Vraag
Van een predikant wordt vandaag de dag heel veel verwacht: hij moet met gedegen kennis de Bijbel uitleggen, hij moet pastorale gesprekken kunnen voeren en daarom zeer empathisch zijn en op de complexe vragen van het leven een juist antwoord geven. Ook moet hij oog hebben voor de (psychische) problemen van de gemeenteleden en daar op de juiste manier mee omgaan. Daarnaast is hij vaak voorzitter en worden leidinggevende kwaliteiten van hem verwacht. Met als gevolg vaak een overbelaste predikant. Ik hoor vaak veel klachten dat een predikant één van bovenstaande eigenschappen onvoldoende heeft. Naar mijn mening onterecht. Als ik lees hoe de Bijbel schrijft over de geestelijke gaven, dan wordt daar (o.a. in Romeinen 12 en 1 Kor. 12) duidelijk onderscheid in gemaakt. En niet alleen voor de ambtsdragers, maar voor alle gemeenteleden. Daar wordt dus ook verondersteld dat we gaven hebben, maar wel onderscheidend. Iemand met de gave van bijbeluitleg hoeft niet per se de gave van pastoraat te hebben of leidinggeven. En toch worden die verwacht van een predikant.
Mijn vrouw en ik hebben dit ter sprake gebracht bij de kerkenraad, met als suggestie de gemeenteleden meer te betrekken en gebruik te maken van hun gaven. Ook vrouwen kunnen pastorale gesprekken voeren, vaak zelfs beter dan mannen, zeker als ze een alleenstaande (gescheiden) vrouw bezoeken. Helaas verdwijnt dit dan in een laatje en gaan we over tot de orde van de dag. Is het niet veel bijbelser om daadwerkelijk de gaven van alle gemeenteleden te benutten en daarmee minder op de schouders van predikant en kerkenraad te laten komen? Het is toch eigenlijk te gek voor woorden dat een kerkenraadslid meer tijd aan de gemeente moet besteden dan een niet-kerkenraadslid?
Antwoord
Dit is een inderdaad een groot dilemma, vooral omdat de maatschappij steeds complexer wordt en dat geldt ook niet minder voor de complexiteit van de problematiek waar je tegen aan loopt binnen en buiten de gemeente.
Toen ik nog in opleiding zat heb ik tijdens een van de lessen al eens gezegd: “Ik vind dat wij na de basisopleiding moeten scheiden van elkaar in twee richtingen: een pastorale predikant en een onderwijspredikant. En dat moet dan ook in specialistische vakken na de basisopleiding tot uitdrukking komen.” Men vond dit een onmogelijkheid, want een prediker op de kansel moet ook gewoon pastor zijn. Alsof je dat niet gewoon bent vanuit je functie als leraar en herder.
Maar gemeenten moeten een keuze maken waar bij hen de meeste nadruk op komt te liggen: onderwijs of pastoraat. Dan kun je ook een pastoraal werker aantrekken die de onderwijsprediker aanvult en met hem blijft overleggen en dan kun je ook een kerkelijk werker aantrekken die de pastorale predikant ondersteund. Deze visie/opmerking werd mij zo’n vijftien jaar geleden niet in dank afgenomen. Het commentaar was niet van de lucht!
We zijn nu vijftien jaar later en we zien het gebeuren. Zeer veel predikanten die op hun tenen lopen en tegen een burn-out of oververmoeidheid aanzitten. En zo branden ze af in de ene gemeente, worden beroepen en een frisse neemt het weer over die het dan ook weer zo’n vier tot zes jaar moet volhouden. En dat terwijl er mensen in de gemeente rondlopen die soms zelfs mbo en hbo-onderwijskunde hebben gestudeerd en geen enkel aandeel hebben in de onderwijstak van de gemeente, zoals catechisatie of kringwerk, clubs, zondagsschool enz. Dat terwijl er vrouwen zijn die in de zorgsector werken en die in de gemeente zich niet mogen bemoeien met pastoraat.
Ik denk ook wel eens: in welke wereld leeft de kerk. Ja, niet van de wereld, maar toch wel in de wereld en zeker niet tegen de wereld waarin wij een zendingsopdracht hebben. Ook de apostelen en Jezus namen vrouwen mee en ook Jezus wilde de bezetene niet meenemen omdat deze met zijn gaven daar moest dienen.
Jezus gebruikt mensen voor het Koninkrijk van God. Niet slechts gestudeerde mensen, maar ook gewoon mensen als u en jij en ik. We moeten inderdaad de gaven van de gemeenteleden evalueren, bundelen en inzetten en zo samen bouwen aan diezelfde Wijngaard, met de nadruk op samen. Dat is Bijbels! Maar dan niet als een stel losse flodders, maar gestructureerd en met een goedwerkend sturend overleg- en adviesorgaan.
Ps. De stem van een roepende in de woestijn?
Met broederlijke groet,
Ds. J. Hoekman
Dit artikel is beantwoord door
drs. J. Hoekman
- Geboortedatum:27-01-1962
- Kerkelijke gezindte:PKN (Hervormd)
- Woon/standplaats:Urk
- Status:Actief
Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven
Wat jammer dat dit aanbod wordt aangehoord en het daarna stil blijft. Hoe goed zou het geweest zijn om dit signaal serieus ter harte te nemen. Hier zijn bouwers van de gemeente betrokken met hen die aan de rand komen te staan. Zij zien de verborgen nood in de gemeente en maken die met hun constructieve opmerking zichtbaar. Waar vindt je nog gedreven mensen die zichzelf willen opofferen voor hun mede gelovigen?
Bijvoorbeeld bij een scheiding komt dat zeer sterk naar voren, zij hebben de keuze gemaakt. Al spoedig komt het tweede traject in zicht, dat is de keuze die de gemeenteleden maken. Vaak is dat maar een persoon waar men contact mee onderhoud. De andere moet het zelf maar zien op te lossen.
Maar ook de weduwe en de weduwnaar krijgt hiermee te maken. De eerste maanden zal er voldoende aandacht zijn, naar ik hoop. En daarna? We hebben toch al zo vaak gezegd: wees sterk en heb goede moed tegen de eenzame. Is dan de eenzaamheid ineens voorbij of moet men er dan aan gewend gaan raken,
Hier proef ik dat de initiatiefnemers het oog hebben voor beiden. Als buitenstaander zou ik ja zeggen voor dit geweldige initiatief. En als een kerkenraad dit zou willen ondersteunen en volgen lijkt het mij wel heel erg raadzaam om dit proces te begeleiden met pastorale adviezen. Zij zouden dit initiatief over kunnen nemen en daar een "goedkeuren" aan kunnen geven in die zin, dat het gedragen wordt door de gehele gemeente.
Zo worden de gaven en de talenten die er ook bij individuele gemeenteleden zijn zichtbaar gemaakt. Ik denk dat je zo de plaatselijke kerken kan versterken.
Heel veel wijsheid aan die kerkenraad die deze vraag als ingekomen verzoek gaat bespreken. Mag het zo zijn dat dit initiatief tot zegen en opbouw mag zijn voor die gemeente.
Daar kun je op invullen waar je goed in bent en wat je zou willen doen, van schilderen tot boodschappen doen, activiteiten organiseren, oppassen, voorlezen noem maar op, van alles staat erop, je wordt zo gericht ingezet waar nodig of waar nood is.
Reeds jaren geleden heb ik in de toenmalige gemeente waarin ik scriba was van de kerkenraad de ouderlingen gewezen op het feit dat de predikant mag ik het zo zeggen 'aan het einde van zijn latijn' was. Alhoewel ik door mijn ambt heel veel contact had met betreffende predikant en ook heel veel met hem en zijn echtgenote sprak over de belasting van het maken van 2 preken, het ambtelijk werk, het geven van catechisaties, ziekenbezoek enz. enz. werd hierop geen acht geslagen.
Ik kan niet teveel aangeven om niet een spoor naar deze predikant te laten ontstaan. Het effect was dat deze predikant met een zware burn-out meer dan een jaar zijn ambt niet kon uitvoeren en nadien in een andere gemeente op 'jonge' leeftijd is gestorven. De Heere heeft hem thuis gehaald. Daar ben ik zeker van.
Nu wij jarenlang op @@@ kerken zie ik een zelfde beeld ontstaan en dat terwijl er op @@@ toch heel veel mensen zijn die zich in willen zetten voor de kerk. Doordat wij volledig in de @@@ gemeenschap zijn opgenomen, terwijl wij er niet wonen, merken wij dat er toch heel veel op het bord van de predikanten komt. Allereerst hebben wij dat gezien in de HHK @@@@ en nu bij de CKG @@@@. Wij constateren dat er op @@@ heel veel werk is te verzetten en dat er ook veel mensen zijn die dat uitvoeren maar wat vooral fnuikend is voor de predikanten is het onschriftuurlijk becommentariëren van de prediking. Zowel in de HHK als in de CKG merken wij dat de gemeenten 'op het hart' van de predikanten gebonden zijn en daardoor komt dit heel hard aan.
Wij spraken eens iemand aan na een zangdienst over het vertrek van één van de predikanten naar een andere gemeente. Het antwoord was: "Ach het was ook wel zo'n beetje genoeg zo!" Is dat niet beschamend en wat betekend dat als dat 'ter ore' zou komen van bedoelde predikant?
Laten wij, waar ook in ons land, om de broeders predikanten heen gaan staan een ieder met zijn of haar gaven. Behulpzaam zijn met overleg, raad en daad.
Het is ook zo, helaas, dat er predikanten zijn die geen enkele inmenging door de gemeente in hun functioneren dulden alhoewel zij grote moeite hebben met het maken van een preek (bijvoorbeeld het aanspreken van de jongeren) of het leiding geven aan groepen catechisanten. Niet iedereen heeft alle talenten toch?
Bent u een roepende in de woestijn vraagt u zich af. Ik meen uit ervaring te kunnen zeggen dat dat inderdaad het geval is! Moge de Heere overkomen met Zijn gunnende zegen U, voor Zijn dienstknechten, hun echtgenotes en kinderen en Zijn gemeente. Dat het toch zo mag zijn:
Zo zullen wij, de schapen Uwer weiden,
In eeuwigheid Uw lof, Uw eer verbreiden,
En zingen van geslachten tot geslachten
Uw trouw, Uw roem, Uw onverwinb're krachten.
Ik wens u en uw mede-dienstknechten van harte Gods onmisbare zegen toe.
Graag zou ik mijn naam onder mijn commentaar willen zetten maar ook dat leidt naar gemeenten en/of predikanten.
Van ds Eisinga hervormd Bergambacht (luistertip)
Een predikant die hulp als inmenging aanvoelt, moet eens aan intercollegiale toetsing gaan denken (als hij dat tenminste nog kan)...
@Samanthi noemde de 'talentenlijst'. Ik ken die van jaren geleden. Zou voor menig gemeente een uitkomst kunnen zijn!
