Vraag
Waarom werden de Israeliëten gedoopt als zij toch al besneden waren? Dat toch niet nodig omdat zij al in het verbond waren?
Antwoord
Je stelt een interessante vraag waar meer aan vast zit dan je zo op het eerste gezicht zou vermoeden. Laat ik mogen beginnen te onderstrepen dat de besnijdenis inderdaad een teken was van het verbond dat God met Abraham en zijn nageslacht oprichtte. In Genesis 17: 11 wordt de besnijdenis een teken van het verbond tussen God en de besnedene genoemd. Het is de relatie die God met zijn volk legt en waarin Hij Zijn heil belooft en ook Zijn straffen toezegt wanneer het verbond ontheiligt of verbroken werd. Wie de besnijdenis weigerde moest zelfs gedood worden. Overigens was onder het Oude Verbond de besnijdenis op zichzelf niet voldoende om in de zegen van het verbond te delen. Met name de profeten hielden het volk voor dat ook het hart besneden moest worden. Bijvoorbeeld in Deut. 10:16 en Jer. 4:4. In Ezechiël 44:7 wordt het onbesneden zijn van hart en vlees zelfs in één zin genoemd.
En nu jouw vraag: waarom moesten de Israëlieten gedoopt worden? Ze behoorden immers al tot het verbond en waren daarom besneden? Inderdaad, en toch lees je in de Bijbel dat ook Israëlieten gedoopt werden. Ik wil er eerst op wijzen dat de doop binnen het Jodendom geen onbekend verschijnsel was. Men kende in Israël de zogenaamde proselietendoop. Proselieten waren heidenen, die het joodse geloof hadden aangenomen. Wilde zo’n persoon opgenomen worden in de gemeenschap van het joodse volk, dan moest hij zowel de besnijdenis als de proselietendoop ondergaan. Daarna moest een offer worden gebracht. Om deze doop bijbels te funderen, hebben de rabbijnen zich beroepen op Numeri 15:15. De proselietendoop wilde tot uitdrukking brengen dat reiniging nodig was voordat iemand in de nieuwe gemeenschap van het volk Israël opgenomen kon worden.
Nu waren dit geen Israëlieten die gedoopt werden. Dat gebeurde wel bij de doop van Johannes de Doper. Johannes de Doper bevindt zich op de grens van het Oude en Nieuwe Verbond. Zijn doop was in vele opzichten iets nieuws. Zijn doop staat in het teken van de komst van Christus en in Hem het nabijgekomen Koninkrijk der hemelen. In tegenstelling tot de proselietendoop, die een scheiding trok tussen het volk Israël en de heidenvolken, trok de doop van Johannes een scheiding dwars door het volk Israël zelf. Johannes riep op tot radicale bekering om het Koninkrijk binnen te gaan. Zijn doop wordt dan ook genoemd “de doop der bekering tot vergeving der zonden” (Mark. 1:4) of “de doop met water tot bekering” (Matth. 3:11). De doop van Johannes verkondigde op zichtbare wijze dat een totale bekering, een omkeer tot in het hart noodzakelijk was met het oog op de komst van de Messias, de Koning van het Rijk van God. Wie weigerde zich door Johannes te laten dopen (en zich dus niet wilde breken met de zonde) werden als kaf beschouwd of als bomen, die geen goede vrucht voortbrachten en daarom uitgehouwen en in het vuur verbrand moesten worden. Je zou kunnen zeggen: de doop van Johannes wees heen naar het nog komende heilswerk van Christus aan het kruis, waar men in de weg van bekering en geloof deel aan kreeg.
Overigens was Johannes niet de enige, die Joden doopte. In Johannes 3:22 lees je namelijk dat Jezus met zijn discipelen in het land van Judea vertoefde en daar doopte. In Johannes 4:1 en 2 wordt daar nader op ingegaan en voegt Johannes er aan toe dat Jezus Zelf niet doopte, maar zijn discipelen. Dus ook zij hebben Joden (die al besneden waren) gedoopt. De doop door de discipelen lag op dezelfde lijn als die van Johannes de Doper. In elk geval blijkt uit deze dooppraktijk dat Joden en heidenen voor God op één lijn stonden, wilden ze het Koninkrijk van God binnengaan en behouden worden. Jood-zijn zondermeer was niet voldoende om zalig te worden. Jezus zou ook uit stenen kinderen van Abraham kunnen verwekken.
Tot slot wijs ik nog op de doop zoals die op de Pinksterdag in Handelingen 2:38 plaats heeft gevonden. Je moet er goed op letten dat met de uitstorting van de Heilige Geest op Pinksteren een nieuwe fase in de heilsgeschiedenis aanbreekt. Het is de geboorte van de Nieuw Testamentische Kerk. De laatste dagen zijn nu aangebroken, de dagen vanaf Pinksteren tot de wederkomst van de Heere Jezus Christus. Dat zijn de dagen van de Heilige Geest, de dagen waarvan geldt dat al wie de Naam des Heeren zal aanroepen, zalig zal worden. Het is de fase van het Nieuwe Verbond of Testament (lees ook 2 Korinthe 3 waar Paulus het de oude Verbondsbedeling vergelijkt met de nieuwe, die hij de bedeling van de Heilige Geest noemt). Petrus grijpt in zijn Pinksterpreek terug op de profetieën van Joël, waarin voorzegd wordt dat de Geest uitgegoten zal worden op alle vlees, op jongeren ouderen, jongens en meisjes, slaven en slavinnen. Jeremia heeft trouwens ook gewezen op het aanbreken van het nieuwe verbond, waarin vergeving van zonden geschonken zou worden.
Welnu, in de weg van bekering en doop in de Naam van Jezus Christus, ontvangt men de vergeving van de zonden en de gave van de Heilige Geest. Je kunt ook zeggen: men ontvangt deel aan het in het Oude Testament beloofde heil, dat Christus in de weg van lijden en sterven verworven heeft. Johannes de Doper wees er ook al op dat Degene, Die na Hem zou komen (Christus) zou dopen met de Heilige Geest. Om nu tot dat Nieuwe Verbond te gaan behoren moest men gedoopt worden. In Mattheüs 28:19 heeft de Heere Jezus die opdracht gegeven. We noemen dat het zendingsbevel. Je kunt het dus kort zo zeggen: bij het Nieuwe Verbond hoort de doop. Dat geldt voor de Jood, die zich tot Christus bekeert en in Hem geloof, ook al is hij besneden en dat geldt voor de heiden, die door de verkondiging van het Evangelie tot geloof en bekering komt. Vandaar dat er op de Pinksterdag duizenden Joden gedoopt werden. En degenen die zich niet bekeerden en geen zondenvergeving nodig hadden? Zij worden in Handelingen 2:40 gerekend tot het verkeerde geslacht.
Het is een lang verhaal geworden. Ik hoop dat je er iets aan hebt.
Ds. G. van de Groep
Dit artikel is beantwoord door
Ds. G. van de Groep
- Geboortedatum:07-04-1944
- Kerkelijke gezindte:Christelijk Gereformeerd
- Woon/standplaats:Heerde
- Status:Inactief
