Vraag
Ik ben een voorstander en liefhebber van muziek en heb daar ook een vraag over. Een tijdje terug was ik op een orgelconcerten daar werd, na afloop, geklapt voor de organist. Is dit geen mensverheerlijking? Is dat wel verantwoord? Kan ik zo nog wel naar zulk soort gelegenheden gaan? Hoe kijkt u daar tegen aan?
Antwoord
Zelf bezoeken we, waar de tijd het toelaat, wel eens een orgelconcert Soms ook in de kerk waar we geregeld mogen voorgaan, en dat is de oude kerk te Voorburg, met een schitterend Batz-Witte orgel. Opvallend daarbij is dat steeds meer de (ongeschreven) gewoonte zich voordoet om na afloop te applaudisseren. Zelfs hebben we mee gemaakt dat het gebeurde na afloop van elk nummer dat de organist speelde. We zagen hoe de organist, na het zweet zich van het vermoeide gelaat gewist te hebben, zich naar de orgelbalustrade snelde, in de haast zijn jasje aantrok (hij speelde in overhemd), en een keer zelfs bij de orgelbalustrade verscheen terwijl het haastig aangeschoten jasje twijfelachtig of twijfelmoedig van de organisten schouder gleed. Komisch.
Eerlijk gezegd; wat ons betreft hoeft dat applaus niet. Er zijn ook organisten die uitdrukkelijk op het programma van uitvoering latten zetten dat na afloop van het concert de handen werkeloos kunnen blijven. De afwezigheid van klagend gekuch of kuchend geklaag, al dan niet met het volle werk, met of zonder tremulant, of het bewustzijn dit al dan niet registreert was hem al bewijs genoeg. Ook zijn er kerkvoogdijen die (terecht) stipuleren dat in hun gebouw niet wordt geapplaudisseerd, zeker niet voor een mens, weke gave hij ook heeft. Wij vinden dit terecht. Applaudisseren, geregistreerd op een applausmeter, hoort in de wereldse concertzaal thuis. De kerk heeft geen concertzaal te zijn. Bovendien hebben we applaus wel eens als storend ervaren na een intens meditatief en indringend muziekstuk (een psalmbewerking). Gevouwen handen vonden we beter op zijn plaats.
Applaus in een concertzaal kan tot doel hebben de uitvoerende musicus te bewegen tot een toegift. Dit gebeurt ook wel op orgelconcerten. Toch is het orgel een kerkelijk instrument, althans, dit geldt voor de meeste orgels die in kerkgebouwen staan. Ze zijn ook in de eerste plaats bedoeld voor kerkelijk gebruik, de begeleiding van de gemeentezang, voor ons de mooiste muziek..Bovendien: de kerk is geen concertzaal. Laat dit ook blijken tijdens het geven van een orgelbespeling. Steeds ook meer en meer komt het voor dat op de zondagen orgelconcerten gegeven worden als een alternatieve kerkdienst. Want anders komt er niemand... We kennen organisten die zich principieel daarvoor niet lenen. en dat waarderen we zeer. Wat beweegt een organist in zijn orgelspel en wat beweegt de luisteraar naar dit spel. De eer van de Heere? Laat het zo mogen zijn. In de kerk geldt, en moet ook de boventoon voeren, wie roemt, roeme in de Heere.
Dan zo’n orgelklapconcert en klaporgelconcert niet bij wonen? Een ieder zij in zijn gemoed verzekerd. Gewoon niet mee doen aan het applaus is althans het minste wat we kunnen doen. Ons stoort het altijd. Laat op alle terreinen van ons leven, dus ook op het muziekterrein van harte vooral mogen gelden: Soli Deo Gloria. Het zou daarom fijn zijn als na afloop van orgelconcerten, zeker in de kerk, niet wordt geapplaudisseerd. Ik hoor graag orgelconcerten waar geen bravoure, maar tere en stille ingetogenheid overheerst. Maar over (organisten)smaak...
Ik wens je de zegen van de Heere toe,
Ds. J. van Rossem
Dit artikel is beantwoord door
Ds. J. van Rossem
- Geboortedatum:04-03-1945
- Kerkelijke gezindte:Hersteld Hervormd
- Status:Inactief
