Particuliere verzoening begrijpen

Aan ds. Van den Brink. In uw boek “Dordt zoals je Dordt niet kende” schrijft u op pagina 129 aangaande de particuliere verzoening in het voorbeeld van de boot: "Er is geen plek over, maar er was genoeg plaats." Dat begrijp ik niet goed. Ik onderstreep volledig de overige dingen die u noemt, dat zij die verdronken, zijn verdronken omdat ze de boot niet in wilden. Helemaal mee eens. Maar om te zeggen dat er genoeg plaats was, lijkt mij incorrect. Er was namelijk alleen maar plaats voor de uitverkorenen. Stel, (al kan dit natuurlijk niet vanwege de verdorvenheid van de mens) een van de drenkelingen die niet uitverkoren was zou toch besluiten wel de boot in te willen (dat het niet kan, laat ik even terzijde), dan zou er geen plek voor hem zijn want de boot is alleen precies groot genoeg voor de uitverkorenen. Dus, ja hij verdrinkt om zijn eigen wil, of eigenlijk gebrek aan wil, om in de boot te klimmen. Maar een werkelijke plaats was er hoe dan ook niet voor hem.

Dit is ook iets wat ik moeilijk vind met Johannes 3:18: "Wie in Hem gelooft, wordt niet veroordeeld, maar wie niet gelooft, is al veroordeeld, omdat hij niet geloofd heeft in de Naam van de eniggeboren Zoon van God." Johannes schrijft dat iemand reeds veroordeeld is indien hij niet gelooft. Maar als de desbetreffende persoon niet uitverkoren is en volgens de particuliere verzoening Christus niet voor zijn zonden gestorven is, hoe kan die persoon dan geoordeeld worden voor niet geloven dat Christus voor hem gestorven is? Immers als Christus werkelijk niet voor hem gestorven is dan zou geloven dat Christus wel voor diegene gestorven was, geloof in een onwaarheid/leugen zijn. Hoe kan diegene dan reeds veroordeeld zijn voor niet geloven in iets wat niet waar is? Ik wil graag de particuliere verzoening begrijpen, maar dit punt kan ik niet helemaal rijmen. Graag hoop ik dat u dit wat kunt verhelderen voor mij.

Beste vragensteller,

Het lijkt erop dat jij je de particuliere verzoening als volgt voorstelt. God heeft besloten dat het offer van Christus een beperkte waarde heeft. Zodoende kan er slechts een beperkt aantal mensen behouden worden. Daarom heeft Hij slechts een beperkt aantal mensen uitverkoren. Dat aantal mocht niet groter zijn dan wat Christus had verdiend, want anders was er te weinig betaald. 

Zo is het echter niet. Hoe dan wel? Alle mensen liggen verloren en zijn veroordeeld vanwege hun zonden (Johannes 3:18). Maar God heeft besloten sommige concrete mensen uit hun verlorenheid en veroordeling te redden door het offer van Christus. Waarom deze mensen, en waarom niet meer of minder mensen? Het antwoord op deze vragen weten wij niet. Wel weten we dat Gods besluit op wijze gronden is genomen. 

Gods intentie met Christus’ offer is om hen allen (en hen alleen) te redden. De uitwerking van Christus’ offer strekt zich dus ook niet verder uit dan Gods bedoeling ermee was. Als God meer mensen had verkozen, had Christus ook voor hen betaald. Dan was zijn intentie met Christus’ dood geweest ook hen te redden.

Door middel van het geloof mogen mensen delen in het offer van Christus. Om alle uitverkorenen ook metterdaad uit de veroordeling te redden, geeft God daarom aan alle uitverkorenen geloof. Want zonder deze gave van het geloof zou niemand van hen gaan geloven. 

Gods uitverkiezing kent dus twee parallelle delen: Christus is voor de uitverkorenen gestorven en God schenkt hun het geloof. Terecht zegt de particuliere verzoening dat het niet zoveel zin heeft om deze parallellie te doorbreken. Want waarom zou Christus hebben moeten sterven voor veel meer mensen dan voor alleen degenen die het geloof ontvangen? Wat zou dan Gods intentie zijn geweest met de dood van Christus? 

Nu naar de evangelieverkondiging. Daarin horen wij dat allen die in Christus geloven door Zijn dood worden gered. Dankzij het Evangelie mógen wij en móeten wij geloven. De gedachte dat je niet mág geloven als je niet uitverkoren bent, is volstrekt onbijbels. Dit is de misvorming van het hypercalvinisme. Iedereen mag geloven, maar niemand wil geloven. Om die onwil weg te nemen, geeft God aan de uitverkorenen het geloof. Zodoende mogen zij, moeten zijn, kunnen zij, willen zij en gaan zij geloven.
 
De optie dat mensen wel zouden willen geloven maar niet kunnen geloven omdat God hun de gave van het geloof onthoudt, komt eenvoudigweg niet voor. Want wie niet kan geloven, wil ook niet geloven. Ongeloof is een eigen bewuste keuze. Dat het ongeloof zo zwaar wordt aangerekend, is omdat ongelovigen ongelovig willen zijn.  

Daartegenover geldt: wie gelooft, kan dit omdat hem het geloof geschonken is. Een andere verklaring is niet mogelijk. Wij schrijven dit aan God toe (Dordtse leerregels III/IV.10). Daarom is het geloof in Christus het eerste kenmerk van onze uitverkiezing (Dordtse leerregels I.12). 

Ik rond af. Jouw verwarring over het voorbeeld van de boot lijkt te ontstaan vanuit de gedachte dat het besluit om te gaan geloven, losstaat van Gods uitverkiezing. Als je inziet dat God zelf garant staat voor de gave van het geloof, mag de verwarring verdwijnen. Als jij het evangelie bent gaan geloven, heeft God jou het geloof geschonken, wat een zeker bewijs is van Zijn uitverkiezing. 

Met hartelijke groet,
Ds. G. A. van den Brink

Dit artikel is beantwoord door

Ds. G.A. van den Brink

• Geboortedatum:
  05-01-1974
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Apeldoorn
• Status:
  Actief

244 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven