van Zeus en wilden hem en zijn familie ten val brengen: de reuzen of Giganten. Deze kolossen bestormden op een goede dag de Olympos en konden uiteindelijk slechts verslagen worden toen Zeus hulp kreeg van zijn sterke zoon, de held Hercules.”
Mijn vraag is eigenlijk: kan je als christen zulke muziek spelen? Ik lees ook in de info die ik heb dat de makers van de film beseffen dat het herculesverhaal niet bestaat en dat het allemaal dus niet echt is. Moet/mag je dit als een soort sprookje of mythe zien (dan kan je dus de muziek spelen) of is het fout om zulke muziek te spelen?
Antwoord
Als ik het goed begrijp is je algemene vraag: wat voor soort muziek is verantwoord om te spelen? En je specifieke vraag: is de muziek van de Hercules van Walt Disney verantwoord?
Als we praten over naar Bijbelse maatstaven verantwoorde muziek gebruik ik in het algemeen graag de norm die de apostel Paulus in Fil. 4:8 geeft voor hetgeen waar we ons gedachteleven en onze belevingswereld mee moeten vullen - muziek ligt daar helemaal in het verlengde van, lijkt mij - : “Voorts broeders, al wat waarachtig is, al wat eerlijk is, al wat rechtvaardig is, al wat rein is, al wat liefelijk is, al wat wel luidt, zo er enige deugd is, en zo er enige lof is, bedenkt datzelve.” Ik houd hier geen Bijbelstudie over dit vers. Maar het zou de moeite lonen, om je hier verder in te verdiepen. Dan heb je maatstaven op zak.
Ik heb niet de indruk dat de muziek die jullie orkest speelt je voor vragen stelt omdat het karakter van de muziek je op zich voor problemen stelt, zoals dat zou kunnen zijn bij bijv. trance-muziek, New Age muziek, psychedelische muziek enzo. Het gaat hier vooral over de ASSOCIATIE van deze muziek: hetgeen waar deze muziek mee verbonden is, de wereld van waaruit ze komt, en hetgeen ze vertegenwoordigt. Ik kan me vinden in hetgeen dat jij voor jezelf tot hiertoe als uitgangspunt genomen hebt: als hetgeen waarmee de muziek (door jezelf en het publiek) geassocieerd is en wordt niet deugt, dan deugt de muziek zelf ook niet. Daarmee zeg je niets over het karakter van de muziek die je dan niet speelt. Al ken ik de muziek van de Harry Potter film niet, ik stel me voor dat je met die muziek in een situatie waarin de Harry Potter film op zich niet bekend is geen problemen hoeft te hebben. In een situatie waarin de Harry Potter-film bij een groot deel van de mensen in het hoofd zit, en de muziek de film en de wereld van Harry Potter nabij brengt, kun je vanwege de aanwezige associaties die muziek beter niet op je repertoire zetten.
Wat betreft de Hercules: ik ken de muziek niet. Die moet je dus zelf maar beoordelen aan de hand van Fil. 4:8. De Griekse mythe is een godenverhaal, en daar kun je op zich kennis van nemen. Maar bij de film van Walt Disney heb ik mijn bedenkingen. Meermalen is het in de afgelopen jaren opgemerkt dat het werk van Walt Disney veel New Age elementen in zich heeft. In die hoek past ook de Hercules-film. Deze film dient het idee dat je om verder te komen in het goddelijke, alle godsdiensten wel wat goeds in zich hebben. Het Bijbelse evangelie raakt op die manier ondergesneeuwd door allerlei verhalen en mythen. Ik ben bang dat de Hercules-film dus niet echt als mythe blijft functioneren, maar toch makkelijk meer wordt. Als de Hercules-film erg bekend is bij jullie zelf en het publiek waar je voor speelt en de associatie dus erg sterk zou zijn, lijken je aarzelingen me gegrond te zijn.
De uiteindelijke beslissing of je het meespelen bij bepaalde stukken voor jezelf kunt verantwoorden ligt uiteraard bij jou. Overweeg de zaken helder - ik merk dat je dat ook doet. Kom er in gebed mee voor Gods aangezicht. En neem dan jouw besluit. Het is tenslotte: “Een ieder zij in zijn eigen gemoed ten volle verzekerd.” De nadruk in die zin ligt in dit Bijbelwoord niet op “eigen gemoed” zoals vaak gedacht wordt, maar op “ten volle verzekerd”.
Veel sterkte bij de verdere overweging, en ik hoop dat je echt een christen-musicus zult wezen - die hebben we hard nodig!
Oldebroek, ds. A. de Lange
Dit artikel is beantwoord door
Ds. A. de Lange
- Geboortedatum:06-03-1960
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Nieuw-Lekkerland
- Status:Actief
