Gedragsproblemen van man

Allereerst, ik heb een hele lieve man. Ik denk dat hij echt van ons houdt. Dat is het punt niet. Reden van mijn vraag is dat ik de laatste tijd het idee krijg dat hij een of andere stoornis heeft, of een tekort ergens aan. Terugdenkend, besef ik dat dat eigenlijk altijd al zo geweest is. Voor de buitenwereld is hij altijd positief en heeft veel gevoel voor humor. Thuis is hij vaak moe en snel boos.

Een paar kenmerken: hij wil graag in het middelpunt staan. Verjaardagen gaan voor de helft over zijn werk. Ik, ik, ik. Wanneer hij boos is, gooit hij met van alles. Het maakt niet uit wat het is, hoe duur het is. Zo heeft hij zijn smartphone kapot gegooid en zijn dure boormachine (met de punt in de vloertegels als blijvende herinnering). De kinderen worden dan bang en gaan huilen, hij loopt weg en ik kan ze kalmeren terwijl ik dan vaak zelf boos op hem ben omdat hij zo hysterisch doet. Wanneer hij een paar dagen weg geweest is voor zijn werk, verwacht hij dat ik aan hem vraag hoe het was, wat hij allemaal gedaan heeft etc. Hoe onze week was, vraagt hij niet. Ook niet aan de kinderen. Wanneer ik dat niet doe of hij het gevoel heeft dat ik hem niet hoor als hij iets vertelt (soms is dat ook zo, ik vind zijn technische uitleg niet altijd even interessant) denkt hij dat ik niet meer van hem hou en kan hij ontzettend boos worden. Wanneer ik een zwaar werkje doe dat maar blijft liggen, vindt hij dat normaal en biedt niet aan om het zelf te doen. Nee, hij is allang blij dat het gedaan is. Vertellen over schoolwerk, hij hoort meestal niet eens wat ze hem vertellen en vergeet het zo weer. Helpen met huiswerk doet hij nooit.

Het probleem vooral de laatste tijd is dat onze zoon van tien hem lijkt te na volgen. Papa loopt boos weg, oke ik ga ook weg! Papa gooit met dingen als hij boos is, ik ook. Wanneer papa iets kapot gooit, o is niet zo erg toch?! Hij lijkt het zelfs soms grappig te vinden. En ik, als moeder, WIL dit niet! We hebben meerdere kinderen, het verpest de sfeer regelmatig. Hoe kan ik hiermee omgaan, wat kan ik er tegen doen? Zijn het kenmerken van een gedragsprobleem en is daar iets aan te doen met medicijnen o.i.d? Bij zoonlief dacht ik zelfs aan autisme, ook door zijn driftbuien en agressie. Of zal het een kopie zijn van het voorbeeld van zijn vader?

Beste vragenstelster,

Moeilijke vraag en een nare kwestie. En het lijkt erop dat dit ook al een hele tijd aan heeft gemodderd en daarom bij uw man tot een soort van ingesleten gedragspatroon heeft geleid. Voor zover ik het kan inschatten, kan uw man slecht met kritiek omgaan en is hij het ook gewend om in het middelpunt van de belangstelling te staan. Deze houding dateert waarschijnlijk al vanaf de tijd voor zijn huwelijk. En de oorzaak voor dit gedrag ligt mogelijk in zijn opvoeding, waarin hij als kind en jeugdige nauwelijks door zijn ouders is gecorrigeerd; kortom verwend. Hij zal thuis misschien niet eens zo'n lastig kind zijn geweest (waarom zou hij ook?) en deed het wellicht ook op school vrij goed, waarbij hij zowel bij zijn medeleerlingen als bij sommige leraren een zekere mate van populariteit genoot.

Wanneer deze inschatting mijnerzijds een beetje klopt (maar dat weet ik niet zeker) is uw man inderdaad op zich wel een aardige jongen. Maar heeft hij daarnaast in zijn jeugd in onvoldoende mate de noodzakelijke psychische en geestelijke eigenschappen meegekregen die nodig zijn voor de rol die hij als echtgenoot en vader heeft te vervullen. Mensen die zo zijn gevormd moeten ook altijd maar weer door anderen worden bevestigd. En dat komt omdat er tijdens hun vorming te weinig, of geen, duidelijke grenzen aan hun gedrag zijn gesteld, waardoor zij erg onzeker van zichzelf zijn geworden. Deze onzekerheid uit zich dan door probleemontwijkend (“Papa loopt boos weg”) en soms ronduit kinderlijk (gat in de keukenvloer) gedrag en slecht kunnen omgaan met situaties waarin zij onder druk komen te staan, of wanneer er veel eisen tegelijk aan hen worden gesteld.

De hoofdoorzaak hiervan ligt volgens mij bij de zogenoemd ‘anti-autoritaire’ opvoeding, die de laatste tientallen jaren ook in onze gezindte voet aan grond heeft gekregen. En het gevolg hiervan zijn hele generaties van op zichzelf gerichte grote kleuters, die wanneer zij eenmaal in het echte volwassen leven terechtkomen niet in staat zijn om met de eisen die dit leven aan hen stelt om te kunnen gaan. Dat is dan ook de oorzaak van het verdrietige feit dat zoveel huwelijken tegenwoordig vastlopen. 

Ik kan het fout hebben, maar een echte psychische stoornis zit er dus m.i. bij uw man niet achter. Wel een gedragsprobleem als gevolg van een verkeerde opvoeding, waar hij echter helaas bepaald niet alleen in staat.

En wanneer hij in zijn eentje een gezin onderhoudt moet hij een goede baan hebben, waarin hij misschien wel redelijk functioneert. Maar dat zal dan ook een veeleisende baan zijn waar hij hard moet werken. Dat hij soms dagen achtereen van huis is wijst daar al op. Wanneer dat zo is, dan is een beetje begrip van uw kant ook niet verkeerd, want een huwelijk is een kwestie van zelfopoffering en geven en nemen. Misschien is hij soms ook gewoon te moe om aan uw verwachtingen te willen voldoen.

Feit is echter wel, wanneer ik dit allemaal zo lees, dat de balans tussen dit geven en nemen zoek is omdat uw man te veel neemt en te weinig geeft en dit ook al vrij lang het geval is. En uw zoon van tien lijkt zijn vader als rolmodel te hebben genomen.

Tot zover de analyse. Ik denk dat die in grote lijnen wel een beetje klopt. Maar wat doe je eraan? U wilt natuurlijk niet dat uw huwelijk op de klippen loopt, maar u accepteert daarnaast dit gedrag van uw man ook niet langer. Zo gaat het niet meer. Uw man moet gewoon leren dat de wereld niet om hem draait! Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, omdat hij zo is gevormd en hij dat niet heeft geleerd.
 
Deze moderne en egoïstische levenshouding staat echter in schril contrast met wat de Bijbel ons onderwijst. Want Gods Woord leert ons zelfopoffering, geduld, nederigheid en ootmoed. Niet in het minst in het huwelijk, waarin het in de eerste plaats gaat om het in liefde voor de ander willen afzien van jezelf. Zelfs wanneer wij onrecht ervaren, hebben wij dan nog te zien op de Heere Jezus, aan Wie het grootste onrecht ooit is aangedaan. Om in onszelf onrechtvaardigen, zoals wij allemaal zijn, met God te kunnen verzoenen. Wie zich daarvan bewust is, beseft nergens recht op te hebben en plaatst zichzelf en zijn of haar belangen niet meer in het middelpunt van hun leven. Maar zo iemand heeft daarnaast ook vrede met God en zijn of haar naaste, wat er ook gebeurt. Omdat wij dan die gezindheid in ons mogen meedragen, die ook in Christus was. En wij de ander daarom uitmuntender achten dan onszelf (Filipp. 2:1-5). Dat is de richtlijn die Gods Woord ons geeft. En het huwelijksformulier, waar u beiden “ja” op hebt gezegd, is daarop onder meer gebaseerd.

Het is mij niet bekend in hoeverre uw man in de Schrift is ingeleid, maar u zou hem daarop kunnen wijzen. En daarnaast wil ik u adviseren om samen met uw man hulp te zoeken bij een erkende christelijke instelling voor huwelijksbemiddeling en relatietherapie.

Het is een nogal lang antwoord geworden, met het nodige giswerk, maar hoop dat u er iets aan hebt.

Hartelijke groeten,
Drs. W. H. Hoorn

Lees ook: 'Gedragsproblemen van man - deel 2'

Dit artikel is beantwoord door

drs. W.H. Hoorn

• Geboortedatum:
  30-01-1959
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Dedemsvaart
• Status:
  Actief

99 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven