Vraag
In onze gemeente wordt er veel gepreekt over de wedergeboorte in de zin van: dat gebeurt in de kerk. Onder de preek kun je dan niet meer niet geloven. En geloof je dus. Ik krijg er altijd het gevoel bij dat het een hele speciale, en bijzondere ervaring moet zijn. Is dit zo, of heb ik dit verkeerd begrepen?
Antwoord
Beste vraagsteller,
Het is beslist niet juist om te stellen dat het verkeren onder de preek als zodanig voldoende is om wedergeboren te worden. Dan sluit je de Heilige Geest als het ware op in Zijn eigen Woord en sluit je feitelijk uit dat de reactie op het Woord ook ongeloof kan zijn. Paulus geeft aan dat de verkondiging van het Evangelie ook het tegenovergestelde effect kan hebben van wat beoogd wordt. Paulus typeert de verkondiging zowel als een levensgeur ten leven als een doodsgeur ten dode (2 Kor. 2:15-17). Het raadselachtige feit doet zich voor dat de heerlijkste boodschap die er bestaat in ongeloof verworpen wordt. Dat kan ook door een kerkmens gebeuren. Het horen van een preek is geen automatische garantie dat je deelt in wat verkondigd wordt. Daarvoor is geloof en bekering nodig om nu maar even enkele andere woorden te gebruiken.
De Geest gaat Zijn eigen soevereine gang: Hij waait waarheen Hij wil, zegt de Heere Jezus nota bene in het gesprek met Nicodemus dat over de wedergeboorte gaat (Joh. 3:8). Dit mag er echter beslist niet toe leiden dat we de verkondiging gaan minachten. Het Evangelie is en blijft bij uitstek het middel dat de Heilige Geest hanteert om mensen opnieuw geboren te laten worden ( 1 Petr. 1:23). Zonder de Heilige Geest zal de verkondiging ons geen nut doen. De Heilige Geest moet ons hart openen voor het Woord (Hand. 16: 14). Dan gaat de boodschap ons raken en gaan we ervoor buigen, ja mogen we onszelf er ‘zalig’ aan luisteren.
Het behaagt de Heilige Geest van de verkondiging van het Evangelie gebruik te maken om mensen tot inkeer te brengen. Er is de belofte dat God Zijn Woord niet leeg tot Zich doet terugkeren (Jes. 55:11). De Heilige Geest wil Zich aan het Woord verbinden. Door Zijn Woord waarvan Hijzelf de auteur is, wil Hij Zijn werk doen. Wie zal liever gehoor scheppen voor het Woord dat Hijzelf heeft ingegeven? Bij Hem is het in goede handen. Omdat de Geest het Woord wil gebruiken, mag je met grote verwachting naar de kerk komen. Hij wil ervoor zorgen dat het Woord ons pakt. De Geest is machtiger dan alle weerstanden in ons hart. Hoewel het dus geen automatisme is, wil de Geest wel onder het Woord nieuw leven wekken. Als Hij Zich aan dit middel bindt, zijn wij er zeker aan gebonden! Wie nat wil worden, moet in de regen gaan staan. Wie verlangt naar het nieuwe leven van de wedergeboorte, moet zich begeven onder de verkondiging.
Het brengt me bij het andere aspect van je vraag: is de wedergeboorte (in de zin van het begin van het nieuwe leven) nu een heel bijzondere ervaring zoals jij vermoedt. Soms is dit inderdaad het geval. Hierbij kun je denken aan Paulus (Hand. 9). Heel vaak gaat het er echter veel minder opzienbarend aan toe. Hiervoor kan ik verwijzen naar Lydia de purperverkoopster (Hand. 16:14). Ze zit gewoon naar de boodschap van Paulus te luisteren en terwijl ze dat doet, gaat het door het werk van de Geest voor haar leven.
Vaak zal het niet precies zijn aan te geven wanneer het begonnen is, maar er ontstond een betrekking op het Woord. Hoorde je het eerst alleen maar aan en was je blij dat de dominee ‘amen’ zei, nu ga je de woorden indrinken en blijft het je bezig houden. Er komt een betrekking op het woord. Als in de preek verkondigd wordt wat het betekent zondaar te zijn voor God ga je jezelf daarin herkennen. Het gaat over jou en brengt je tot verootmoediging. Als het over de Heere Jezus gaat, krijg je ook de drang om tot Hem te vluchten. Je kunt Hem niet meer missen. Je gaat het van harte geloven dat ook jij bedoeld wordt. Je krijgt een verlangen om voor en met de Heere te leven. Was de Heere eerst iemand aan de rand van je leven, nu gaat Hij in alles de hoofdrol spelen.
Je begrijpt: deze dingen gaan niet van de één op de andere dag. Het is een proces dat een keer begint en dat steeds meer in je leven gestalte krijgt. Er gaat iets groeien: de oude mens gaat sterven en de nieuwe mens gaat meer gestalte in je krijgen: je gaat het beeld van de Heere Jezus vertonen. In dit verband spreken we wel van wedergeboorte in engere en in ruimere zin: het begin en de doorwerking van het nieuwe leven. Het is niet zo belangrijk of je kunt aanwijzen wanneer het begonnen is. Je herinnert je ook niets van je geboorte als klein kind. Het is veel belangrijker dat je weten mag wedergeboren te zijn en dat merk je daaraan dat het leven van de Geest steeds meer invloed op je krijgt. De werkzaamheid van het nieuwe leven in je wordt vooral merkbaar in het feit dat je naar de Heere Jezus gaat vluchten, je geheel en al aan Hem gaat toevertrouwen, gaat zien op de Gekruisigde (vgl. Joh. 3: 14v). Wedergeboorte is eigenlijk dat het ‘in je begint te geloven’, zodat het in je leven om de Heere Jezus gaat draaien. Je gaat ervaring met Hem opdoen, vooral deze ervaring dat als je tot Hem komt, door Hem niet wordt afgewezen (Joh. 6:37b).
Ik hoop dat deze dingen je wat verder mogen helpen. Met een hartelijke groet,
Ds. H. Peet
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. Peet
- Geboortedatum:15-01-1964
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Sliedrecht (Eben-Haëzer)
- Status:Actief
