Willekeur bij dobbelsteen en kaartspel

Al eerder zijn op dit forum vragen beantwoord over spellen met een dobbelsteen. Echter, ik heb een wat meer specifieke vraag en zou deze graag beantwoord zien door iemand van de Gereformeerde Gemeenten. De gedachte is bekend dat spellen met een dobbelsteen niet goed zouden zijn, omdat dit een vorm van dobbelen is. Daarbij wordt dan verwezen naar óf het Bijbelse werpen van het lot, óf het dobbelen zoals dat vroeger gebruikelijk was. Echter, een spel als Rummikub of Scrabble, waarbij je willekeurig cijfers of letters uit een zakje pakt, is vaak wel toegestaan. Maar, als het gaat om de willekeur van de dobbelsteen, dan gaat het bij deze spellen toch eigenlijk om hetzelfde? Kun je dan zeggen: het is alles of niets...?

Dus: als je ervoor kiest om de dobbelsteen niet te gebruiken, dan ook geen Rummikub en Scrabble. Maar andersom ook: als je Rummikub en Scrabble geen probleem is, dan zijn de ‘onschuldige’ spellen met een dobbelsteen zoals “Mens erger je niet”, ook geen probleem?

Hetzelfde geldt de kaartspelen. Vanuit het kaartspel van vroeger worden kaartspelen soms afgekeurd. Maar kaartspelen als Uno, Ligretto, Set en dergelijke hebben niets met het ‘kaarten’ te maken. Toch wordt dit door sommigen als ongeoorloofd gezien, omdat het valt onder de noemer ‘kaartspelen’. Is dit een juiste gedachte? En speelt bij dergelijke spelen het ‘lot’, of ‘toeval’ niet eigenlijk ook een rol?

Uw probleem en zorg zal voor een deel maar in een vrij kleine kring herkend worden. Daarmee bedoel ik dat er gezinnen binnen de gezindte zijn waar geen spelletje met dobbelstenen in huis zijn en mogen komen. Breder wordt de opvatting gedeeld niet aan loterijen of gokken mee te doen. Loten deed men in de Bijbel om het beleid van de Heere te weten: het lot wordt in de schoot geworpen, maar het gehele beleid is van de Heere. In onze tijd gaat loten en gokken veel met geldverspilling gepaard. We weten ook dat gokverslaving ontzaglijk veel leed met zich meebrengt. 

Terecht is er ook altijd afwijzend op kaartspel gereageerd. Dit vanwege de achtergrond van het spel en de duiding van de illustraties. Daarbij werd ook om geld gespeeld. 

Wat is de reden dat sommige mensen vinden dat er niet met dobbelstenen gespeeld mag worden? Veel oudvaders hebben in hun tijd tegen dobbelen gewaarschuwd. Daarbij ging het om geld, om drank en om vrouwen. Dat dobbelen gebeurde meestal buitenshuis. Vanwege deze verwording werd dobbelen veroordeeld en daarom worden in sommige gezinnen spelletjes met dobbelstenen geweerd. Dat mogen we respecteren. 

De vraag rijst hoe kan het dat in zoveel gezinnen toch de door u genoemde spellen geaccepteerd zijn. Zowel ouderen als jongeren spelen bij voorbeeld Rummikub en Scrabble, Mens-erger-je-niet, Monopoly, Uno, Kwartet en andere spelletjes. De laatste tijd zijn er veel nieuwe spelletjes ontwikkeld. We hopen dat die wat tegenwicht bieden tegen de vele digitale spelletjes. 

Wat is het bijzondere van de gewone bordspelletjes? Naast het niet weten welke kaart of steen of wat dan ook je pakt of krijgt (een verrassingselement), vragen de meeste spelletjes vooral oplettendheid, inzicht en je houden aan de spelregels. Dat zijn bij vrijwel elk spel de feitelijkheden waarom het draait. Bij een kwartetspel weet je niet welke kaarten je krijgt, maar al spelend bedenk je wat de ander kan hebben. Dat vereist o.a. oplettendheid. Dat geldt ook voor het memoryspel. Waar liggen de dezelfde kaartjes?  Al deze spelletjes hebben dus iets onverwachts in zich. Daarin is er overeenkomst met het gebruik van dobbelstenen. Het maakt dus niet uit of je nu met een dobbelsteen werkt of je pakt een aantal kaartjes.

Bedenk verder dat:
-Sommige kinderen (en ouderen?) helemaal niet van deze spelletjes houden. Ze houden niet van winnen en verliezen. Zij kiezen liever voor bouwen met Lego, knutselen en dergelijke;

-Spelletjes ook een opvoedkundige waarde kunnen hebben; spelletjes worden bijvoorbeeld ingezet om concentratie te oefenen;

-Sommige kinderen (en ouderen) wel graag een spelletje doen, maar dan voor de gezelligheid. 

Hoevelen spelen (gamen) tegenwoordig niet in hun ééntje op hun mobiel, smartphone of computer. Dat is verre van een sociaal gebeuren. In deze rubriek laat ik dit onderwerp maar voor wat het is. Samen gezin-zijn vraagt om gezamenlijke momenten.  Daar kunnen ook gezelschapsspelen bij behoren.

N. J. Teerds

Dit artikel is beantwoord door

N.J. Teerds

• Geboortedatum:
  24-09-1944
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Hendrik Ido Ambacht
• Status:
  Actief

49 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven