Angst om rechterflank te verlaten

Een vraag aan ds. G. A. van den Brink. Ik ben opgegroeid in de door u genoemde rechterflank van de Gereformeerde Gemeenten. Toen ik aan het eind van mijn tienerjaren verkering kreeg met een evangelisch opgegroeid meisje stond mijn leven op zijn kop. Waar ik normaal uit gewoonte naar de kerk ging, daar vaak niks van opstak en vrolijk weer verder leefde, werd ik in een keer gedwongen om na te gaan denken over het geloof. In gesprekken met de kerkenraad werd ik gewaarschuwd tegen de leer die mijn inmiddels ex-vriendin aanhing. Op enig moment werd mij zelfs afgeraden om een relatie aan te gaan met dit meisje, want “twee geloven op één kussen, daar slaapt de duivel tussen.” Dat laatste kon ik wel begrijpen, maar waarom niet proberen om elkaar te gaan vinden in gemeenschappelijke standpunten en de verschillen samen te gaan onderzoeken?

Afijn, opgejaagd ging ik op zoek naar antwoorden naar hoe onze kerk de leer verkondigde en wat de standpunten waren omtrent uitverkiezing, zondekennis e.d. Want ja, hoe kan je tot mekaar komen als je zelf niet weet waar je staat? Dit meisje was niet erg ingelezen in de Bijbel en toch had ze een grote geloofszekerheid. Zij wist zeker dat ze God bij zich droeg. En vanuit mijn opvoeding, en de leer die in de kerk verkondigd werd, stond ik hier wantrouwend tegenover. Uiteindelijk werd het geloof een breekpunt in onze relatie.

Dat de relatie verbroken werd heeft mijn uitzoekwerk geen halt toegeroepen. Precies toen ik verzwakte in het onderzoeken kwam uw lezing over de kleine lettertjes van het evangelie. Ik kon me erg vinden in uw schets van de situatie. Hierbij dacht ik aan mijn eigen ervaringen. De “bid er maar om of God het je bekend wil maken” en “je moet niet alles willen weten, van Gods besluit moet je afblijven” klinken nog door als ik terugdenk aan de vragen die ik stelde tijdens de catechisatie. In de serie van zes afleveringen die daarna online kwam heeft u mij nog meer geboeid. Inmiddels ben ik zover dat ik voor mezelf alles op papier aan het zetten ben. Het verhaal van de ‘rechterkant’ en uw verhaal, zodat ik over een poosje gesprekken kan voeren met de kerkenraad.

Ondertussen ben ik mij ook aan het verdiepen bij welk kerkverband ik aansluiting kan vinden, waar ik wel het evangelie gepreekt hoor worden. Dit alles vervult me met angst en onzekerheid. Het zou betekenen dat ik als enige van de familie de ‘rechterflank’ zou verlaten. En dat terwijl ik nog thuiswoon (waar ze hebben aangegeven het niet te willen dat ik op zondag een andere dienst bezoek dan zij) en ik geen vriendin heb om dit alles mee te delen. Ja zult u misschien zeggen, je kunt bouwen op God, daar heb je geen mensen voor nodig. En als ik dat bij ons zou hebben voorgelegd, dan had ik wellicht gehoord “in de wereld zult gij verdrukking hebben.” Ik ervaar God zo ver weg, dat ik niet zonder vrees naar de toekomst kan kijken. En dat is nou juist het probleem wat u schetst, geen vertrouwen hebben in God. En enerzijds bevestigt dit dat ik een goede keus maak, anderzijds neemt die wetenschap mijn vrees niet weg.

Eigenlijk is mijn concrete vraag. Hoe kan ik, en wellicht anderen met mij, na hun hele leven (in mijn geval nu ongeveer 20 jaar) onder een voorwaardelijk prediking te hebben gezeten, alsnog het vertrouwen in God (terug)krijgen en God, zoals mijn ex, elke dag dichtbij ervaren? Veel bid ik om vertrouwen, om rust en om antwoorden. En als ik uw video’s heb bekeken, dan voel ik de rust en het vertrouwen. Maar als ik vervolgens weer bezig ga met de dagelijkse verplichtingen dan voel ik een ongerustheid, een ongedurigheid, een twijfel of ik wel goed bezig bent. Wellicht is dit het trauma, wellicht is dit mijn geweten die mij al dan niet terecht probeert te waarschuwen. Ik weet het niet meer. Kunt u mij (en wellicht anderen) hiermee verder helpen?

Beste vragensteller, 

Dank voor je heel persoonlijke verslag van jouw leven in de achterliggende jaren. Er komt veel op je af. Je gaat een weg die eenzaam is. Hoe kun je weten of het de goede weg is? Augustinus zei ooit al: “je kunt beter de goede kant op strompelen dan de verkeerde kant op rennen.” Dus de eerste vraag is of je de goede weg kiest; de tweede is of dat ook met innerlijke rust gepaard gaat en of die weg gemakkelijk is. Dat tweede kan ik je niet beloven; Lot ging bang en bevreesd weg uit Sodom, maar het was wel de goede weg (Genesis 19:17). Bartimeüs kreeg te horen dat hij moest stoppen met roepen (Markus 10:48); wie Jezus volgt, zal zijn kruis dragen (Markus 8:34-35). De goede weg is dus niet altijd een gemakkelijke weg, zonder vrees of onrust.

Luther wijst op het belangrijke onderscheid tussen gevoel en geweten. Het gevoel en het geloof zijn vaak elkaars tegenpolen. We geloven tegen ons gevoel en tegen de ervaring in. Maar het geloof geeft rust in het geweten. Wie het Evangelie van Gods genade gelooft, legt daarmee de aanklacht van het geweten het zwijgen op. Door het geloof zijn wij bevrijd van het kwade geweten (Hebreeën 10:22). Zoek dus niet naar een bepaald gevoel, maar naar een vrij geweten, dankzij het vrijsprekende oordeel van het Evangelie.

Wat jij nu nodig hebt en wat je mag doen, is het Evangelie geloven. Vertrouw God in Zijn boodschap van vergeving en genade, barmhartigheid en liefde. Luther zegt: “De macht om de zonden te vergeven is niets anders als dat een priester of als het nodig is elk ander christen, de ene tegen de ander als hij ziet dat die ander bedroefd en bang is door zijn zonden, met vreugde het oordeel uitspreekt: “Wees getroost! De zonden zijn je vergeven!” Wie dat gelooft en het als een woord van God aanneemt, bij hem zijn de zonden ook beslist vergeven. Maar waar het geloof niet aanwezig is, daar zou het zelfs niet helpen als Christus of God Zelf dit oordeel zou spreken. Want God kan niemand iets geven die het niet wil hebben. Welnu, iemand die niet gelooft, die wil het niet hebben, en hij doet daarmee het Woord van God grote oneer aan” (Weimarer Ausgabe 2:722).

Er zijn dus stemmen in je die je proberen te ontmoedigen. Luther schrijft: “Je hebt een prediker bij je die samen met jou eet en drinkt, slaapt en wakker is, namelijk de oude Adam. Hem draag je met je mee als je naar bed gaat, je staat met hem op en je legt je weer met hem te ruste. Hij preekt je zonder oponthoud en hij kan dat ook meesterlijk volhouden waardoor hij je naar beneden trekt en waardoor je hoe langer hou kouder wordt en dermate traag en lui dat je uiteindelijk de Heere Christus en Zijn Evangelie vergeet en daar niet meer naar vraagt” (WA 52:210).
 
Met hartelijke groet,
Ds. G. A. van den Brink

Dit artikel is beantwoord door

Ds. G.A. van den Brink

• Geboortedatum:
  05-01-1974
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Apeldoorn
• Status:
  Actief

243 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven