Vraag
Ik heb een vraagje: Ik zit op een openbare vervolgopleiding. Bij mij zit in de klas een jongen die ook bij mij in de kerk zit (Ger. Gem.) voor een opdracht hadden we zijn e-mailadres gekregen plus wachtwoord. Toen ik ging kijken of mijn mail was aangekomen, schrok ik van een paar titels. Hij krijgt veel plaatjes, advertenties op het gebied van seks. Ik heb er daar een van bekeken en heb vervolgens zijn mailadres afgemeld op de site. Ik wil hem waarschuwen. Maar hoe begin ik het gesprek en welke argumenten moet ik gebruiken? Zelf voel ik mij een soort inbreker in zijn privacy. Mijn verstandhouding met hem is erg oppervlakkig. Hoe ga ik een gesprek aan of moet ik een mail sturen?
Antwoord
Beste vriend(in),
Ik kan me best voorstellen dat je geschrokken bent van wat je op de mail van je klasgenoot tegenkwam. Temeer omdat jullie, zoals je schrijft, tot dezelfde kerk behoren. En ik kan me ook voorstellen dat je je nu als een soort inbreker in zijn privacy voelt. Hoewel, laat ik op dat laatste meteen maar reageren: hij had zelf zijn mailadres plus wachtwoord aan jou gegeven. Als ik de sleutel van iemands huis krijg om daar naar binnen te gaan, kom ik, als ik binnen ben, inderdaad privé-zaken tegen, maar dan ben ik geen inbreker.
Maar nu je vraag: moet je je klasgenoot op de een of andere manier waarschuwen, en zo ja, hoe moet je dat doen? Doe je dat in een persoonlijk gesprek of per e-mail? Welke argumenten draag je aan? enz. Mijn antwoord daarop is: ik denk dat ik het zou doen. Maar ik denk dat je wel eerst een paar dingen grondig moet bedenken. In de eerste plaats: kan je klasgenoot er iets aan doen dat hij seksadvertenties op zijn mail krijgt? Zelf maak ik gebruik van een gefilterd net (Filternet.nl) en ik kreeg ook een enkele keer dergelijke advertenties, zij het zonder foto’s, want dan zou Filternet dat gesignaleerd en geweigerd hebben. Maar: als iemand mij, laten we zeggen onder een vrij algemene naam, iets mailt, denk ik niet dat Filternet (of RD-net) dat kan signaleren. Tenzij er duidelijk afwijkende taal of schuttingtaal in staat. Overigens, dat even terzijde, heb ik het Filternet direct gemeld, en het is sinds die tijd niet meer voorgekomen. Maar mazen in het (filter)net kunnen er altijd zijn. Dus pas goed op voordat je klasgenoot vanwege deze advertenties benadert.
In de tweede plaats: Wat denk je te bereiken? Daar heb je op zichzelf niet mee te maken; het staat vrij om iemand voor bepaalde zaken te waarschuwen, het kan zelfs plicht zijn. Maar toch is het goed te bedenken dat je het zo doet, dat hij je waarschuwing niet in de wind slaat. Er komen bij mij verschillende vragen boven: Hoe oud is je klasgenoot? Hoe schat je in hoe hij zal reageren? Hoe betrokken is hij bij de kerk en bij de dingen van Gods Woord? Is het een beetje stoerheid van hem, laten we zeggen tegenover andere klasgenoten (want jullie zitten op een openbare opleiding)? Hoe schat je dat in? Is hij iemand die graag met anderen meedoet? Zou je hem ook waarschuwen als hij bijvoorbeeld teveel dronk en het gevaar liep alcoholist te worden? Of als hij (teveel) rookte, want ook dat kan zonde tegenover God zijn; we hebben immers zorgvuldig met ons leven en lichaam om te gaan? Je motivatie om met hem een gesprek aan te gaan moet dus oprecht en zuiver zijn. Niet om hem alleen op dit punt te pakken, maar, als het goed is, hem voor de Heere ‘te winnen’. Je zult begrijpen hoe ik dat bedoel: iemand is niet gered als hij bepaalde dingen niet meer doet, maar als hij de Heere Jezus kent. Ik hoorde jaren geleden eens een dominee zeggen: “Bekering is niet van tien glazen bier naar één glas bier, maar bekering is ware bekering tot God”.
Als je dit alles overwogen hebt, denk ik dat het goed is dat je met hem een gesprek aangaat. Ik zou dat bij voorkeur niet via de mail doen. Dat kan iets afstandelijks hebben. Bovendien denk ik dat, als je hem gemaild hebt, het niet onmogelijk is dat jullie elkaar op de opleiding of bij de kerkdeur minder spontaan ontmoeten. Waarom zou je niet gewoon een afspraak met hem maken, zonder dat je direct zegt waar het over gaat? Je kunt bijvoorbeeld doen alsof je het over de opdracht of de opleiding wilt hebben. Zo zou ik, denk ik, het gesprek ook beginnen. Eerst een goede relatie opbouwen door over de opleiding, de opdracht, eventueel de kerk te praten. En dan zou ik, als het een beetje klikt, ineens zeggen: “Joh, eigenlijk kom ik nog voor iets anders, ik zag op je mail, sorry hoor..., enz. Hoe kom je daaraan?” Ik zou ook zeggen, meteen of even later: “Eigenlijk had ik daar moeite mee”. Daarbij zou ik niet direct ‘grote’ of ‘waarschuwende’ woorden gebruiken, en hem zeker niet ‘betuttelen’ (je begrijpt wat ik daarmee bedoel), maar het vragenderwijs doen, zo van: “Heb jij daar geen moeite mee? Hoe kijk je daar tegenaan? Het komt tegenwoordig zoveel voor, joh, in boekwinkels, tankstations, soms weet je niet waar je kijken moet, heb jij dat niet?”, enz. Ik denk aan een legerpredikant van reformatorische huize, die soms grote pinup-foto’s (of erger) op de kamer van de jongens zag hangen. Hij vroeg dan: “Hoe zou je het vinden als dat je moeder was, of je zuster, of als de foto van je vriendin zo bij een ander boven het bed hing?” En zo probeerde hij een gesprek te krijgen.
Doe het dus vanuit een goede relatie, niet ‘uit de hoogte’. Het is me vaak opgevallen in de brief van Jakobus dat hij, als hij ‘harde’ woorden moet schrijven, dan zegt: “mijn broeders” (bijv. Jak. 3:1 en 10). Een enkele keer betrekt hij zichzelf er bij in, bijv. als hij zegt (3:1): “Wij struikelen allen in vele”, en niet: “Jullie struikelen allen in vele”. Dat is de goede toon. Ik zou hem ook zeggen dat het gesprek helemaal “onder ons” is en dat het beslist niet je bedoeling is om het aan de grote klok te hangen, enz. (wat je dan vervolgens natuurlijk ook niet moet doen). En, nog eens, bedenk dat het erom gaat hem te winnen voor de Heere, niet om hem te verwijderen.
Welke argumenten moet je gebruiken? Dat ligt eraan hoe zijn reactie is. Het kan zijn dat hij een smoes gebruikt en zegt dat het toevallig is, zonder dat hij het wist, enz. Accepteer dat van hem, maar probeer dan toch in het gesprek verder te komen, in de geest van: “Joh, rot is dat. Wat vind je ervan dat het tegenwoordig zoveel voorkomt (weer boekwinkels, tankstations)”, enz? En: “Kun je niet beter een beschermd net nemen?” Het kan ook zijn dat hij het bagatelliseert óf het onzin vindt dat jij of de kerk het niet goed vinden. Misschien komt hij wel met bijbelse argumenten als: het Hooglied, of dat God mensen (meisjes) met een mooi lichaam heeft geschapen. Dan zou ik zo’n argument als dat van de legerpredikant gebruiken, of zeggen dat ik geloof dat dat mooie lichaam niet voor iedereen is maar voor de eventuele man van dat meisje en dat een vrouwenlichaam geen algemeen bezit is. En als het echte porno betreft, zou ik zeggen dat de huwelijksgemeenschap iets is tussen man en vrouw, dat heel persoonlijk is, iets van het ‘geheim’ van het huwelijk in de liefdesrelatie. En dat God bedoelt dat we ons lichaam rein houden en dat je het heel moeilijk vindt (betrek jezelf er eerlijk bij in) om rein te blijven bij zulke mail, enz.
Probeer een goede toon te hebben. Gebruik geen ‘zware’ taal. Probeer de toon van het gesprek tot het laatst toe goed te houden. Ik herinner me dat, toen het ging over een goede gespreksvoering, een hoogleraar eens tegen ons zei: “U kunt het beste zeggen: daar hebt u gelijk in, maar.... En na dat ‘maar’ probeert u langzamerhand de argumenten een voor een voorzichtig te ontzenuwen.” Geen harde woorden en koude harten. En: als je naar je gevoelen niets bereikt hebt ga dan toch als goede klasgenoten uit elkaar. Jij bent geen ouderling of dominee die eventueel ‘vermanende woorden’ moet spreken; je bent een vriend die iemands feilen toont.
Overigens, begrijp ik hoe moeilijk het voor je is. Je zit er mee. Dat waardeer ik in je. Je had ook gewoon kunnen denken: dat is zijn zaak, dat moet hij zelf maar weten. In zekere zin is dat waar. Maar je mag, met name omdat jullie tot dezelfde gemeente behoren, hem ook aanspreken op de hogere waarden van het leven. Sterkte erbij. En zegen, Ook zegen toegewenst bij je studie.
Ds. H. Veldhuizen
Dit artikel is beantwoord door
Ds. H. Veldhuizen
- Geboortedatum:02-01-1938
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Wapenveld
- Status:Inactief
