Vraag
Graag zou ik wel willen weten hoe christenen verklaren hoe het heelal ontstaan is.
Antwoord
Beste vriend(in),
Je hebt een aardige vraag gesteld, die overigens niet zo gemakkelijk te beantwoorden is. De Bijbel spreekt namelijk niet over het heelal, althans in de zin van wat wij er onder verstaan. De Bijbel spreekt over het luchtruim,met de zon, maan en sterrenwereld, zoals het zich aan ons voordoet. En dat bedoel jij natuurlijk niet. Jij bedoelt het onmetelijke heelal, waarvan het je gaat duizelen als je je alleen al probeert in te denken wat dat onmetelijke heelal is. Hoe verklaren christenen hoe dat heelal ontstaan is, vraag je, Nog eens, dat is niet zo gemakkelijk te beantwoorden. Het is zelfs de vraag of wetenschappers die niet van God als Schepper uitgaan, die vraag weten te beantwoorden of menen het te weten. Sommigen denken aan een geweldige oerexplosie, die miljoenen en miljoenen jaren geleden plaatsvond. Maar dan sta je voor de eenvoudige vraag: wat was er dan vóór die geweldige oerexplosie? Was er toen helemaal niets? En: Is het voor te stellen dat uit een grote oerexplosie een heelal is voortgekomen dat zo ingenieus in elkaar zit dat het allemaal in elkaar past en met elkaar verband heeft?
Men heeft dat wel eens vergeleken (dat is misschien een flauwe vergelijking, maar ik gebruik het toch maar) met een geweldig grote zak met miljoenen letters, laten we zeggen van het scrabblespel: de zak wordt leeggeschud en er komt het Groot woordenboek der Nederlandse taal van Van Dale in drie delen uit. Ook de vraag of het onmetelijke heelal eindig is, dus ergens grenzen heeft, weten we niet. Trouwens, als je zou zeggen dat dat zo is, dus dat het heelal ergens ophoudt, dan komt meteen de vraag op: wat is er dan achter die grenzen van het heelal? Wij kunnen ons met ons menselijk begrip van tijd en ruimte eenvoudigweg niet voorstellen dat de ruimte ergens zou ophouden en daarachter allemaal ‘niets’ is. In het algemeen zeggen wetenschappers dat het heelal nog steeds uitdijt, dus geen grenzen heeft. Maar als je bedenkt dat we dan praten over tien miljard lichtjaren zoals ik ergens las (je weet natuurlijk dat een lichtjaar de afstand is die het licht in één jaar aflegt), gaat het je duizelen.
De Bijbel spreekt niet over het ontstaan van het heelal, maar over de schepping van hemel en aarde. Ongetwijfeld is in de schepping ook het heelal begrepen en is het heelal door God geschapen. De Bijbel is er heel duidelijk in: aan het begin van alles staat God. Dat lezen we niet alleen in Genesis 1, maar ook bijvoorbeeld in Johannes 1 (vers 1 tot 3) en Hebree?n 11:3. Heel veelzeggend is dat het Hebreeuwse woord voor scheppen (baraah) alleen van God gezegd kan worden. Net zoals wij niet kunnen zeggen: hij of zij regent of sneeuwt, kan men in het Hebreeuws niet zeggen: hij of zij of ik schep(t), als met die ‘hij’ of ‘zij’ of ‘ik’ een mens of een ander schepsel bedoeld wordt.
Ik denk dat de schepping van het heelal heeft plaatsgevonden aan het begin van alles, dus laten we zeggen, wat onder woorden wordt gebracht in de eerste twee verzen van de Bijbel. Daarvan zou je kunnen zeggen dat vers 1 (“In den beginnen schiep God de hemel en de aarde”) het opschrift is of zo je wilt de algemene inleiding. En vers 2 (het was “woest en ledig”) beschrijft dat alles nog ongevormd was. Daarna begint het ‘spreken’ van God waardoor de schepping vorm gaat krijgen en bijvoorbeeld de zon, maan en sterren in het heelal hun plaats krijgen. Dat de Geest zweefde op de wateren kunnen we opvatten als ‘vormend’ zweven, de Heilige Geest ging er vorm aangeven en dat vormgeven gebeurde door het spreken van God. Dat er nog onnoemelijk veel meer in het heelal is, daar spreekt de Bijbel niet over. Het zou ons trouwens gaan duizelen.
Misschien kunnen we het uitdijen van het heelal, zoals dat volgens de wetenschap nog steeds plaatsvindt, ook zien als scheppen van God in die zin: als voortgaand scheppen, zoals (als voorbeeld) in het voorjaar alles uitloopt (Psalm 104:30: “Zendt Gij Uw Geest uit, zo worden zij geschapen”) en zoals de vorming en geboorte van elk kind een nieuwe schepping van God is. Denk aan hoe Psalm 139 daarover zo mooi spreekt. Mijn gedachte bij het ontstaan van het heelal is dus: Het is inbegrepen in de eerste twee verzen van Genesis. Met de schepping is ook de tijd en ruimte geschapen, menselijke begrippen, die er in de eeuwigheid niet waren en zijn. Ook als ik daaraan denk gaat het me duizelen. Eigenlijk kun je over het scheppen van God alleen in superlatieven spreken. En zeggen (dat is eigenlijk de belijdenis van God als Schepper, daar brengt het ons, bij po?zie en bij het lied): “Hoe groot zijn Uw werken, o Heere, Gij hebt ze alle met wijsheid gemaakt” (Psalm 104:24). En “O Heere, onze Heere, hoe heerlijk is Uw Naam op de ganse aarde” (Psalm 8: 2 en 10).
Ik hoop dat ik je vraag enigszins beantwoord heb.
Ds. H. Veldhuizen
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. Veldhuizen
- Geboortedatum:02-01-1938
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Wapenveld
- Status:Inactief
