Rechts reformatorische christenen

Aan iemand uit de Gereformeerde Gemeenten. Een tijd geleden ben ik in aanraking gekomen met rechts reformatorische christenen. Dit leverde naast boeiende gesprekken helaas ook veel onbegrip op. Daarbij moet ik stellen dat dit onbegrip vooral bij mij vandaan komt, omdat ik bepaalde uitdrukkingen en gezegden niet begrijp en in sommige gevallen komen ze me welhaast zelfs godslasterlijk voor. Om meteen bij het laatste te beginnen... Daarmee verwijs ik naar iemand die aangeeft als Lot door God uit Sodom te zijn geplukt en nu op weg te zijn naar Zoar. Waarbij Zoar symbool staat voor Jezus. Nu kan het mijn beperkte begrip zijn, maar we lezen in de Bijbel dat Lot zich niet veilig wist in Zoar en dientengevolge met zijn dochters in een grot ging wonen. Hoe kan Zoar staan voor Jezus als Zoar zelf niet veilig was? Is dat niet spotten met onze Heiland en Verlosser? Dezelfde moeite heb ik met het aanhalen van het gebed van koning Achab, een gebed van een goddeloze koning, die goddeloos en onbekeerd stierf. Ook het "uit mij geen vrucht in eeuwigheid." Op zichzelf genomen waar, maar hiermee wordt een vervloeking van Jezus aangehaald. Deze voorbeelden doen mij pijn en vervullen mij met onbegrip. Misschien kunt u hier wat licht over laten schijnen?

Beste vraagsteller,

Ik kan je heel goed begrijpen. Jouw probleem is het probleem van velen. Een goed gesprek verandert in een heftige discussie of in het uiten van termen die niets zeggen. Natuurlijk heb je gelijk als je zegt dat de schuld in de eerste plaats bij jezelf ligt; je begrijpt de uitdrukkingen niet. Maar ik wil niet minder sterk de nadruk leggen op de schuld van degene met wie jij gesproken hebt.

Voor veel mensen is het een gewoonte geworden om in bepaalde termen uitdrukking te geven aan hun ervaringen. Hun persoonlijke geloofservaringen. Ik had pas met iemand een gesprek en die vertelde me dat het zo’n wonder was: eerst in Bethel en daarna in Pniel... Zo zijn er misschien wel duizend uitdrukkingen of meer. Begreep ik hem niet? Ja! Heel goed. Maar ik houd niet van deze manier van spreken over het geloof. Zeg dan gewoon dat je een ervaring had zoals Jacob in Bethel. Er was als het ware een ladder naar de hemel. Dan kan een ander begrijpen wat je bedoelt.

Een zinsnede als deze: "Als Lot door God uit Sodom te zijn geplukt en nu op weg te zijn naar Zoar. Waarbij Zoar symbool staat voor Jezus." Vind ik persoonlijk heel verkeerd. Je hebt gelijk, er klopt dan een heleboel niet meer. Zoar was voor Lot een tijdelijke vluchtplek. We komen met deze soort spreekwijzen op het terrein van  de allegorie.
 
Wat is allegorie? Een manier van spreken waarmee je iets anders zegt dan je op het eerste gezicht lijkt te zeggen. Allos = andere. Agoria = spreken. Je spreekt van iets anders. Allegoriseren brengt problemen met zich mee. Wat je zegt is niet vrij toegankelijk. Verschrikkelijk! De Bijbel wil juist heel open zijn naar iedereen. Maar bij allegorie is de uitleg alleen beschikbaar voor ingewijden. Een buitenstaander kan zonder uitleg niet weten wat er bedoeld wordt. Dat moeten we niet doen. Het evangelie is er niet om iemand buiten te sluiten van de 'ware' boodschap van het evangelie. Het christendom is geen sekte.

Alleen als je weet hoe het christelijk geloof in elkaar steekt kun je allegorisch spreken, begrijpen, verstaan. Het probleem is duidelijk: De buitenstaander, de geïnteresseerde man of vrouw, blijft buitenstaander en gaat zich steeds meer buitenstaander voelen. Dat wil de Heere niet. Jezus zegt "worden als een kind." Dat wil zeggen ongecompliceerd en onbevangen gewoon zeggen wat je bedoelt. Bij allegoriseren zegt de spreker eigenlijk wat er in die Bijbeltekst staan 'moet'. Volgens hem. De spreker luistert niet open en onbevangen naar de tekst. Hij beleeft niet onbevangen en persoonlijk het geloof zoals de Bijbel het ons aanreikt. Hij luistert niet naar de Bijbel, maar hij laat de Bijbel zeggen wat hij wil en wat hij denkt. De spreker laat zich niet gezeggen door de Bijbel. Hij stopt de Bijbel in zijn denkpatroon in zijn dogmatiek, in zijn theologie.

Hier is nog eindeloos meer van te schrijven, maar dat gaan we nu niet doen. Het noemen van voorbeelden vraagt zeker voorzichtigheid. Zeker als het om een tekst gaat zoals: "Uit u geen vrucht meer in eeuwigheid." Er staat niet "uit mij geen vrucht meer." Maar "uit u geen vrucht meer." Het is inderdaad een vloek die Jezus uitspreekt. Ik verfoei deze manier van spreken. Het is niet gezond en vervreemdt de gelovige van zijn omgeving. Hoe kan hij of zij dan een zoutend zout zijn.
 
Laat je gedachten eens over die dingen gaan en lig er verder niet wakker van. Als iemand zo tegen je spreekt, vraag hem dan om uitleg ervan. Anders kom je er niet mee verder. Ook niet als je er een beetje boos om wordt. Ontvang het Woord van God als een kind. Lees het als een volwassene. Laat je vooral niet afschrikken door dingen die je niet direct begrijpt.

De zegen van de Heere toegewenst en hartelijk gegroet,
Evangelist J. W. N. van Dooijeweert

Dit artikel is beantwoord door

J.W.N. van Dooijeweert

• Geboortedatum:
  23-01-1938
• Kerkelijke gezindte:
  Gereformeerde Gemeenten
• Woon/standplaats:
  Waddinxveen
• Status:
  Actief

264 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven