Vraag
Ik slik medicijnen om psychische redenen. Nu hoop ik over een jaar te trouwen en wie weet ben ik dan van de medicijnen af dus 'mag' ik gewoon zwanger raken. Maar begrijpt u dat ik opzie tegen kinderen krijgen en helemaal tegen het opvoeden en dopen van een kind? Depressiviteit is iets wat terug kan komen en ik ben toch al zo gevoelig! Is de pil in geval van psychische nood toegestaan (want wie weet zijn mijn problemen en/of medicijnen levenslang!)? Een ander probleem is dat ik zo bang ben voor wat mensen denken/zeggen en verwachten als zij zien dat ik zomaar geen kinderen krijg, en dat als christen!
Antwoord
De vraag stelt voor lastige afwegingen. Maar laten we eerst een aantal zaken op een rijtje zetten. Allereerst komt de vraag op ons af of het geoorloofd is om de pil te gebruiken. Ik volg daarbij de lijn, die drs. J. H. ten Hove in zijn boek "Kinderen krijgen of kinderen nemen?" Reformatie-reeks (1981) trekt. Het is een wat ouder boekje, maar het verheldert m.i. wel.
God is een God van orde. En wat God heeft samengevoegd scheide de mens niet. Dat wil in dit verband o.a. zeggen, dat God Zelf een relatie gelegd heeft tussen seksualiteit en vruchtbaarheid. God heeft de mens niet zo geschapen dat elke geslachtsgemeenschap een bevruchting ten gevolge heeft. D.w.z. als gehuwden richten we ons naar de onvruchtbare periode van de vrouw. Van oudsher is dan ook binnen de christelijke kerk de periodieke onthouding aanbevolen als de meest natuurlijke vorm van vruchtbaarheidsbeheersing. In tegenstelling tot kunstmatige methoden tast de natuurlijke methode de scheppingsrelatie tussen seksualiteit en vruchtbaarheid niet aan. Dat wil niet zeggen, dat alle kunstmatige middelen worden afgewezen. Drs. ten Hove schrijft op blz.68: “Als ik alle kunstmatige middelen in de geneeskunde zou afkeuren, kon ik als dokter wel inpakken, ik zou geen recept meer durven schrijven. Waar ik wel bezwaar tegen heb, is het voorschrijven van recepten aan gezonde mensen. Gezonde mensen moeten geen (kunstmatige) geneesmiddelen slikken om zich op de been te houden, als dat door een gezonde en evenwichtige levenswandel ook mogelijk is". Dit lijkt mij een 'gezond' uitgangspunt. Onder 'gewone' omstandigheden is het goed om geen kunstmatige middelen te gebruiken. Dat remt ongebreidelde seksuele omgang (“matigheid” is een bijbelse deugd!) en leert de gehuwden elkaar met respect te behandelen en bij elkaar te “wonen”.
Dat betekent niet, dat kunstmatige middelen in alle omstandigheden verkeerd zijn. Soms is een kunstmatig voorbehoedmiddel geoorloofd. Let wel, het betreft dan alleen middelen die anti-conceptief zijn, d.w.z. die de bevruchting verhinderen. Het afdrijven van de reeds bevruchte eicel is bijbels niet verantwoord (spiraaltje en morning-after pil) en valt niet onder de geoorloofde kunstmatige middelen. Ten Hove schrijft dat hij gezonde mensen geen medicijnen voorschrijft. Dat geldt dus ook voor de pil. Laat dit onder ons geen 'gewoon' middel worden (of zijn?). En dat niet alleen vanwege de kwalijke bijwerkingen op de lange duur.
Uitzonderingen, die het gebruik van kunstmatige middelen als de pil mogelijk maken, zijn voor hem de medisch gestoorde relatie en de psychisch gestoorde relatie. Bij het eerste denkt hij aan kwaadaardige ziekten, dominant erfelijke belasting, bepaald medicijngebruik, multiple sclerose, hartaandoeningen, enz. Sommigen kiezen voor totale onthouding. Maar dat is een gave, die niet iedereen ontvangt. Gezien 1 Kor.7:5, waar Paulus schrijft: "Onttrekt u elkander niet, tenzij dan met beider toestemming voor een tijd, opdat gij u aan vasten en bidden moogt wijden en komt weer bijeen, opdat de satan u niet verzoeke, omdat gij u niet kunt onthouden" is het niet raadzaam om voor totale onthouding te pleiten. In die gevallen dat totale onthouding tot huwelijksontwrichting leidt bij een gestoorde medische en psychische situatie, is volgens ten Hove een kunstmatig voorbehoedsmiddel (niet-abortief!) mogelijk.
Om er achter te komen wat psychische nood betekent voor de huwelijksrelatie wordt ingezet op de vragen van huwelijksformulier. De eerste oorzaak van het huwelijk is: opdat de één de ander trouw zou helpen en bijstaan in alle dingen die tot het tijdelijke en eeuwige leven behoren. De tweede oorzaak van het huwelijk is: opdat zij hun kinderen (die zij krijgen zullen) in de waarachtige kennis en vreze Gods, Hem ter eer en tot hun zaligheid opvoeden. Er staat niet: opdat zij kinderen zouden krijgen, maar: opdat zij hun kinderen godzalig zullen opvoeden. Het gaat het formulier niet zozeer om het krijgen van kinderen, maar dat de kinderen, die ontvangen worden, godzalig opgevoed worden. De opvoeding krijgt meer gewicht dan het ontvangen van kinderen!
M.a.w. de roeping van het christelijk opvoeden weegt zwaarder dan het krijgen van kinderen. In het huwelijksleven kan de spanning zo groot zijn, dat de opvoeding van kinderen onder zware druk komt te staan. Bijv. door een zwangerschap. In dat geval weegt volgens het huwelijksformulier de man-vrouw relatie zwaarder dan de ouder-kind relatie, ook als het kind nog geboren moet worden. Ook bij de instelling van het huwelijk, namelijk dat een man zijn vader en moeder gaat verlaten (de ouder-kind relatie) en zijn vrouw aanhangen en dat zij samen één vlees zullen zijn (de man-vrouw verhouding) blijkt dat de verhouding tussen man en vrouw zwaarder weegt dan de relatie ouder-kind. Man en vrouw worden één vlees, kinderen niet.
Als bij medische en psychische stoornissen de man-vrouw relatie en de ouder-kind relatie om de voorrang strijden, dan hebben we, volgens ten Hove op de weg der genezing zonder meer voor de eerste te kiezen.
Op jullie situatie toegepast: Het is waarschijnlijk beter als er niet direct een kind zou geboren worden in jullie huwelijk. Het zou niet goed zijn, als de psychische problemen weer terug zouden komen, waardoor het huwelijk en de kinderen onder zware druk gezet worden. De eerste maanden van het huwelijk kunnen een 'proefperiode' zijn om te zien, of de depressiviteit terugkomt. Daarom lijkt het mij verstandig om vooreerst in periodieke onthouding te leven. In het uiterste geval zou tot het gebruik van de pil overgegaan kunnen worden, wanneer bijv. de vruchtbaarheidscyclus zeer onregelmatig blijkt te zijn en het enige alternatief voor jullie in dat geval zou zijn: totale onthouding. Maar dat is volgens 1 Kor.7 niet aan te bevelen. Wanneer de situatie ‘gezond’ is (wie dat uitmaakt is moeilijk aan te geven, maar dat zou in overleg met psychiater of dokter kunnen) kunnen jullie je meer gaan openstellen voor de kinderzegen. In een ‘gezonde’ situatie moet de pil, lijkt mij, zo veel mogelijk gemeden worden.
Wanneer door onthouding of door een beperkt gebruik van de pil er aanvankelijk geen kind geboren wordt en we vermoeden dat onze omgeving daar negatief op reageert, moeten we wel beseffen dat we geen rekenschap hoeven af te leggen aan mensen. We hoeven niet bang te zijn voor wat zij vinden. In gewone omstandigheden is het niet goed wanneer het krijgen van kinderen uitgesteld wordt, (daarin heeft onze omgeving gelijk!), maar we hebben het nu over omstandigheden, waarin het alles veel complexer ligt. Daar moet de omgeving jullie de ruimte voor geven.
Wanneer we deze zaken voor het aangezicht van de Heere brengen en Hem vragen om wijsheid en licht, dan mogen we ervan overtuigd zijn, dat de Heere weet van ons zoeken, ons worstelen en bidden over het al dan niet krijgen van kinderen. Voordat er kinderen komen is het nodig,dat jullie huwelijk stabiel is. En dat je zelf stabiel bent. De man-vrouw relatie is in het begin van jullie huwelijk belangrijker dan de ouder-kind relatie.
Wel zou ik ervoor willen pleiten om de pil slechts in het uiterste geval te gebruiken. Er is een hellend vlak. De huidige moraal rondom seksualiteit is er één van vrijheid-blijheid en is wars van iedere bijbelse norm. Een christen weet van de norm van Gods Woord en richt zich naar Zijn gebod. Die weet van wachten. Maar ook van verwachten! Laat het huwelijk eerlijk zijn en het bed onbevlekt. Liefde omvat meer dan seksualiteit.
In biddend opzien tot de Heere zal Hij jullie de weg wijzen. In de hoop dat jullie met de bovenstaande opmerkingen jullie voordeel kunnen doen (en ik neem aan, dat er ook christelijke artsen zijn die jullie wegwijs kunnen maken, nog meer dan ik als predikant kan doen) wens ik jullie de nabijheid van de Heere toe. Ook in psychisch opzicht. De Heere stelt in de ruimte. Rehoboth: de Heere heeft ruimte gemaakt. Voor een huwelijk en straks... zo de Heere het wil en geeft... ook voor kinderen. Om ze op te voeden tot eer van de Heere en hen te leiden tot Christus.
Ds. M. A. Kuyt
Dit artikel is beantwoord door
Ds. M.A. Kuyt
- Geboortedatum:17-04-1957
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Wijk en Aalburg
- Status:Inactief
