Christen met autisme- en depersonalisatiestoornis

Graag zou ik willen weten hoe ik het (christelijk) geloof moet beleven in mijn geval. Ik lijd al van kinds af aan een autismestoornis in combinatie met een depersonalisatiestoornis. Ik ben vervreemd van mijn emoties en heb daarbij ook last van lichamelijke vervreemding. Ik herken daarom mezelf niet meer. Mijn vraag is hoe God naar mij kijkt en hoe ik daarmee om moet gaan.

Beste vragenstel(st)er,

Dat is nogal wat! Hoe mensen als jij de leefwereld en de directe omgeving soms ervaren is erg moeilijk om voor andere mensen te begrijpen. Dat wil zeggen; de meeste andere mensen komen er zogezegd niet in mee. En dat maakt de onthechting en de eenzaamheid, die jij ervaart alleen maar erger.

Nu komt het ook bij zogenaamd ‘normale’ mensen wel eens voor, dat anderen niet begrijpen wat zij denken en hoe zij tot hun gedrag en hun uitlatingen komen. Doorgaans begrijpen zulke mensen het van zichzelf wel. En zo kunnen zij de dingen die hen bewegen, en van waaruit zij spreken en handelen, daarom ook wel aan de buitenwereld uitleggen. Of de buitenwereld dit dan altijd van hen accepteert is een weer ander verhaal, waar wij hier maar niet verder op ingaan.

Maar mensen als jij begrijpen zichzelf soms helemaal niet. En daarom word je dan soms zo onzeker, misschien zelfs wel zo bang van jezelf, dat je dan als het ware in jezelf afstand van jezelf neemt. Dat doe je soms ook gewoon uit zelfbescherming. Omdat je soms zo vreselijk schrikt van de gedachten die jij hebt, dat je wel afstand van jezelf MOET nemen. Dat doe je vaak niet eens bewust, dat wil zeggen; je weet het soms niet eens van jezelf dat je dit in jouw geest doet. Omdat dit afstand nemen van jezelf in jezelf voor jou een soort van geestelijk automatisme is geworden, wat je soms al sinds jouw vroege kindertijd hebt gedaan. Het is dan als het ware ingesleten.

Mensen met autisme begrijpen vaak niet wat voor een effect hun uitlatingen en daden op andere mensen kunnen hebben. Daar staat dan weer tegenover dat zij dan, wanneer het een lichte vorm van autisme is, gaandeweg wel kunnen leren wat voor de buitenwereld en andere mensen acceptabel is. Dan blijven zij in de ogen van de meeste andere mensen soms wel een beetje ‘vreemd’ en ‘typisch’, maar ook dan hebben ze geleerd om daarmee om te gaan. Want dan hebben zij zichzelf geaccepteerd. En moeten anderen hen ook maar accepteren. En als sommige mensen dat dan niet kunnen; jammer dan. Je hoeft geen vrienden met iedereen te wezen. Punt. 

Daarom kunnen mensen met een lichte vorm van autisme vaak ook wel goed in de samenleving functioneren; zij het dan met een paar jaar achterstand op zogenaamd ‘normale’ mensen. Want het duurt natuurlijk wel even, afhankelijk van de mate van hun autisme, voordat zij leren wat voor anderen acceptabel is. En, dat is nog het belangrijkste, dat zij geleerd hebben om zichzelf te accepteren. Het ene -weten hoe jouw uitlatingen en daden op andere mensen kunnen overkomen- ligt in het verlengde van het andere; leren om jezelf te accepteren zoals je bent. En vandaar uit ook een besef van eigenwaarde kunnen ontwikkelen, wat dan zowel het ene als het andere dan weer versterkt. Totdat nog maar weinig andere mensen het merken dat je eigenlijk anders bent dan de meeste zogenaamd ‘normale’ mensen. Maar dat je van daaruit vaak ook een scherp observatievermogen hebt ontwikkeld en flink wat kennis hebt opgedaan.

Je vindt zulke mensen vaak in beroepen waar veel kennis op een specifiek deelgebied voor nodig is, maar niet zoveel sociale en emotionele vaardigheden. Van dat laatste trekken zij zich niet zoveel aan. Omdat zij hebben geleerd wat hun andere talenten en vaardigheden waard zijn. En vandaar uit ook hebben geleerd, wat zij zelf waard zijn. Zulke mensen kunnen het inderdaad soms ook ver schoppen in de maatschappij; als bijvoorbeeld programmeur, laborant, ingenieur, accountant, enzovoort.

Maar mensen met een zwaardere vorm van autisme komen soms hun hele leven niet klaar met acceptabel gedrag ten opzichte van de buitenwereld. En vandaar uit dus ook niet met het accepteren van zichzelf. Zij hebben dan de neiging om zich zoveel mogelijk van de buitenwereld en andere mensen te af te sluiten. Omdat zij niet weten hoe zij op deze buitenwereld en andere mensen overkomen. En daarom vaak ook erg onzeker van zichzelf zijn. En wanneer zij dan daarnaast ook nog een veeleisend geweten hebben, en van daaruit (te!) hoge eisen aan zichzelf, hun gedrag en hun uitlatingen gaan stellen, kunnen zij zo onzeker en bang van zichzelf worden, dat zij niet alleen afstand gaan nemen van de buitenwereld en andere mensen. Maar ook van zichzelf. En dit noemt men dan, in een psychologische vakterm: “depersonalisatie.”

Heb ik het een beetje goed?

Nu weet ik niet, wat de zwaarte van jouw autisme is. Maar je bent hoe dan ook niet te benijden. Het is inderdaad nogal wat!

Je vraagt, hoe God naar je kijkt. Eigenlijk vraag je volgens mij, of God je wel kan accepteren zoals je bent, omdat het zo vreselijk moeilijk voor jou is om jezelf te accepteren. Nu kan ik daar, als antwoord op jouw vraag, kort en duidelijk in zijn: God accepteert jou WEL zoals je bent! Dat kan ook niet anders, want Hij heeft jou geschapen. Daarom is alles aan jou, in jou en met jou Hem in eeuwigheid en op het allervolmaaktste bekend. En daarom kent Hij jou ook beter dan jij jezelf kent.  En daarom kan David het in Psalm 139:1-4 en 15-16 het ook belijden: “HEERE, Gij doorgrondt en kent mij. Gij weet mijn zitten en mijn opstaan; Gij verstaat (begrijpt)  van verre mijn gedachten. Gij omringt mijn gaan en mijn liggen; en Gij zijt al mijn wegen gewend. (U weet van alles wat ik doe, zeg en denk.) Als er nog geen woord op mijn tong is; HEERE!, Gij weet het alles” (vers 1-4). En: “Mijn gebeente was voor U niet verholen (verborgen), als ik in het verborgene gemaakt ben, en als een borduursel gewrocht (gemaakt) ben, in de nederste delen der aarde. Uw ogen hebben mijn ongevormde klomp gezien, en al deze dingen waren in Uw boek geschreven, de dagen als zij geformeerd zouden worden, toen nog geen van die dingen was” (vers 15 en 16).

En de gedachten, die jij van jezelf en over jezelf hebt, zowel als hoe andere mensen over jou denken, zijn niet hoe God over jou denkt. “Want Mijn gedachten zijn niet ulieder (jullie) gedachten, en uw wegen zijn niet Mijn wegen, spreekt de Heere” (Jesaja 55:8).

Het geldt voor iedereen, dus ook voor zogenaamd ‘normale’ mensen, dat zij niet eenzijdig moeten kijken naar zichzelf en naar de wereld, met alles wat daarin fout, verkeerd en angstaanjagend is. Maar dat zij, in plaats daarvan, op God en op de Heere Jezus hebben te zien. Want bij Hem is vergeving (Psalm 130:4). En niet alleen dat, maar ook verlossing, eeuwige en onvoorwaardelijke liefde en acceptatie, en troost en bevrijding. God accepteert je dus wel zoals je bent. Misschien zou je daarom, in Zijn kracht en niet die van jou, jezelf ook kunnen leren accepteren. En niet langer zo bang en onzeker zijn.

Beetje lang antwoord, maar ik vond hier de tijd voor te moeten nemen. En hopelijk kun je het allemaal een beetje begrijpen en heb je er iets aan.

Hartelijke groeten en in alles Gods bijstand en Geest toegewenst,
Drs. W. H. Hoorn

Dit artikel is beantwoord door

drs. W.H. Hoorn

• Geboortedatum:
  30-01-1959
• Kerkelijke gezindte:
  Hersteld Hervormd
• Woon/standplaats:
  Dedemsvaart
• Status:
  Actief

99 artikelen

Dit panellid heeft meerdere artikelen geschreven