Vraag
Waarom krijgt de organist vooral in de rechterflank van de kerk vaak zo laat, zelfs pas op zaterdag, het psalmbriefje? Een dominee heeft bij wijze van spreken een week de tijd om zijn preek voor te bereiden en de organist moet het met een avond doen? Organist is een serieuze aangelegenheid!
Ik neem aan dat vanuit een kerkenraad/dominee wordt verwacht dat een organist zich goed kan voorbereiden om de voorspelen te kunnen aansluiten bij de preek. Het moet tenslotte tot eer van God zijn. Vaak hoor ik de opmerking: “Het orgel speelt toch wel.” Ik ben benieuwd!
Antwoord
U eindigt uw vraag met: ik ben benieuwd! Ja, ik eigenlijk ook een beetje. Het wereldje van een dominee en een organist zijn twee wereldjes. Terwijl ze samen een dienende taak in de eredienst hebben.
De meeste dominees hebben aan het eind van de week hun preek pas klaar. Eigenlijk is die pas klaar na het Amen na de preek.
Laat ik het wat persoonlijk inkleuren. Normaal begin ik op dinsdag aan de preek. Voor de meeste zondagen is dat voor de tweede dienst uit de Catechismus. De tekstkeuze voor de morgendienst geeft vaak vertraging door besluiteloosheid, donkerheid, ongeloof, enzovoorts. Want er is pastoraal meer werk te doen dan preek maken. Het kostte me in het begin meer dan twee volle dagen om een preek te overdenken, preekschets te maken, e.d. Pas daarna worden de psalmen erbij gezocht waarin de werkwoorden van de tekst en preek centraal staan. De concordantie is mij hierbij altijd een trouwe hulp geweest.
In het verleden kwam de koster op zaterdagavond de liturgie aan de pastorie ophalen. In doorsnee kreeg dan de organist de liturgie en wist hij wat hij moest gaan spelen. Vroeger werd daar nooit een probleem over gehoord. De organist wordt bekwaam geacht om alle psalmen te kunnen spelen. En dat is nog zo. Voor de dienst heeft hij of zij een voorspel te spelen waar de gehele gemeente weet om welke psalm het gaat. Rustig en eerbiedig. Zo neuriënde zij mee met psalmgezang.
Over voor -of naspel van de preek mijn volgende ervaring. Ik preekte over de tekst die ging over de enge poort. Na de dienst trapte de organist het gas in en speelde: ik zie een poort wijd open staan. Bij de tweede zin trok de koster de stekker van het orgel uit de contactdoos. Iedereen was hem daar dankbaar voor, behalve de organist. Hij was het met de inhoud van de preek niet eens. Zo orgelspel is tot oneer van God.
Ik begon met de opmerking: ik ben benieuwd. Laat het antwoord maar staan. Misschien wat te kort. Of wat te kort door de bocht voor een organist die zich wil laten horen.
Alle organisten Gods zegen toegewenst om onze schone erediensten te begeleiden.
Ds. J. Heikamp
Lees ook de vervolgvraag: 'Visie op orgelbegeleiding'
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J.D. Heikamp
- Geboortedatum:09-11-1939
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Woon/standplaats:Staphorst
- Status:Actief
